آموزش ساخت جلیقه ضد گلوله

درحالیکه تا جنگ جهانی دوم استفاده از جلیقه ضد گلوله تنها  به واحدهای زرهی خط شکن محدود بوده  و بصورت ورقه های سنگین پرس شده از فولاد سخت ساخته می شده است،  تاریخ ذکر می کند که لطفعلی خان زند 250  سال پیش بارها در هنگام جنگ از بین آماج گلوله لشکریان انبوه آغامحمدخان بطورمعجزه آسائی سالم عبور می کند ولی کسی سخنی ازجلیقه نمدی ضد گلوله او به میان نمیآورد.

شاید تاریخ نگاران ما بیش از آنکه به هنردست نمدمالان عشایر این سرزمین واقف باشند به اثر طلسم دعانویسان یا قهرمانان روئین تن اساطیری آن اعتقاد داشته اند و شاید هم این جزء اسرار مگوی خان شجاع زند بوده که بعنوان اولین مبتکر جنگهای چریکی و مدعی پادشاهی ایران ، بقولی در همین ارک بم که در زلزله اخیر خراب شد، بعد ازاینکه یک صبح تا غروب یک تنه می جنگد ، بالاخره وقتی زخمی دستگیر میشود، بزرگترین الماس  آن زمان جهان را نیز بر بازوی خود داشته است.

به هر حال تکنولوژی امروزدنیا دوباره به همان الیاف نبافته نمدی عشایرما رسیده است منتها بجای الیاف پشم از الیاف مصنوعی سبکتر و محکم تر استفاده میکند تا در مقابل قدرت و سرعت بیشتر گلوله اسلحه های مدرن امروزی  دوام بیاورد.

جلیقه های ضد گلوله امروزی، به دو نوع تقسیم می شود:

- جلیقه های ضد گلوله سخت

- جلیقه های ضد گلوله نرم

جلیقه های ضد گلوله سخت

جلیقه های ضد گلوله سخت از صفحه های فلزی و یا سرامیکی ضخیم ساخته می شوند و به اندازه کافی برای انحراف گلوله و سایر سلاح ها مقاومند. مواد بکار رفته در این جلیقه ها، گلوله ها را با همان نیرویی که به داخل در حال وارد شدن است به خارج هل می دهند. به این ترتیب جلیقه غیر قابل نفوذ خواهد بود.

جلیقه های ضد گلوله سخت حفاظت بیشتری را نسبت به جلیقه های ضد گلوله نرم ایجاد می کنند ولی طاقت فرساتر هستند. افسرهای پلیس و کارکنان نظامی این نوع از لوازم حفاظتی را در هنگامی که میزان خطر احتمالی بالا باشد به تن می کنند ولی برای استفاده های روزمره عموما از جلیقه های ضد گلوله نرک که می توان به صورت ژاکت یا تی شرت معمولی به تن کرد، استفاده می کنند.

جلیقه های ضد گلوله نرم

جلیقه های ضد گلوله نرم  مفهوم گیج کننده ای است. چگونه ممکن است یک تکه لباس گلوله را متوقف کند؟ روش کار این جلیقه ها بسیار ساده است. در درون این جلیقه ها یک ماده ضد گلوله قرار دارد که در حقیقت یک توری بسیار قوی است. برای درک چگونگی عملکرد آن، تور دروازه فوتبال را در نظر بگیرید. در پشت دروازه بستهش ده است. وقتی که توپ به دروازه شوت می شود، دارای انرژی زیادی اس و در هنگام اصابت به تور، در یک نقطه مشخص تور را به عقب هل می دهد. هر رشته از یک سمت تیرک به سمت دیگر امتداد دارد و نیروی وارد آمده در آن نقطه مشخص را به سر تا سر پخش می کند. این نیرو به دلیل به هم بافته بودن رشته ها پخش می شود. زمانی که توپ رشته های افقی تور را هل می دهد دیگر رشته ها نیز در عوض، دیگر رشته های افقی را هل داده و به این طریق، همه قسمت های تور انرژی وارده توپ را جذب می کنند و فرقی نمی کند که گلوله به کدام قسمت از تور اصابت کرده باشد.

اگر یک تکه از ماده ضد گلوله را زیر میکروسکوپ قرار دهیم، همین ساختار را مشاهده خواهیم کرد. رشته های بلندی از الیاف را که به هم تنیده شده اند تا یک ساختار توری شکل متراکم را تشکیل دهند. حال با توجه به اینکه یک گلوله بسیار سریع تر از توپ حرکت می کند، بنابراین این توری باید از مواد محکم تری ساخته شود. معروف ترین ماده ای که در ساخت جلیقه های ضد گلوله به کار می رود، الیافی به نام KEVLAR است. الیافی سبک وزن است که 5 برابر مقاوم تر از یک تکه فولاد، در همان وزن است زمانی که این ماده به صورت یک تور متراکم در می آید، می تواند نیروی زیادی را جذب کند. به منظور جلوگیری از رسیدن گلوله به سطح بدن، جلیقه ضد گلوله باید برخلاف ضربه مستقیمی که گلوله وارد می کند، عمل کند.

اغلب جلیقه های امروزی دارای جیب هائی هستند که در آنها تخته های ضد گلوله مخصوص قرار میگیرد. این تخته ها از بهم چسباندن حدود 12-22  لایه پارچه الیاف فشرده به ضخامت هر یک 1 میلیمتربوجود می ایند و وزن کل آن حدود 3-5 کیلوگرم میشود. لایه ها طوری انعطاف پذیر هستند که مانند تور دروازه در مقابل توپ، ضربه گلوله را از نقطه برخورد به کل سطح خود بطور موجی منتقل می کنند و پس از فشردن بدن تا کمتر از5 سانتیمتربه داخل، دوباره مانند فنربه بیرون برمیگردد.  در این حال سر گلوله له شده و در لایه ها گیر میکند.

پس هرچه الیاف ضمن اتصال، انعطاف پذیرتر باشند و راحتتر درهم حرکت کنند و جلیقه شل تر و زیرآن نرم ترباشد عملکرد موجی-فنری آن بهتر خواهد بود. به همین علت کارکرد جلیقه را روی تنه ای از گل یا خمیر مجسمه سازی به نرمی بدن امتحان می کنند.

یعنی اگر جلیقه مانند آورکت روی لباس پوشیده شود بهتر از آنست که مانند روش متداول غربی به لباس زیر چسبیده وموجب گرمایش ناراحت کننده و سختی حرکت بدن گردد.

این مواد بهترین جنس الیاف برای ساخت جلیقه محکم و سبک می باشند:

1. ورق پشم شیشه پتویی بضخامت 5 سانتیمتر(با روکش آلومینیم )               4-3 مترمربع

2. ورق تیشو فایبرگلاس بضخامت 1 میلیمترو وزن 50 گرم هر مترمربع      20-10 مترمربع

3.چسب سیلیکونی یا چسب آکواریوم نازل داربا وسیله تزریق

4. برس سیمی، کاغذ الگو، قیچی

روش ساخت جلیقه ضد گلوله:

1. یک آورکت یا جلیقه جیب دار مناسب انتخاب کنید. داخل آستری آنرا خالی کنید و ابعاد قطعات تخته های ضد گلوله ای که میخواهید درآن نصب کنید را روی کاغذ الگو درآورید.

2.قطعات کاغذ الگوی خود را شش بارروی ورق پشم شیشه پتویی گذاشته و اطراف آنرا ببرید تا شش قطعه برای هر جیب جلیقه بریده شود.

3. سرنازل چسب سیلیکونی یا چسب آکواریوم را داخل دو قطعه پشم شیشه کرده بطور خطی و شطرنجی به فاصله حدود 3 سانتیمتردرعمق پشم روی روکش چسب تزریق کنید.

4.هر دو قطعه پشم شیشه رابطور مجزا با برس سیمی بکوبید تا مانند نمد کاملا در هم فرو رود و متراکم شود.

5. دو قطعه را از طرف پشم شیشه روی هم گذاشته بهم بچسبانید بطوریکه ورق آلومینیم آنها در دو طرف قرار گیرد.

6. دوقطعه متصل شده را  زیر یک سینی فلزی و توسط  جک زاپاس ماشین و یا زیر چرخ اتومبیل بمدت حداقل یکساعت کاملا پرس کنید تا قطعه تخته بدست آمده بضخامت حدود 7-8  میلیمتر و وزن حدود یک کیلوگرم بازای هر مترمربع شود.

7. برای مقاومت در برابر اسلحه های کالیبر کم کمری ، خمپاره ساچمه و چاقو باید دو لایه از این تخته رادرداخل جیب جلیقه روی هم گذاشته یا از نوار قزن جهت اتصال قابل جدا شدن آنها استفاده کنید.

جهت اسلحه های قوی ترمثل کالیبر بالای دستی باید 3 لایه و برای مقاومت در برابر تفنگ جنگی و انفجار 4 لایه از این تخته های پشم شیشه ای را بهم وصل کنید و در داخل جیب های لباس خود قرار دهید.

چون هر جلیقه حدود یک مترمربع سطح لازم دارد وزن دو تخته ای آن حدود دو کیلوگرم خواهد شد.

در روش دیگر و گرانتر میتوان تخته ضد گلوله را ازاتصال 20 لایه ورق الیافی 50 گرمی  فایبر گلاس ساخت که با چسب سیلیکونی بهم متصل و پرس می شوند.

بدیهی است عملکرد خوب جلیقه به نحوه ساخت، مقدار چسب مصرفی (نه زیاد و نه کم) ،  یکنواختی و خاصیت بالستیک و فنری تخته ها و تعداد آنها بستگی دارد.

چسب سیلیکونی پس از خشک شدن نهایی در مجاورت حرارت اطوی برقی خاصیت لاستیکی و ارتجاعی خوبی پیدا کرده و مقاومت حرارتی خوبی از خود نشان می دهد.

تهیه کننده: محسن مرادی

بخش دانش و زندگی تبیان