«وقتی آسمان،سقف سینمای ما بود»

"طراحی پوستر سینمایی"، در گفت و گو با حسین خسروجردی، قباد شیوا و بهزاد خورشیدی

سه تن از طراحان پوسترهای سینمایی درگذشته و امروز به اظهار نظر درباره این موضوع پرداختند.

حسین خسروجردی طراح پوستر فیلم‌هایی چون مهاجر، دستفروش و بید مجنون در گفتگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینكه این حرفه روند رو به رشدی نداشته است می‌گوید: دلیل عمده‌اش هم این است كه ما بیشتر مجال به سینمای تجاری داده‌ایم و كمتر به سینمای فرهنگی پرداخته‌ایم، معدود آدم‌هایی هم كه آثارشان در سینمای تجاری و فرهنگی مشترك بوده در چند سال اخیر كمتر فرصت كار پیدا كرده‌اند.

وی مشكل اصلی پوسترهای سینمایی را عدم شناخت كافی تهیه‌كنندگان و كارگردانان در زمینه گرافیك می‌داند و معتقد است: اینها سلیقه و نظر خودشان را به گرافیست تحمیل می‌كنند و طراح اگر از بهترین‌ها هم باشد طبیعتا نمی‌تواند آن چیزی را كه به عنوان یك اثر چند وجهی به لحاظ ادای معنا، نمودار ژانر و قالب فیلم در نظرش است را خلق كند.

این گرافیست می‌افزاید: سفارش دهندگان به دلیل اینكه "اقتصاد" یكی از فاكتورهای خیلی مهم‌شان است گاها حتی سراغ گرافیست‌ها هم نرفته‌اند و معمولا با توجه به تكنولوژی كامپیوتر كه ظاهرا خیلی چیز ساده‌ای به نظر می‌رسد خودشان دست به كار می‌شوند و پوستر درست می‌كنند كه جای هیچ بحثی ندارد!.

خسروجردی درباره علت عدم فعالیتش در طراحی پوستر فیلم می‌گوید: من حاضر نیستم نقطه نظرات تحمیلی كارگردان و تهیه‌كننده را تحمل كنم. من پوستر را یك فن كاملا مستقل از سینما می‌دانم و معمولا عدم تفاهم و توافق فرهنگی بین من و كارفرما باعث شده به این كارتن ندهم مگر دوستانی مثل مجیدی، حاتمی كیا و مخملباف كه وقتی به من سفارش پوستر دادند سایه‌شان بالا سر من نبوده و در نهایت هم رضایت كامل داشته‌اند.

قباد شیوا ز طراحان پوستر پیشكسوت سینما نیز كه بعد از فیلم آن سوی آتش فعالیتی در این زمینه نداشته است می گوید: من چیزهایی كه امروز هست را پوستر سینمایی نمی‌دانم بلكه اسمشان را اعلان می‌گذارم. چون ایده‌ای داخل آن مشاهده نمی‌شود از عكس هنرپیشه‌های زیبا پرینت می‌گیرند و می‌چسباند . درواقع جنبه‌های فرهنگی از این كار حذف شده است، طراح پوستر فیلم كشتی آنجلیكا هم مثل خسروجردی تقصیر را متوجه تهیه‌كنندگان می‌داند و معتقد است: اینها نمی‌خواهند به طراح ماهر پول دهند و مردم را به این نوع سلیقه عادت داده‌اند. آنقدر آنرا تكرار كرده‌اند كه كاراكتر پوسترهای سینمایی ایران به این شكل درآمده بطوریكه اگر یك پوستر درست طراحی می‌شود مردم آنرا نمی بینند. پوسترهای سینمایی ما الان هیچكدام طراحی ندارند و فقط یكسری تركیب‌بندی عكس است.

اما بهزاد خورشیدی از فعال‌ترین طراحان پوسترهای سینمایی که در حال حاضر فیلم‌های یك بوس كوچولو، هشت پا، شكوفه‌های سنگی، باغ فردوس 5 بعدازظهر، ستاره‌ها، رویای خیس، غروب شد بیا و بنام پدر از آخرین كارهایش محسوب می‌شود روند این حرفه را مثبت ارزیابی می‌كند و معتقد است پوستر یك فیلم باید تبلیغ یك فیلم باشد و جذب مخاطب برای آنها خیلی مهم است. حركت‌های خوبی در چند سال اخیر شده و تلاش می‌شود تا پوسترهای جذابی روی گیشه بیاید و به بازار عرضه شود.

وی با بیان اینكه در ده سال اخیر ، با ورود كامپیوتر به جریان گرافیك شكل كارهای پوستر تغییر كرده است به ایسنا می‌گوید: در ابتدا حتی یكسری از اساتید مثل مرتضی ممیز مخالف جریان جدید بودند اما به مرور اعلام كردند ما با تكنولوژی مخالف نیستیم و موافق این مركب شدند.

این گرافیست به نقل قولی از آیدین آغداشلو اشاره می‌كند و می‌افزاید: ایشان گفتند مشكل بحث این نیست كه مثلا دو تا سوپراستار در پوستر برجسته شود. در دنیا هم به همین شكل است اما باید نگاه جذاب و ساخت و ساز هنرمندانه‌تری باشد و مهم درست نگاه كردن است.

خورشیدی معتقد است: به نظر من پوسترهای سینمایی ما به اندازه خود سینمای ایران است و سعی می شود چیزی كمتر از آن نباشد.