اهداف و روش های تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای
در هر برهه ای، شناخت دقیق دیدگاه های اسلام و اجرای آن نجات بخش جوامع بشری به ویژه مسلمانان بوده و خواهد بود و در این راستا، آگاهی و استقاضه از دیدگاه های مقام معظم رهبری در مورد تعلیم و تربیت اسلامی به دلایل زیر ضرورت می یابد:
- ضرورت و حد رویه بین نهادها و عناصر مختلف در زمینه تعلیم و تربیت بر محور نظریات رهبر فرزانه انقلاب
- اشراف ایشان بر مسایل مختلف نظام و نیازهای جوامع امروز و نحوه پاسخ گویی از منابع اسلامی.
- تجربه فراوان در طول دوران زندگی در زمینه تعلیم و تربیت طلاب و دانشجویان و عامه ی مردم.
- در اختیار داشتن تربیون های مختلف در دوران پر برکت زندگی اعم از امام جمعه تهران، ریاست جمهوری و رهبری نظام برای ارائه ی نظریات خویش در بخش های مختلف.
- آشنایی با زبان روز و بیان شیوا و سخنان اصولی و کاربردی ایشان.
بر این اساس باید نظریات ایشالن در زمینه تعلیم و تربیت اسلامی که توسط ایشان ارائه شده است یکجا با تنظیم خاصی برای ارائه یک نظام تربیتی گردآوری شود که به عنوان منبع مهمی در این زمینه خواهد بود.
روش کار بدین صورت خواهد بود که با مطالعه کامل آثار ایشان در دوران ریاست جمهوری و رهبری که به صورت کتاب درآمده است با حفظ مضامین، مطالب مربوطه را در پاسخ به دو سؤال، در جدولی تنظیم و ارائه نماییم.
سؤال اول:
به دنبال چه هستیم؟
سؤال دوم:
با چه شیوه ای؟
و در ستون آخر تاریخ پیام ذکر شود. به طور نمونه 10 ردیف از جدول در انتها آورده شده است.
مجموعه ی آنچه که از اهداف تعلیم و تربیت اسلامی در سخنان رهبری به دست می آید در چهار دسته: اهداف معنوی، تربیتی، علمی و اجتماعی قابل تقسیم است که برای هر کدام نیز چند نمونه از صحبت های ایشان ذکر می شود:
اهداف معنوی:
حیات طیبه اسلامی، انسان کامل اسلامی، آرامش و امنیت و عروج معنوی، ایجاد نورانیت الهی در خود.
اهداف تربیتی:
احیای اعتقاد و عمل و اخلاق اسلامی، تداوم تکامل انسان، تربیت انسان های صالح، مؤمن، متعبد و ذاکر.
اهداف عملی:
برخورداری از حکمت، رشد علمی و فرهنگی جامعه، توسعه آموزش های اسلامی، عقب نماندن از کاروان علم و . . .
اهداف اجتماعی:
حفظ دین و اعتلای اسلام، وحدت مسلمین، اراده حکومت اسلامی، عدالت اجتماعی، ساختن کشوری نمونه.
مقام معظم رهبری در زمینه شیوه ها نیز در چهار عرصه سخن گفته اند:
- عرصه عقاید و اعمال دینی، ذکر و یاد خدا، دعوت به خدا نه به خود، ایمان آگاهانه، آشنایی با قرآن و نهج البلاغه، . . .
- استفاده از روش های نوین و مناسب، روش حکیمانه، مهربان کردن دل ها به هم، عشق و صمیمیت، ارزیابی استعدادها، توجه به قالب ها.
- استفاده صحیح از علوم و فرهنگ بیگانگان؛ تبادل فرهنگی، برقراری ارتباط جهانی، گزینش اندیشه و تجربه بیگانگان، کسب علم بدون مزدوری.
- دوری از روش های نادرست، تشویش زیاد، استهزاء مطالب دیگران، قضاوت بدون علم و یقین
به دنبال چه هستیم؟ با چه شیوه ای؟ تاریخ پیام
1-تأمین اخلاق اسلامی بیشترین و بهتران راه: ذکر و یاد خدا 2/6/61
2-دعوت به خدا نه به خود از دل پاک و متکی به ارزش های الهی نه از زبان متکی به منیت 28/11/61
3-ایمان آگاهانه ممارست و ارتباط با متون اصلی اسلام-راهنمایی یک رهبر و استاد 17/9/65
4-حاکمیت روح و فرهنگ معمول شدن آشنایی با قرآن در دانشگاه ها 17/9/65
قرآنی در مراکز علمی
5-برآوردن نیازها و حل مسایل امروز رجوع به نهج البلاغه 17/9/65
و مشکلات
6-ارزش و احترام بسیجی مردم نمونه اخلاق، متواضع، خوش اخلاق، مهربان و مقید به مقررات بودن بسجی 6/4/68
7-تربیت غلبه نکردن کارهای ظاهری به امور محتوایی، پرداختن به تزکیه، 17/4/65
منقلب کردن دل ها
8-جایگزین کردن فرهنگ غنی ارائه اندیشه های نو اسلامی 12/11/65
اسلام به جای فرهنگ غلط غرب (به طور خاص توسط رسانه ها به ویژه صدا و سیما)
9-ورود صحیح به صحنه های آمیختن قلم و دانش و تحصیل و تعلیم با جهاد مبارزه و پیکار 5/1/63
اجتماعی
10-عزت و شرف ملت دوری از پراکندگی و ملازمت به وحدت 14/1/68
خلاصه مقالات هفتمین مجمع علمی جایگاه تربیت - نویسنده: امیرحسین بانکی پورفرد
مرکز یادگیری سایت تبیان - تجمیعی: شکوفه باصری
تنظیم: یگانه داودی