آیت الله مهدوی کنی را بیشتر بشناسیم
مركز اسناد انقلاب اسلامی به بهانه انتخاب آیت‌الله مهدوی‌كنی به ریاست مجلس خبرگان، بخشی از زندگی‌نامه، سوابق، آثار و نظرات رئیس جدید مجلس خبرگان را منتشر كرد كه در ذیل می‌خوانیم:
* زندگی شخصی؛
طلبه‌ای سخت‌كوش در علم‌آموزی، جدی در مبارزه
آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌كنی در ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ در روستای كن به دنیا آمد. ایشان پس از طی دوره دبستان در كن، وارد مدرسه علمیه لرزاده در تهران شد و از محضر مرحوم آیت‌الله برهان بهره‌های علمی و اخلاقی فراوان برد.
آیت‌الله مهدوی‌كنی در سال ۱۳۲۷ در سن ۱۷ سالگی برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت نمود و تا سال ۱۳۴۰ در محضر استادان مبرز آن زمان همچون حضرات آیات مشكینی، حاج شیخ عبدالجواد سده‌ای(جبل عاملی)، شهید صدوقی، سلطانی، مجاهدی، رفیعی قزوینی، شعرانی، علامه طباطبایی، آیت‌الله العظمی بروجردی، امام‌خمینی(ره)، آیت‌الله العظمی گلپایگانی رضوان‌الله تعالی علیهم دروس عالی فقه، اصول فقه، تفسیر، حكمت، كلام و دروس خارج فقه و اصول را آموخت.
آیت‌الله مهدوی‌كنی پس از بازگشت به تهران در سال ۱۳۴۰، در مدرسه مروی به تدریس علوم حوزوی مشغول شد و از سال ۱۳۴۲ امامت جماعت مسجد جدید‌التاسیس جلیلی در میدان فردوسی را پذیرفت. این مسجد پایگاه مناسبی برای فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی ایشان شد. مبارزات ایشان علیه حكومت طاغوت، باعث دستگیری‌های متعدد، تبعید، شكنجه و زندانی‌شدن ایشان شد. آیت‌الله مهدوی‌كنی آخرین عالمی است كه در روزهای نزدیك پیروزی انقلاب اسلامی برای چندمین بار دستگیر و در آستانه پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی آزاد شد.
آیت‌الله مهدوی‌كنی، پس از پیروزی انقلاب، از طرف حضرت امام‌خمینی(ره) عهده‌دار مسؤولیت‌های متعددی در تاسیس نظام نوپای اسلامی شد.
ایشان دارای یك فرزند پسر و دو فرزند دختر هستند كه همگی به تدریس در دانشگاه اشتغال دارند.
* سوابق مبارزاتی؛
آیت‌الله مهدوی‌كنی با ورود به حوزه علمیه و آشنایی با دیدگاه‌های حضرت امام‌خمینی(ره) و مشاهده ظلم و ستمی كه در حق اسلام، علما و مردم می‌شود، روش سیاسی حضرت امام‌خمینی(ره) را به عنوان شیوه‌ای كه می‌تواند باعث احیای تشیع شود، برگزید. اولین دستگیری ایشان در سن ۱۸ سالگی(۱۳۲۸ شمسی) در اردستان بود كه به شكنجه، تبعید و زندانی شدن ایشان و بعضی از طلاب و مبلّغان همراه منجر شد. با رسیدن این خبر به قم، مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی به نخست‌وزیر وقت(اقبال) اعتراض نموده و عنوان كردند كه چرا فرزند مرا زده‌اید و دستگیر كرده‌اید.
آیت‌الله مهدوی‌كنی، در داخل حوزه علمیه فعالیت سیاسی خود را شروع كرد. از جمله فعالیت‌های مهم ایشان عضویت در مجمعی سیاسی بود كه افرادی چون آیات و حجج اسلام سعادت‌پرور(پهلوانی)، محمدی گیلانی، محفوظی، خادمی اصفهانی، شمس، سمندری، جنیدی، حاج شیخ عباس ورامینی و... در آن حضور داشت. بخشی از فعالیت‌های این مجمع صرف تحلیل فضای سیاسی كشور می‌شد. همچنین اعضای این مجمع سعی می‌كردند با خرید كتب كمونیست‌ها و ماتریالیستها، پس از مطالعه و مباحثه در برابر آنها پاسخ تهیه كنند و در جریانات سیاسی وقت حضور داشته باشند.
از دیگر برنامه‌های ایشان، فعالیت در مجامع علمی و سیاسی با حضور برخی دوستانشان مانند حضرات آیات شهید مطهری، شهید بهشتی، موسوی اردبیلی و... بوده است. در این جلسات مباحثی مانند اقتصاد اسلامی و حكومت اسلامی مورد بحث و بررسی بوده است كه در نهایت منجر به تاسیس هسته‌هایی مثل جامعه روحانیت مبارز تهران و تهیه اساسنامه مبارزاتی و دینی برای آن شد.
فعالیت‌های آیت‌الله مهدوی‌كنی در مسجد جلیلی، جنبه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشته است. اصرار ایشان بر طرح دیدگاه‌های حضرت امام (ره) و فعالیت‌های سیاسی ایشان منجر شد كه پس از چندین بار دستگیری و بازداشت كوتاه مدت، هجوم به منزل و ایجاد محدودیت برای سخنرانی، منبر و تدریس، نهایتاً در رمضان سال ۱۳۵۳ شمسی ایشان بازداشت و به بوكان تبعید شوند. در ادامه، آیت الله مهدوی كنی پس از روشن‌شدن نقش ایشان در پرونده دیگری كه از پرونده عمومی طرفداری از حضرت امام (ره) سنگین‌تر بود، از بوكان به مهاباد و سپس به تهران اعزام می‌شود و در كمیته مشترك ضد خرابكاری و ساواك مورد بازجویی و شكنجه‌های جسمی و روحی قرار می‌گیرد. بخشی از اتهاماتی كه ساواك به ایشان وارد نمود، ارتباط با مبارزان ضد رژیم شاه و كمك مالی به خانواده زندانیان بود. ایشان به چهار سال زندان محكوم می‌شود كه پس از دو سال و همراه با فضای سیاسی سال ۵۵ به همراه برخی دیگر از زندانیان سیاسی آزاد می‌شود.
مبارزات آیت‌الله مهدوی‌كنی علیه حكومت طاغوت تا پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی زیر نظر حضرت امام‌خمینی(ره) ادامه می‌یابد.
كتاب خاطرات آیت‌الله مهدوی‌كنی، بیانگر نكات بسیار ارزشمندی از آن دوران و یاران زندانی مانند حضرات آیات طالقانی، هاشمی رفسنجانی، انواری و دهها تن از مبارزان روحانی، دانشگاهی و افراد سایر اصناف است.
* آثار علمی؛
بخشی از آثار علمی حضرت آیت‌الله مهدوی‌كنی به قرار ذیل است:
تقریرات درس‌های خارج فقه آیات عظام بروجردی و خمینی
كتاب نقطه های آغاز در اخلاق عملی
كتاب اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن
كتاب بیست گفتار
كتاب شرح دعای افتتاح
تدریس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علمیه مروی برای دانشجویان و طلاب دوره‌های عالی
تدریس آیات الاحكام در مدرسه مروی و آیات اقتصادی در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
تدریس دوره‌های اخلاق اسلامی در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و حوزه علمیه مروی
صدها سخنرانی علمی در محیط‌های حوزوی و دانشگاهی
مصاحبه‌های علمی با مطبوعات و شبكه‌های تلویزیونی
راهنمایی چندین پایان‌نامه كارشناسی ارشد و دكتری
* سمت‌های اجرایی؛
یار محجوب امام، یاور صدیق رهبر
آیت‌الله مهدوی كنی پس از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی سمت‌های مختلفی را عهده‌دار بوده است كه از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد:
۱- مسئولیت‌های سابق:
عضویت در حلقه اولیه شورای انقلاب از طرف حضرت امام‌خمینی(ره) (اولین سمت ایشان كه در زمان حضور حضرت امام(ره) در پاریس به ایشان سپرده شد. حلقه اولیه شورای انقلاب شامل حضرات شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر رحمهم الله و حضرات خامنه‌ای، هاشمی رفسنجانی، موسوی اردبیلی و مهدوی كنی بود. به تدریج اعضای دیگر روحانی و دانشگاهی با تصویب جمع به آنان اضافه شد).
عضویت در كمیته استقبال از حضرت امام‌خمینی(ره)
سرپرستی كمیته انقلاب اسلامی (به عنوان اولین نهاد انقلابی مسلح برای حفظ انقلاب به پیشنهاد شهید مطهری (ره) و دستور حضرت امام خمینی (ره))
عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی(دو مرتبه)
نمایندگی حضرت امام‌خمینی(ره) در هیات حل اختلاف مسؤولان نظام و چندین ماموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
وزارت كشور در كابینه شهید رجایی و شهید باهنر
نخست‌وزیری پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر
عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی به حكم حضرت امام‌خمینی(ره)
عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حكم حضرت امام‌خمینی(ره) و مقام معظم رهبری
مسؤولیت ستاد كمك‌رسانی به مردم مناطق بمباران شده
عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
ریاست مركز رسیدگی به امور مساجد
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
۲- مسؤولیت‌های فعلی
مؤسس و دبیر كل جامعه روحانیت مبارز
ریاست دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته، به حكم حضرت امام‌خمینی(ره)
عضو و رییس مجلس خبرگان رهبری
مركز اسناد انقلاب اسلامی
تهیه گروه حوزه علمیه
