تبیان، دستیار زندگی
از متولیان معروف این مدرسه آیت الله میرزا احمد خراسانى فرزند آخوند خراسانى معروف است كه سالیانى به امور مدرسه رسیدگى مى كرد. همچون دیگر مدارس اطراف حرم مطهر امام رضا(ع)، این مدرسه نیز دستخوش ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مدرسه خیرات خان

مدرسه خیرات خان

مدرسه خیرات خان از مدارس دوره صفوى است كه به هنگام حكومت شاه عباس دوم (1052 ـ 1077ق) بنا شده است، بانى آن فردى به نام خیرات خان بوده كه قبل از اتمام بنا درگذشته و از این رو مدرسه به نام او مشهور شده است.

مساحت این بنا حدود 1500 متر مربع و در دو طبقه پیرامون حیاط مركزى احداث شده است. تعداد 79 حجره دارد و در دو ضلع شمال و جنوب بنا دو ایوان قرار دارد كه دو ورودى مدرسه در آنها واقع شده است.

زیر تاق ایوان ورودى جنوبى با مقرنسهاى گچى زیبا همراه با لچكى هاى طرفین ایوان به نوع گلچین مَعقِلى تزیین شده، بر سردر این عبارت بر كاشى معرق نوشته شده است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم لقد تمّ بناء هذه المدرسة المباركة المسماة بخیراتیةه فى ایام دولت السلطان الاعظم و الخاقان الاكرم،مولى ملوك العرب و العجم، السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان ابى المظفرشاه عباس الثانى الصفوى الموسوى الحسینى ، بهادرخان خلدالله ملكه و سلطانه و افاض عن العالمین احسانه و قد وفق لبنائها فى حال حیاته و بعد وفاته المرحوم المغفور خیرات خان تغمده الله بالغفران فى سنة سبع و خمسین والف.

در پیشانى درِ اصلى مدرسه با خط ریحان سفید چنین نوشته شده:

وقد كان اتمامها بسعى اقل العباد و احوجهم الى رحمة ربّه الغنى ،محمدبن فتح الله الموسوى الحسینى الكاظمى ؛ عفى عنها.

البته در گذشته در طرفین ایوان ورودى مدرسه چندین مغازه قرار داشته كه جزو موقوفات مدرسه به شمار مى رفته كه بعد از بازسازى مدرسه، اثرى از آنها باقى نمانده است.

این مدرسه داراى كتابخانه كوچكى بود كه شمارى از كتابهاى آن نسخه هاى خطى نفیس و باارزشى است. آیت الله خامنه اى درباره این كتابخانه مى نویسند:

تاریخ تأسیس این كتابخانه به درستى معلوم نیست، ولى بعضى از كتابها در تاریخ 1277ق وقف شده است. در سال 1303ق نصرت الملك على مردان خان تیمورى 200 جلد كتاب چاپى و خطى وقف این كتابخانه كرده است.

این اثر تاریخى داراى موقوفات عمده اى هم بوده كه برخى از آنها عبارتند از 16 مغازه متصل به مدرسه و 6 اتاق در پشت مدرسه كه به عنوان مسافرخانه استفاده مى شده است.

از متولیان معروف این مدرسه آیت الله میرزا احمد خراسانى فرزند آخوند خراسانى معروف است كه سالیانى به امور مدرسه رسیدگى مى كرد. همچون دیگر مدارس اطراف حرم مطهر امام رضا(ع)، این مدرسه نیز دستخوش نابسامانى و تخریب در فضاهاى داخلى بنا شده بود. از این رو پس از پیروزى انقلاب، ساختمان قدیمى به كلى تخریب و مدرسه اى با همان نقشه و طرحهاى هنرى با استفاده از مهندسى جدید و معمارى سنتى احداث شد و در حال حاضر به عنوان قسمتى از دانشگاه علوم اسلامى رضوى محل تحصیل طلاّب و دانشجویان علوم اسلامى است.


منبع: پایگاه امام رضا

بخش حریم رضوی