طلای زرد و طلای سیاه، دوقلوهای کهن
جدای ازنوسانات کلی بازار و اثر تحولات مهم سیاسی و اجتماعی جهانی و منطقه ای بر قیمت کالا ها ، گاهی نوسانات قیمت کالا هم اثر میگذارند. در این نوشتار به رابطه میان نفت و طلا اشاره میکنیم و برای جلوگیری از اطناب اثر این دو بر بازار ارز را مطرح نمیکنیم
در هفته های اخیر تحولات منطقه ای کشورهای عربی باعث شد که شاهد نوسانات گسترده ای در قیمت نفت و طلا باشیم. از آنجایی که یكی از مسائل بسیار قابل توجه در عرصه بازارهای مالی رابطه تنگاتنگ قیمت كالاها و ارزش ارزهای كشورهای مختلف جهان با یكدیگر است. به طوری كه در هیچ بازاری نمی توان منفرد عمل كرد و به اخبار و اطلاعات مربوط به آن كالا یا ارز بسنده كرد
باید اطلاعات جامعی اگر نگوییم از تمام كالاها لااقل از تعداد قابل توجهی از آنها را گردآوری و تحلیل كرد، تا به نتیجه ای مطلوب رسید.
بازار نفت یكی از اصلی ترین بازارهای جهانی است كه معمولاً در رابطه با دیگر بازارها، پیشرو است. به عبارت دیگر تغییرات نفت موجب تحول در دیگر بازارها از جمله ارز می شود و عكس این موضوع معمولاً صادق نیست. این مسئله اهمیت بررسی تحولات نفت را دوچندان می كند.
عوامل تأثیرگذار بر قیمت نفت خارج از بازارهای مالی هستند و بیشتر به مسائل سیاسی جاری در كشورهای تولید كننده و به تقاضا از طرف مصرف كنندگان بزرگ مثل چین و هند و ایالات متحده مربوط می شود.
براثر گران شدن نفت سهام بسیاری از شركتها و ارزهای رایج ضربه می بینند كه از آن میان می توان به سهام شركتهای اتومبیل سازی اشاره كرد كه قیمت نفت از فاكتورهای تأثیرگذار بر آنها است. از كالاهای حیاتی و بسیار مهم دیگر در عرصه مبادلات جهانی كه نفت تأثیر زیادی بر آن دارد می توان به طلا اشاره كرد. به عبارتی در طول تاریخ میتوان به جرات به این نکته اشاره کرد که کالایی به اهمیت طلا (از لحاظ ثروت) وجود نداشته است بهطوریکه از آغاز تمدن بشری طلا به عنوان پول ملی و ثروت افراد بوده و با گذشت زمان بر اهمیت آن افزوده شده و حتی سر منشاء بسیاری از جنگها نیز بوده است .
با گران شدن نفت ارز رایج كشورهایی كه مصرف كنندگان بزرگ نفت هستند با كاهش ارز روبه رو می شود كه از بین آنها می توان به دلار و ین اشاره كرد.
هسته اصلی مکتب مرکانتریستها که سر منشاء تفکر ابرقدرتی بریتانیا در گذشته بوده بر اساس تراز تجاری مثبت و کسب و جمعآوری طلا در سطح جهانی بوده و باعث ابرقدرتی بریتانیا بوده است.در قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم نیز اهمیت این کالا حفظ و سرمایه گذاری بر این کالا صورت می پذیرد.
بالا رفتن قیمت نفت موجب افزایش تورم جهانی می شود و در این شرایط سرمایه گذاران علاقه مند هستند تا سرمایه خود را به چیزی تبدیل کنند تا بیشترین مقاومت را در برابر افزایش تورم داشته باشد، طلا یکی از بهترین انتخاب های آنان است و به همین دلیل تقاضا برای طلا بالا رفته و موجب گرانی آن می شود.
از طرف دیگر طلا و نفت عوامل تأثیرگذار مشترک یکسانی دارند که موجب می شود قیمت این دو کالای حیاتی هم جهت باشد. به عنوان مثال تنش های منطقه ای علی الخصوص در خاورمیانه هم باعث بالا رفتن قیمت نفت و هم طلا می شود.
حال بعد از توضیح مختصری درباره نفت بد نیست که گریز مختصری هم به بازار طلای داخلی بزنیم و اثر تغییرات قیمت نفت را بر ان بررسی کنیم
رابطه بین قیمت نفت و طلا:
الف: از طریق بازارهای خارجی
در بازارهای جهانی بالا رفتن قیمت نفت موجب افزایش تورم جهانی میشود و در این شرایط سرمایهگذاران علاقمند هستند تا سرمایه خود را تبدیل به کالایی كنند که بیشترین مقاومت را در برابر افزایش تورم داشته باشد، طلا یكی از بهترین انتخابهای آنان است و به همین دلیل تقاضا برای طلا بالا رفته و موجب گرانی آن میشود. از طرف دیگر طلا و نفت عوامل تاثیرگذار مشترك یكسانی دارند كه موجب میشود قیمت این دو كالای حیاتی هم جهت باشد. به عنوان مثال تنشهای منطقهای، علیالخصوص در خاورمیانه هم باعث بالا رفتن قیمت نفت و هم طلا میشود.
ب: از طریق بازارهای داخلی
افزایش قیمتهای نفت باعث افزایش درآمدهای نفتی كشور گردیده و در نتیجه باعث افزایش ذخایر بانك مركزی و افزایش حجم پول، تورم و سپس افزایش قیمت طلا میگردد. البته بایستی به این نكته نیز توجه نمود كه در فرآیند افزایش ذخایر بانكی، تغییر تركیبات ذخایر بانك مركزی میتواند از طریق اثرات عرضه و تقاضا روند فوق را كند و یا سرعت بخشد.
از آغاز تمدن بشری طلا به عنوان پول ملی و ثروت افراد بوده و با گذشت زمان بر اهمیت آن افزوده شده و حتی سر منشاء بسیاری از جنگها نیز بوده است .
به طور خلاصه می توان رابطه این دو با ارز را هم اینطور بررسی کرد. نفت در بازار ارز نیز تأثیر خود را می گذارد و با گران شدن نفت ارز رایج كشورهایی كه مصرف كنندگان بزرگ نفت هستند با كاهش ارز روبه رو می شود كه از بین آنها می توان به دلار و ین اشاره كرد.
یكی از اولین قوانین بازار طلا اینست كه قیمت این فلز با ارزش دلار رابطه معكوس دارد و در جهت خلاف آن حركت می كند. البته بسیاری اوقات دیده شده كه این قانون نقض می شود و طلا و دلار هم جهت با یكدیگر حركت می كنند كه نمونه مشهور آن هم رفتار بازار در سال 2005 بود كه طلا و دلار هر دو افزایش داشتند.
شاید بررسی تحولات طلا و نفت ما را به یاد دوقلوها بیندازد که در عین تفاوت های ذاتی در ظاهر مثل هم به نظر میرسند و عمل میکنند. قطعا شناخت درست نوسان این دو میتواند به ما در یک سرمایه کذاری مناسب و سودمند کمک کند.
فرآوری:ریحانه حمیدی فر
بخش اقتصاد تبیان
منابع:همشهری
ایران فارکس
موسسه قرض الحسنه جوانان خیر