تبیان، دستیار زندگی
اتم هیدروژن ساده ترین و اولین اتمی است كه طیف آن مورد بررسی قرار گرفت. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رابطه ریدبرگ

اتم هیدروژن ساده ترین و اولین اتمی است كه طیف آن مورد بررسی قرار گرفت. در شكل زیر طیف اتم هیدروژن را می‌بینید.

رابطه ریدبرگ رابطه ریدبرگ

آنگستروم در سال 1264 هجری شمسی (1885م) طول موج چهار خط از این طیف را اندازه‌گرفت. معلمی سوئیسی به نام بالمر روی این نتایج مطالعه كرد و بدون توجّه به مطالب فیزیكی و صرفاً با دید ریاضی، فرمولی ساده برای این طول موج‌ها ارایه كرد.

كه طول موج خطوط بر حسب نانومتر (nm) و  n یك عدد صحیح بزرگتر از 2 می‌باشد: n= 3 , 4 , 5 , ...

طول موج‌هایی كه توسط رابط بالمر به دست می‌آید را محاسبه و با طول موج‌‌های شكل زیر مقایسه كنید؟

رابطه ریدبرگ

بالمر با توجّه به وجود عدد 4 یا همان 22 در مخرج كسر، پیش بینی كرد كه احتمالاً خط‌ های دیگر (طول موج‌های دیگر) طیف از رابطه‌هایی كه به جای عدد 22، اعداد 12 یا 32 و یا 42 قرار گرفته باشند، به دست می‌آید. به عبارتی طبق پیش گویی بالمر می‌توان گفت كه طول موج‌های دیگر طیف احتمالاً از روابط زیر به دست می‌آیند:

این پیش بینی باعث شد افراد زیادی روی این رشته‌ها كار كنند. نهایتاً  "ریدبرگ" در سال 1269 هجری شمسی (1890 م) توانست طول موج‌هایی كه از رابطه بالمر قابل محاسبه بودند را به دست آورد. وی علاقمند بود به جای طول موج با عكس طول موج كار كند بنابراین رابطه بالمر را به این صورت بازنویسی كرد:

در این رابطه RH= 0/0109 (nm)-1   ثابت ریدبرگ برای اتم هیدروژن است و n= 3 , 4 , 5 , ....

البته با كارهای انجام گرفته رشته‌های دیگری نیز به دست آمد كه به صورت زیر می‌باشند.

رشته دیگر كه كل این رشته‌ها را دربر می‌گیرد توسط رابطه‌ی ریدبرگ به دست می‌آید:

به ازای  n'=2  رشته بالمر،n'=3  شته لیمان و در نهایت به ازای n'=4 رشته پاشن تولید می‌گردد. در جدول زیر رشته‌های مختلف و رابطه آن ها ذكر شده است.

روابط بالا ما را به این سو هدایت می‌كنند كه باید الگویی برای اتم وجود داشته باشد.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: مریم فروزان کیا