انقلاب رسانه ای که مصر را بیدار کرد

الجزیره انگلیسی که در قطر مستقر است با آن خبررسانی های 24 ساعته از مصر و تونس تحسین بین المللی را برانگیخته است.

والتر ایساکسون

آینده مبهم مصر و فردایی که هیچ کس نمی تواند برای این کشور متصور باشد، این بزرگترین کشور جهان عرب را در صدر اخبار قرار داده است : آیا ما در خیابان های قاهره ، تهران 1979 را می بینیم یا پراگ 1989 را؟آیا مصر در آستانه حکومت اسلامی قرار گرفته است یا تجربه دموکراسی غربی؟ حقیقت این است که ما پاسخ هیچ کدام از این پرسش ها را نمی دانیم. اما موج نامه های الکترونیک، شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک ، تویتر و ویدیوهای قرار گرفته بر روی یوتیوپ مرزهای مصر را رد کرده اند. این موج فعالیت های اینترنتی ما را به یاد نشریه های زیرزمینی در روزهای جنگ سرد در اتحاد جماهیر شوروی سابق می اندازد. تکنولوژی دیجیتال هیچ گاه تا این اندازه در تعیین خطوط سیاسی تاثیر گذار نبوده است. این بدعت گوتنبرگ بود که رسانه های چاپی در جریان اصلاحات پروتستان به کمک اروپا آمدند. دو دهه است که این انقلاب رسانه ای در حال شکل گرفتن است. در 1989، من برای تحقیق در خصوص امپراطوری اتحاد جماهیر شوروی و نوشتن مطلبی برای تایم در اروپای شرقی بودم. در هتلی اقامت داشتم که حجم مهمانان خارجی هم بسیار بود . یکی از معدود هتل هایی که در آن ماهواره هم وجود داشت . یکی از خدمتکاران از من سوال کرد که آیا برای من مساله ایست اگر جوانان و نوجوانان بعدازظهرها برای تماشای کانال های موسیقی و برنامه های سرگرمی به اتاق من بیایند؟ من موافقت کردم و برای تماشای عکس العمل دانش آموزان هنگام تماشای ماهواره زودتر به هتل بازمی گشتم. زمانی که درب اتاقم را باز کردم دیدم هیچ کدام از دانش آموزان برنامه های تفریحی نگاه نمی کنند بلکه همگی در حال تماشای اخبار بین المللی هستند. اخبار هم ناآرامی ها در لهستان را پوشش می داد.

من صحنه ای مشابه این را ده سال بعد در یکی از شهرهای حاشیه ای چین دیدم. در یک کافی شاپ کوچک در شلوغ ترین نقطه مرکزی شهر، سه دانش آموز دور یک رایانه نشسته و در حال تماشای برنامه ای بودند. زمانی که پشت یک سیستم نشستم تا سایت های خبری را چک کنم مشاهده کردم که تمام سایت ها فیلتر هستند. با تعجب از یکی از دانش آموزان پرسیدم شما چگونه با این فیلترینگ کار می کنید ؟ او هم شانه هایش را بالا انداخته و گفت: ما راه دور زدم محدودیت ها را آموخته ایم. این سانسور برای ما معنا ندارد.

حکومت های دیکتاتور اینترنت را ابزاری می دانند که ناگفته ها را در اختیار شهروندانی قرار می دهد که نباید هیچ حقیقتی را بشنوند. مردم در تونس از شبکه های اجتماعی به عنوان ابزاری برای سازمان دهی اعتراض های خود استفاده کردند. آنها برای نشان دادن جنایت های زین العابدین بن علی از همین شبکه ها استفاده کردند. وسیله ای برای آگاهی سازی یعنی دقیقا همان که دیکتاتور از آن واهمه دارد . در مصر، متن ها ، عکس ها و ویدئوها به سرعت از خیابان های قاهره به سرتاسر جهان مخابره شد. دلیل آن هم یک چیز بود: تلفن های همراه و قابلیت های آنها. تلاش های دولت مصر برای مختل کردن فعالیت اینترنت هم تا مدت زمان محدودی موفقیت آمیز بود و مرا به یاد حمله رهبران اتحاد جماهیر شوروی به صدای آمریکا انداخت. زمانی که یک دولت مسیر استنشاق دموکراسی را مسدود می کند، واضح ترین تصویری است از ترس .

الجزیره انگلیسی که در قطر مستقر است با آن خبررسانی های 24 ساعته از مصر و تونس تحسین بین المللی را برانگیخته است. تلویزیون الحره هم که در حقیقت مورد حمایت مالی ایالات متحده است، در این بحران سربلند بیرون آمد. از تاریخ 23 تا 30 ژانویه تعداد بازدید کننده های الحره 540 درصد افزایش یافت.رهبران معارضان در مصر از شبکه هایی که در این انقلاب کنار مردم ایستادند، قدردانی کردند.

ابزار رسانه ای ما تغییر کرده است . سالها پیش برای رساندن خبرهای فوری بالون های حاوی اطلاعات را به هوا می فرستادیم، این بالن ها به لهستان، مجارستان و چکسلواکی می رسید.امروزه روز به راحتی و با فشار دادن یک دکمه تمام اطلاعات را در چشم بر هم زدنی برای دورترین نقظه ارسال می کنیم. به راحتی می توانیم سانسور را نادیده بگیریم. مهم نیست که ابزار امروز با وسایل دیروز ارتباطی چقدر فاصله تکنیکی دارند، مهم این است که یک باور همچنان ثابت است . رسانه های آزاد جواب می دهند. انفجارهای اطلاعاتی به مردم این امکان را می دهند تا جهانی دموکراتیک تر بسازند .

منبع: خبرآنلاین

بخش سیاست