آیا ایرانیان مخترع پیل الكتریكی بوده اند؟
اشكانیان، مخترع پیل الكتریكی
تا چند سال پیش همه تصور می كردند كه پیل الكتریكی را نخستین بار دانشمند ایتالیایی لوییجی گالوانی در سال 1786اختراع كرد. گالوانی از قرار دادن دو فلز در آب نمك جریان برق به دست آورد. اما چقدر مایه تعجب است وقتی می بینیم كه برحسب تصادف، گالوانی هم برای ساختن پیل از همان فلزهایی را استفاده كرد كه 1800 سال پیش از وی ایرانیان برای ساختن پیل به كار برده بودند. پیل مورد استفاده ایرانیان در قریه ای در اطراف بغداد به دست آمده است.
باستان شناسانی كه در آثار تمدن اشكانیان حفاری می كردند در كلبه یك كاهن یا كیمیاگر ایرانی تعداد زیادی از این پیل ها به دست آوردند. باید در نظر داشت كه در زمان فرمانروایی اشكانیان كه از 250 سال قبل از میلاد مسیح تا 226 سال بعد از میلاد ادامه داشت، بخش مهمی از كشور فعلی عراق، منجمله نواحی بغداد جزء امپراطوری ایران محسوب می شد.
برای نخستین بار یك باستان شناس آلمانی به نام ویلهلم كونیك یك پیل الكتریكی اشكانیان را 20 سال پیش در مرز عراق و ایران كشف كرد و هنگامی كه آن را به موزه برلین برد مشاهده كرد كه دوستانش نیر قطعات شكسته و خورد شده نظیر این پیل را پیشتر به موزه آورده اند. این باستان شناس پس از مدتی حدس زد كه شاید این جسم عجیب یك پیل الكتریكی بوده است ولی دوستانش در این مورد تردید داشتند، تا آنكه او پس از سالیان دراز تحقیق عاقبت موفق شد در خرابه های شهر سلوكیه متعلق به اشكانیان آلات دیگری كشف كند كه حدس قبلی او را تأیید نمود. این دانشمند در حفاری های خود مقدار زیادی از این پیل ها را پیدا كرد كه به وسیله میله های برنزی به یكدیگر متصل بودند و در آخر فقط دو سیم از تركیب آنها به وجود آمده بود و سر این دو سیم به دستگاه دیگری فرو رفته بود. كونیك مشاهدات خود را در كتابی منتشر ساخت. تا آن كه افكارش در سراسر جهان پخش شد و پس از آزمایش های فراوانی كه در این مورد به عمل آمد، سرانجام چندی پیش یك مهندس آمریكایی به نام ویلاردگری ثابت كرد كه این دستگاه عجیب را اشكانیان برای آب دادن فلزات بخصوص طلا و نقره به كار می برده اند. گری در گزارش خود می نویسد: «اشكانیان از اتصال این پیل ها به یكدیگر مقدار قابل توجهی نیروی برق به دست می آوردند و آن را به وسیله دو سیم وارد دستگاه آبكاری كرده و با استفاده از املاح طلا و نقره، دستبندها و زینت آلات خود را آب طلا و نقره می دادند كه امروز این کار را گالوانو پلاستی یا آبكاری الكتریكی می نامند.»
در آن زمان كیمیاگران و جواهرسازان باستانی كه به اینكار می پرداختند ساختمان پیل را نیز مانند سایر معلومات خویش به عنوان یك راز مگو تلقی می کردند و جز به اهل فن به كسی ابراز نمی داشتند و در نتیجه از این اختراع جز كاهن ها و كیمیاگران، کس دیگران اطلاع نداشت.
HTTP://FARSIPHYSICS.PERSIANBLOG.COM
لینک ها
اولین چرخ خیاطی ساخته چه كسی است ؟
اولین لغتنامه انگلیسی را چه كسی نوشت؟
آیا می دانید باتری الكتریكی و الكترومغناطیس چگونه كشف شد؟
نخستین بار بخاری چه زمانی به كار رفت؟
آیا می دانید برای اولین بار چه كسی و چگونه موفق به عكاسی شد ؟
فروش کتاب های « متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان
