امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف در قرآن

(قسمت سوم)

آیه نهم

«قُلْ هَلْ مِنْ شُرَکائِکُمْ مَنْ یَهْدی إِلَی الْحَقِّ قُلِ اللّهُ یَهْدی لِلْحَقِّ أَفَمَنْ یَهْدی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدّی إِلاّ أَنْ یُهْدی فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ»؛ «بگو: آیا هیچ یک از معبودهای شما، به سوی حق هدایت می‌کند؟! بگو: تنها خدا به حق هدایت می‌کند! آیا کسی که هدایت به سوی حق می‌کند برای پیروی شایسته‌تر است، یا آن کس که خود هدایت نمی‌شود مگر هدایتش کنند؟ شما را چه می‌شود، چگونه داوری می‌کنید؟».(1)

عبدالرحمن بن مسلمه جریری می‌گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: [مخالفین] مار ا توبیخ و سرزنش می‌کنند و دروغگو می شمارند اینکه می‌گوییم: دو صیحه خواهد بود. آن‌ها می‌گویند: از کجا معلوم می‌شود که حقیقت است و کدام باطل؟ فرمود: در پاسخ آن‌ها چه می‌گویید؟ عرض کردم: چیزی در رد آن‌ها نمی‌گوییم. فرمود: «بگویید کسی که پیش‌تر به آن ایمان داشته آن را تصدیق خواهد کرد، همانا خدای عزوجل می‌فرماید: آیا کسی که هدایت به سوی حق می‌کند برای پیروی شایسته‌تر است، یا آن کس که خود هدایت نمی‌شود مگر هدایتش کنند؟ شما را چه می‌شود، چگونه داوری می‌کنید؟».(2)

آیه دهم

« وَ لَوْ تَری إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَ أُخِذُوا مِنْ مَکانٍ قَریبٍ * وَ قالُوا آمَنّا بِهِ وَ أَنّی لَهُمُ التَّناوُشُ مِنْ مَکانٍ بَعیدٍ * وَ قَدْ کَفَرُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ وَ یَقْذِفُونَ بِالْغَیْبِ مِنْ مَکانٍ بَعیدٍ * وَ حیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ ما یَشْتَهُونَ کَما فُعِلَ بِأَشْیاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کانُوا فی شَکٍّ مُریبٍ»؛ « اگر ببینی هنگامی که فریادشان بلند می‌شود، اما نمی‌توانند (از عذاب الهی) بگریزند، و آن‌ها را از جای نزدیکی (که حتی انتظارش را ندارند) می‌گیرند (از درماندگی آن‌ها تعجب خواهی کرد) و (در آن حال) می‌گویند: «به حق ایمان آوردیم!»، ولی چگونه می‌توانند از فاصله دور به آن دسترسی پیدا کنند؛ آن‌ها پیش از این (که در نهایت آزادی بودند) به آن کافر شدند و دو را دور، و غائبانه (و بدون آگاهی). نسبت‌های ناروا می‌دادند (سرانجام) میان آن‌ها و خواسته‌هایشان جدایی افکنده شد، همان گونه که با پیروان (و هم مسلکان) آن‌ها از قبل عمل شد، چرا که آن‌ها در شک و تردید بودند».(3)

امام علی علیه السلام در تفسیر این آیه شریفه فرموده است: « حضرت مهدی دارای چشمانی مخمور و موهای پیچیده است و در گونه‌اش خال می‌باشد، آغاز کارش از سوی مشرق خواهد بود؛ پس چون چنین شود، سفیانی خروج کند که به مقدار بارداری یک زن نه ماه حکومت خواهد یافت. او در شام خروج می‌کند؛ پس اهل شام سر به فرمان او خواهند شد، مگر گروه‌هایی از آنان که بر حق پایدار مانده‌اند، خداوند ایشان را از خروج با وی محفوظ می‌دارد و با لشکر جرّاری به مدینه می‌آید تا هنگامی که به بیداء مدینه می‌رسد [خداوند او را به زمین فرو خواهد برد و این است فرموده خداوند عزوجل در کتابی " اگر ببینی هنگامی که فریادشان بلند می‌شود، اما نمی‌توانند (از عذاب الهی) بگریزند، و آن‌ها را از جای نزدیکی (که حتی انتظارش را ندارند) می‌گیرند (از درماندگی آن‌ها تعجب خواهی کرد)"».(4)

آیه یازدهم

« أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفاءَ اْلأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللّهِ قَلیلاً ما تَذَکَّرُونَ»؛ « یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد، و شما را خلفای زمین قرار می‌دهد؛ آیا معبودی با خداست؟کمتر متذکّر می‌شوید».(5)

امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه فرموده است: « هرگاه قائم خروج کند، به مسجدالحرام داخل پس روی به قبله [کعبه] نموده و پشت به مقام می‌کند. سپس دو رکعت نماز می‌گذارد، آنگاه به پا می‌خیزد و می‌گوید: ای مردم! من نزدیک‌ترین مردمان به آدم علیه السلام هستم. ای مردم! من نزدیک‌ترین مردمان به ابراهیم علیه السلام هستم. ای مردم! من نزدیک‌ترین مردمان به اسماعیل علیه السلام هستم. ای مردم! من نزدیک‌ترین مردم به محمد صلی الله علیه و آله هستم. سپس دست‌هایش را به سوی آسمان بر می‌دارد و دعا و تضرع می‌کند تا اینکه بر روی خود می‌افتد و این است معنی فرموده خداوند عزوجل: یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد، و شما را خلفای زمین قرار می‌دهد؛ آیا معبودی با خداست؟کمتر متذکّر می‌شوید».(6)

در حدیثی از امام باقر علیه السلام نیز آمده است که حضرت فرمود: «به خدا سوگند گویی او [قائم] را می‌بینم در حالی که پشت خود را به حجر الاسود تکیه داده و از خداوند حقش را مطالبه می‌کند، سپس می‌گوید: ای مردم هر کس درباره خدا با من گفتگو دارد، پس منم اولی به خداوند. ای مردم هر کس درباره آدم علیه السلام با من محاجه دارد، پس منم نزدیک‌ترین کسان به آدم علیه السلام ؛ ای مردم هر کس درباره نوح علیه السلام با من محاجه دارد، پس منم نزدیک‌ترین افراد به نوح علیه السلام ؛ ای مردم هر کس درباره ابراهیم علیه السلام با من بحث دارد، پس منم نزدیک ترین کسان به ابراهیم علیه السلام ؛ ای مردم هر کس درباره موسی علیه السلام با من بحث دارد، پس منم نزدیک‌ترین کسان به موسی علیه السلام ؛ ای مردم هر کس به عیسی علیه السلام با من محاجه دارد، پس منم نزدیک‌ترین مردمان به عیسی علیه السلام ؛ ای مردم هر کس درباره محمد صلی الله علیه و آله با من محاجه کند، پس منم نزدیک‌ترین افراد به محمد صلی الله علیه و آله د؛ ای مردم هر کس درباره کتاب خدا با من محاجه نماید، پس منم نزدیک‌ترین مردمان به کتاب خدا. سپس به سوی مقام ابراهیم علیه السلام می‌رود و در آنجا دو رکعت نماز می‌گذارد و حق خود را از خداوند می‌طلبد».

سپس امام باقر علیه السلام فرمود: «و اوست به خدا سوگند آن مضطری که خداوند درباره‌اش می‌فرماید: « یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد، و شما را خلفای زمین قرار می‌دهد؛ آیا معبودی با خداست؟ کمتر متذکّر می‌شوید».(7)

پی نوشت ها:

1. یونس: 35.

2. روضه کافی، ص208.

3. سبأ: 54-51.

4. الغیبه، ص 304.

5. نمل: 62.

6. تأویل الآیات الظاهره، ص402.

7. الغیبة، ص 181.