فرمان روایان بهشت 3
قسمت اول و دوم را حتما بخوانید
ملا عباس تربتی و خدمت رسانی
خداوند مرحوم حاج آخوند ملاعباس تربتی را رحمت کند. آقازادۀ ایشان، مرحوم راشد کتابی نوشته اند به نام «فضیلت های فراموش شده» خود اسم این کتاب و انتخاب این اسم پیام دارد. بسیاری از فضیلت ها بین ما فراموش شده است و در مسایل سطحی سرگرم شده ایم. ایشان در این کتاب می نویسد: پدرم زندگی اش شب و روز وقف مردم بود. وقتی به عتبات عالیات رفت سفرش هفت الی هشت ماه طول کشید. ایشان می گوید: وقتی برگشت خانمی به دیدنش آمد و گفت: اسلام آمد، دین آمد، قرآن آمد، محبت آمد، دوستی آمد، همه چیز آمد، مرحوم آخوند چه کرده بود که وقتی می آید یک زن متدین چنین می گوید: اسلام آمد! چه می شود که مرحوم ملا عباس تربتی را مظهر اسلام می بیند، مظهر قرآن می بیند؟! یکی از بزرگان گفته بود: اگر ما نبودیم که اولیاء و انبیاء را درک کنیم، اما با نگاه به سیرۀ ملاعباس تربتی به سیرۀ آن بزرگواران منتقل می شدیم.
بالاترین خوبی ها و بدترین شرها
عزیزان من! این حدیث را ملاحظه کنید؛ پیغمبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: دو ویژگی و دو نیکی هست که از آن بالاتر نداریم و دو بدبختی هست که از آن بدتر نداریم. فرمود: «خَصْلَتانِ»، دو ویژگی و دو نیکی هست که «لَیْسَ فَوْقَهُمَا مِنَ الْبِرِّ شَیْءُ»، بالاتر از اینها نیکی نداریم. آن دو نیکی «الإِیمَانُ بِاللهِ وَ النَّفْعُ لِعِبَادِ اللهِ» یکی ایمان به خدا و دیگری نفع رساندن به مردم است. دو بدی است که فرمود: «وَ خَصْلَتانِ لَیْسَ فَوْقَهُمَا مِنَ الْبِرِّ شَیْءُ»، بیشترین گرفتاری ها و بدبختی ها دو چیز است: «الشِّرْکُ بِاللهِ» یکی شرک است. قرآن می فرماید: خدا همه چیز را می بخشد غیر از شرک و مشرک از رحمت خدا دور است. دومی که کنار شرک قرار گرفته است فرمود: «وَ الضَّرُّ لِعِبَادِ الله»، ضرر رساندن به بندگان خدا.[22] عجب روایتی است! چرا توبه نمی کنیم؟ ای آدم آبرودار! با آبرویت در میان بستگان انفاق کن و دعواها را حل کن. ای صاحب مسکن! با در اختیار گذاشتن مسکنت، ای صاحب ثروت! با ایجاد شغل، ای صاحب بیان! با بیانت و ای صاحب فرهنگ و معرفت! با کلاس و درس و جلسۀ قرآن انفاق کن.
ایمان و نفع رساندن به مردم بالاترین ارزش ها است و شرک و ضرر رساندن به بندگان خدا این دو ضد ارزش ها است. من حدیث را به طور خلاصه بیان کنم. پیامبر (ص) فرمود: «ثَمَانُ خِصَالٍ»؛ هشت ویژگی اگر در کسی باشد «حَشَرَهُ اللهُ مَعَ النَّبِیِّینَ»، خدا این آدم را با انبیاء و صدیقین و شهدا و صالحین محشور می کند. 1- کسی که حاجی و زائر خانۀ خدا را تجهیز کند. 2- «وَ أَغَاثَ مَلْهُوفاً» کسی که درد و غم و اندوه کسی را بردارد که مثال هایش را عرض کردم؛ با ایجاد شغل، با اصلاح، با ازدواج، با گوش کردن به حرف دیگران. ممکن است به حرف کسی گوش بدهید آرام بگیرد.
سرپرستی یتیم
«وَرَبَّی یَتِیماً» کسی که یتیمی را سرپرستی کند. حوادث فراوان است. تصادف، زلزله، اتفاقات و سکته ها. لذا خانواده هایی که اولاد یتیم دارند در جامعه بسیارند.
روایت پیامبر (ص) دربارۀ یتیم
برادر و خواهر من! در روایت داریم که نبی مکرم اسلام جمع بین الاصبعین کرد؛ یعنی به مردم دو انگشت سبابه و وسط را این گونه نشان داد و فرمود: هر کس می خواهد با من در بهشت این طور باشد، (یعنی کنار من باشد) یتیمی را سرپرستی کند و یا به آن محبت کند. این هم سومین عامل حشر با پیغمبر (ص) است.[23]
امر به معروف و نهی از منکر
«هَدَی ضَالَّا»؛ کسی که گمراهی را هدایت کند. بار برداشتن از دوش مردم که تنها کمک مالی نیست. رسول خدا (ص) سه مرتبه فرمود: «اللَّهُمَّ ارْحَمْ خُلَفَائِی»؛ خدایا، جانشینان مرا رحمت کن. «قِیلَ یَا رَسُولَ اللهِ وَ مَنْ خُلَفَاؤُکَ»؛ جانشینان شما چه کسانی هستند؟ فرمود: کسانی که تبلیغ می کنند، کلام مرا می خوانند و مردم را هدایت می کنند.[24] امروز در جامعه افراد باسواد کم نداریم، تحصیل کرده کم نداریم. یکی در کلام متخصص است، یکی در علوم قرآنی، یکی در فلسفه و یکی در بحث های معارف و دیگری دبیر یا فوق لیسانس رشته ای است. از طرفی در میان بستگان هم افرادی داریم که شبهه در ذهنشان رسوخ کرده که اگر آگاهی داده شوند هدایت می شوند لذا چنین فردی با انبیاء و شهدا محشور می شود.
اطعام دادن
«أَطْعَمَ جَائِعاً»؛ کسی که گرسنه ای را اطعام کند.
سیراب کردن
«أَرْوَی عَطْشَاناً»؛ کسی که تشنه ای را سیراب کند.
انفاق لباس
کسی که عریانی را بپوشاند و بی لباسی را لباس برساند. و هشتم: روزه داری که «صَامَ فِی یَوْمٍ حَرٍّ شَدِید»؛ در روز گرم روزه بگیرد.[25] حال از این هشت ویژگی که خیلی جالب است، هفت مورد آن به مسایل اجتماعی و بار از دوش مردم برداشتن بر می گردد:
1- حاجی را تجهیز کند.
2- درد دردمند را کم کند.
3- یتیم را سرپرستی کند.
4- گمراه را هدایت کند.
5- گرسنه را سیر کند.
6- تشنه را سیراب کند.
7- عریان را این است که در سوره مؤمنون خداوند می فرماید: ای پیغمبر به مردم بگو در کار خیر سبقت بگیرند «فَاسْتَبِقُوا الخَيْرَاتِ»،[26] «يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ»[27]؛ در کار خیر سرعت بگیرند. در یک کلمه، یکی از بزرگ ترین عبادات ماه رمضان و همچنین همۀ ماه های سال، رفع نیاز از مردم و حل مشکل آنان است.
انسان برای دو چیز آفریده شده است
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «لِلْإِحْسَانِ وَ الطَّاعَةِ» ای مردم! برای احسان و اطاعت «خُلِقْتُم»[28] آفریده شده اید. اصلاً یکی از اهداف آفرینش این است که شما را امتحان کنند چقدر دست بده دارید و نیکی می کنید؟ شما برای دو چیز آفریده شده اید: یکی بندگی «وَ مٰا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الاْنْسَ إِلاّٰ لِیَعْبُدُونِ»،[29] و دیگری برای احسان.
عزیزان، برادران و خواهران گرامی! پس خدمت رسانی به مردم در ردیف ایمان است و آزار و ضرر رساندن به مردم در ردیف شرک است. طبق حدیثی که برای شما بیان شد، حواسمان جمع باشد آن کسانی که دستشان می رسد – می گوییم دستشان می رسد، فکرتان به سراغ پول نرود – با آبرو، با زبان، با بیان و به انحاء مختلف کمک کنیم و ان شاء الله طبق وعده ای که پیامبر داد با انبیاء و اولیاء محشور شویم.
برگرفته از سخنرانی دکتر حجةالاسلام رفیعی
[22] . تحف العقول، ص 35؛ مستدرک الوسائل، ج12، ص 390.
[23] . أنا و کَافِلُ الیتیمِ کهاتَینِ فی الجنةِ إذَا اتَّقَی اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ – وَ اَشَارَ بِاصبَعَیْهِ السَّبَّابَةِ وَ الوُسطَی (مستدرک، ج2، ص 474؛ نورالثقلین، ج 5، ص 597 / 23).
[24] . وسائل الشیعه، ج27، ص 92.
[25] . مجموعه ورام، ج2، ص 111.
[26] . مائده، 48.
[27] . مؤمنون، 61.
[28] . بحارالانوار، ج 32، ص 356.
