اعتیاد به دروغگویی !

من مدتی است خیلی دروغ می گویم با اینکه هیچ اجباری در کار نیست مثلا دارم خاطره ای برای دوستان تعریف می کنم برای اینکه احساسات آنها را به هیجان بیاورم یا به خنده بیندازمشان چندتا دروغ چاشنی حرف هایم می کنم  یا اگر از من بپرسند که وسایلت را به چه قیمتی خریده ای هرگز راستش را نمی گویم  حتما کمی باید بالا پایین بگویم .

خیلی تحت تأثیر قرار گرفتم و خیلی سعی کردم دیگر دروغ نگویم اما مگر می شد؟

من به این کار زشت عادت کرده ام گاه به صحبت هایم که دقت می کنم می بینم در یک صحبت کوتاه چندتا دروغ گفته ام و با خود فکر می کنم که در حال حاضر که مواظبم اینقدر زیاد دروغ گفته ام وای به روزهایی که گذشتند و من بی مهابا و هیچ کنرتلی هزاران دروغ ریز و درشت گفته ام .

حالا خیلی پشیمانم و نمی دانم باید چکار کنم که خود را از بند این گناه برهانم؟

بهتر است برای چاره جویی در ابتدا کمی از قباحت دروغ و اثرات منفیش که در روایاتمان آمده آگاه شویم و بعد به چاره جویی برای این مشکل بپردازیم.

دروغ منشأ همه بدی ها:

دروغ‏گویى گناهى است که علاوه بر اینکه فطرت انسان آن را زشت مى‏شمارد، توفیق کسب ایمان را نیز از انسان مى‏گیرد. حضرت على (ع) در این مورد مى‏فرمایند: «بنده مزه ایمان را نمى‏چشد مگر اینکه دروغ‏گویى را رها کند چه دروغ جدى و چه شوخى»( اصول کافى ج 2 ص 340).

سر منشأ تمام گناهان و بدی ها از دروغگویی است و تا زشتی این گناه برای انسان مشخص نگردد هرگز نمی تواند خود را از آن رها کند. نقل مى کنند شخصى خدمت پیامبراکرم صلى الله علیه وآله رسید و عرض کرد: مرا به سودمندترین کارها راهنمایى کنید، ایشان فرمود: «راستى را پیشه خود کن و دروغ نگو، آن گاه هر چه مى خواهى گناه کن!»

آن شخص با تعجب زیاد از محضر ایشان بیرون رفته و با خود مى گفت، حضرت صلى الله علیه وآله مرا فقط از دروغ برحذر داشت، در این صورت مى توانم سراغ گناهان دیگر روم. سؤالى به ذهنش رسید که اگر کسى از من بپرسد از کجا مى آیى، در حالى که از مجلس گناهى برمى گردم، نمى توانم دروغ بگویم، چون با رسول خداصلى الله علیه وآله عهد کردم که دروغ نگویم، از این رو «با ترک دروغ، دست از تمام گناهان کشید! (انوار نعمانیه، ص 274، به نقل از: پند تاریخ، خسروى، موسى، ج 1، ص 230)

راستى کن که راستان رستند            در جهان راستان قوى دستند

شاید توانستیم با دروغ اطرافیان خود را از خود راضی کنیم اما آیا می توانیم با دروغ رضایت خداوند را هم جلب کنید؟ قطعا دروغ انسان را از رحمت الهی دور می کند و سبب می شود تا مشمول غضب الهی شود. ولی اگر برای رضای الهی از دروغ کناره گیری کنید خداوند می تواند او را نزد دیگران نیز عزیز و گرامی بدارد. پس می توان با یک تیر دو نشان زد، با صداقت در گفتار و کردارمان هم مشمول رحمت الهی بشویم و هم رضایت دیگران را جلب کنیم. یقینا همگان نیز شخص صادق را بیشتر از دروغگو دوست دارند.

راهکارهایترک دروغ:

بعد از دیدن این روایات گرانقدر از سزاست که هر چه زودتر دست به کار ترک کردن این کج روی شویم و در این راستا تجربیاتی را که از استادان اخلاق با بیان های متفاوت واورد شده به صورت ساده می آورییم باشد که به کار بندیم  تا از این دام بزرگ شیطان رهایی یابیم .

چون مدتى است در کارها به دروغ عادت کرده‏ایم یکباره ترک آن گفتن مشکل اما شدنی است لذا باید با جدیّت، سعى در ریشه کن کردن آن داشته باشیم. باید سعى کنیم با مراقبت و تأمل بکوشیم هنگامى که در معرض دروغ‏گویى قرار مى‏گیریم از این گناه اجتناب کنیم.

- این مهم میسر نمی شود مگر اینکه به اثرات سوء دروغ توجه کنیم و اطلاعات خود را با مطالعه بعضی از آیات و روایاتی که در مذمت دروغ و دروغگو آمده است بالا بریم برای مثال خداوند در سوره نحل آیه 105 می فرماید: إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْکاذِبُونَ - تنها کسانى دروغ مى‏بندند که به آیات خدا ایمان ندارند (آرى،) دروغگویان واقعى آنها هستند!

و در حدیثی از امام صادق (ع) روایت شده است: إِنَّ الْکَذِبَ هُوَ خَرَابُ الْإِیمَانِ – دروغگویی نشانه بی ایمانی است (الکافی ج2 ص339). همچنین از رسول خدا (ص) نقل شده است که فرمود: دیشب مردى را در خواب دیدم که نزد من آمد و گفت برخیز، من برخاستم و سپس دو نفر را دیدم که یکى ایستاده و میله اى آهنین در گوشه دهان آن که نشسته است فرو مى کند و آن قدر فشار مى دهد تا به میان دو شانه اش برسد، و سپس بیرون آورده و در گوشه دیگر دهانش فرو مى کند و این گوشه را نیز مانند آن گوشه پاره مى کند. از کسى که مرا حرکت داده بود پرسیدم: چرا اینگونه این شخص را عذاب مى کنند؟ گفت: این مرد، دروغگوست و تا روز قیامت، در قبر این گونه شکنجه اش مى کنند (کاشانى، ملا محسن، المحجه البیضا، ج 5، ص 241).

- هر روز بعد از بیدار شدن از خواب با خود شرط کنیم که امروز را تا شب دروغ نمی گوییم، در طول روز نیز مراقب باشید که خطایی از ما سر نزند و شب قبل از خواب نیز اقدام به محاسبه نفس کرده و بررسى کنیم که آیا میزان دروغ‏گویى ما کمتر شده است یا نه و نفس خود را تشویق کنیم تا دچار چنین خطایی نشود.

- از طرف دیگر براى خود تنبیه‏هایى در نظر گیریم و اگر موقع محاسبه متوجه شدیم که در طول روز دروغى از ما سر زده است آن تنبیه را اعمال نماییم. تنبیه در این زمینه به تناسب شرایط شما متفاوت مى‏باشد مثلا مى‏توانید میزان صحبت کردن خود را کم کنیم، روزه بگیریم، در مکان‏هایى که خطر مبتلا شدن به دروغ‏گویى بیشتر است نروید یا با کسانى که بیشتر موجب دروغ گویى ما مى‏شوند تماس نگیریم و یا خود را ملزم کنیم در صورت دروغ گفتن مبلغ قابل ملاحضه ای را صدقه دهید.

- امر دیگرى که لازم است از هم اکنون در جهت آن سعى و کوشش کنیم ترک معاشرت و مصاحبت با افراد دروغ‏گو است. به تدریج مصاحبت با این افراد را کمتر کنیم و با افراد درستکار و راستگو بیشتر مصاحبت داشته باشیم. و همچنین از رفتن به جاهایی که باعث می شود دروغ بگوییم پرهیز کنیم.

با رعایت این نکات می توانید به مرور زمان این صفت زشت را از خود دور کنید. دقت کنید، همانطور که با گذشت زمان این صفت در ما شکل گرفته است برای خارج کردن آن نیز نیاز به زمان است پس با صبر و حوصله نکات گفته شده را عملی کنیم .و اگر در راه ترک این گناه گاه شکیت خوردیم نباید نا امید شویم بلکه همان لحظه توبه کنیم و سعی خود را از سر گیریم که انشاءالله بتوانیم ریشه های ان را از فکر و ذهنمان بیرون کشیده بخشکانیم تا قبل از انکه عواقب وحشتناک آن دامنمان را بگیرد.

فرآوری: محمدی

گروه دین و اندیشه تبیان

منبع :وبلاگ آموزه