آسیب شناسی فرقه خدای کچل

جشن تولد مدعی خدا:

فیلم را روی اینترنت دیدم.صدای موسیقی تند عربی و جنوبی،فیلم بردار غیر حرفه ای بود.به قول اهالی سینما لوکیشن یک خانه بود و از نوع سر و صدا و رفت آمد متوجه می شوی اینجا یک مهمانی است.کیک تولد بزرگ را که می آورند با چهره صاحب تولد آشنا می شوی که یک مرد میانسال است. تا اینجا همه چیز معمولی است. سبک و معماری خانه به جنوب و خوزستان شباهت دارد. اما متوجه رفت و آمد غیر طبیعی و احترام مرد صاحب تولد می شوی.یک نفر متنی شبیه زیارت نامه  را خطاب به او می خواند که بسیاری از کلمات آن برای تو آشنا است. یا الهی و ربی! یا رب العالمین! یا من خلَقَنی! یا عُدتی فی شدتی! و یا مونسی فی وحشتی!  تعجبت گل می کند! اینجا کجاست و چه می کنند؟ در صحنه بعدی نمی توانی تعجب و خشم خود را مخفی کنی! جماعت روبروی او که کم هم نیستد دربرابرش سجده می کنند. در برخی صحنه ها هم می بینیم که مهمانان بعد از سلام و عرض ادب پای او را می بوسند!

این فیلم که مدتی قبل در موبایلهای اهالی جنوب ایران با بلوتوث رد و بدل می شد مربوط به فردی مدعی به نام سیدعلی غرابات معروف به صائد بوده است. طبق گزارش خبرگزاری ها  مدتی پیش این فرد در یکی از شهرهای استان خوزستان ادعای خدایی را مطرح کرده و به همین سبب تعدادی از اهالی شهر مورد نظر با پذیرفتن این عنوان مضحک به پرستش و عبادت این فرد روی آورده بودند!!

هر چند این فرد بالاخره پس از فعالیت‌های گسترده خود و اغفال برخی جوانان استان خوزستان که مشکلاتی را هم برای خانواده ها و ساکنین این مناطق فراهم آورد دستگیر زندانی و اعدام شد، اما برخی از مریدان وی به عنوان پیامبر و فرستاده ویژه این مدعی خداوندی یک بار دیگر دور جدید تبلیغات خود را آغاز کردند و برای گسترش دامنه فعالیت های خود، علاوه بر نقاطی از استان خوزستان نیروهایی را به برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز اعزام نمودند تا از این طریق برای خدای تقلبی خود هوادار جمع کنند!

فرقه ها به عنوان یک آسیب اجتماعی:

این موضوع نه در چند قرن قبل و نه در جایی مثلا قبایل هند و یا آفریقا رخ داده بلکه این ماجرا مربوط به همین سالها و جامعه امروز ایران است.این مثال نشان می دهد که در برخی  از بخشهای نظام اجتماعی،آسیبهای جدی در حال رخ نمودن است.

هم اینکه چطور این فرد با این ویژگیها ادعای خدایی کرده است و هم اینکه عده ای از مردم جامعه ما سخن او را باور کرده اند نشان دهنده بروز یک آسیب جدی اجتماعی است. از منظر جامعه شناسی آسیب، فاکتوری  است که باعث اختلال، ناهنجاری و آفت در پدیده‌ها می‌شود. و آسیب شناسی به معنای بازشناسی اختلالهای مفهومی و مصداقی پدیده‌ای است. این اختلالها در پدیده‌ها ممکن است ناشی از عواملی از جمله ناکارآمد بودن، ضعف روشهای پیام رسانی یا محتوایی پیام، روزآمد نبودن و ... باشد.لذا ما شکل بررسی خود را بر اساس آسیب شناسی اجتماعی بنیان نهاده ایم.

با یک نگاه کلان، فرهنگ عامل دوام و بقای هر ملت و حاکمیت است. آنگاه که آسیب پذیری به حوزه فرهنگ جامعه راه یابد، سایر حوزه‌ها در چالش فرساینده و بحران‌زا فرو غلطیده و بستر مناسبی برای ناهنجاریهای گوناگون در کشور را فراهم خواهد ساخت. آسیب شناسی، شناخت پدیده‌های بیماری‌زا و بحران آفرین در بستر حیات فرهنگی و اجتماعی انسانهاست. از این رو، پدیده اسیب زای فرقه‌های عرفانی بدلی و انحرافی، از آفات جدی امروز نظام اسلامی است که روند تکاملی و بالندگی جامعه را با اختلال و چالشهای اساسی در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و حتی امنیتی مواجه کرده است.

فرقه چیست؟

سید علی غرابات جریان فکری خود را خط سیر و سلوک خوانده بود که یکی از دهها فرقه کاذب رنگارنگ روزگار ماست. برخی صاحبنظران  بر وجود بیش از دو هزار و پانصد فرقه در ایران تاکید کرده اند.اگر چه ممکن است این رقم مناقشه انگیز باشد اما نشان دهنده این است که فرقه ها تبدیل به یک بیماری فراگیر در جامعه ما شده اند.بنا بر تحلیل جامعه شناسان در فرقه ها و جریانهای دینی کاذبی مانند صائد فرقه به معنای  روابطی است که در آن یک فرد آگاهانه افراد دیگر را با استفاده از روشهای خاصی وادار می‌کند تا به طور کامل (یا نسبتاً کامل) در خصوص تقریبا همه تصمیمات مهم زندگی شان وابسته به او باشند، و به این پیروان عقیدتی، اینطور القا می‌نماید که او دارای استعداد، نبوغ یا دانش ویژه‌ای است بر این اساس مهمترین فاکتورهای فرقه شامل: حضور یک فرد در ساختار تشکیلاتی و تمرکز تصمیم گیری در او؛ خودکامگی و تمام خواهی رهبری فرقه؛ و فنون خاص حجاب سازی استثماری برای وادار کردن افراد به پیوستن، ماندن و اطاعت کردن از فرقه است.

پیامدهای فرقه گرایی:

ترویج و گسترش خرافه گرایی به عنوان یک پدیده اجتماعی، علاوه بر اینکه ارزش ها و اعتقادات دینی یک جامعه را در معرض تهدید و چالش قرار می دهد، از طرفی سبب سطحی نگری در فرهنگ عمومی و نهادهای آن در اجتماع می شود.

از دیگر آثار و پیامدهای مخرب خرافه گرایی و فرقه گرایی در جامعه می توان ترویج اعمال و رفتارهای غیراخلاقی، هنجارشکنی، تضعیف اعمال و تعهدات شرعی و قانونی، ترویج بی عفتی، انحرافات جنسی، تخریب موضع خانواده، به چالش افتادن و اعتقادات و ارزش های دینی و فرهنگی و... را نام برد.

زمینه های ایجاد فرقه های انحرافی:

می توان در این زمینه به دو گونه زمینه اشاره کرد. اولین زمینه زمینه داخلی است است.علیرغم هزینه های کلان آموزش و پرورش،صدا و سیما،نهاد های مذهبی و ...هم چنان روشها و عمق آموزشهای دینی از کیفیت مطلوب برخوردار نبوده و در واقع پیام دین با همه این تلاشها به صورت کامل و صحیح به مخاطب نمی رسد.از سوی دیگر روشهای تکراری و یا برخی اشتباهات زمینه دلزدگی برخی اقشار را از تشرع  به عنوان یک سبک زندگی فراهم کرده و زمینه را برای بروز تنواع و اقسام فرقه ها فراهم می سازد. اما علاوه بر زمینه های داخلی بسیاری از این فرقه ها تحت حمایت و با با برنامه از قبل طراحی شده به جامعه ما وارد می شوند. نظام اسلامی ما به خاطر  نقش قدرت نرم آن در تاثیرگذاری بر افکار عمومی منطقه و جهان، همواره مورد نظر سردمداران استکبا بوده است. استفاده و بهره گیری از فرق مختلف و نحله‌های فکری وارداتی با رنگ و لعاب مذهبی و عرفانی، از جمله شگردهایی بود، که در سالیان اخیر رشد فزاینده‌ای در ایران داشته است. ظهور و گسترش فرقه‌های عرفانی از جریانهای صوفیه تا نضبح و توسعه گروههای نو معنویت‌گرا با عنوان جنبش‌های نو پدید دینی در سالیان اخیر با نامهای «رام الله» در کشور، نشان از عزم جدی جبهه استکبار غربی برای برخورد با اندیشه و قدرت نرم جمهوری اسلامی یعنی اسلام اهل بیت است. رشد فزاینده فرقه‌های مختلف با الگوهای قدیم و جدید برخاسته از سناریوی طراحی شده دشمنان نظام اسلامی است.

سخن آخر:

اگرچه برخورد قانونی و شرعی با افرادی مانند علی غرابات و این گونه فرقه های ضاله لازم است اما نمی توان از نگاه آسیب شناسانه اجتماعی برای درمان این پدیده ها به عنوان یک بیماری رایج غفلت کرد.اگر چه  دامن زدن به جریان‌های فرقه‌ای در كشور و بسط خرافه‌پرستی در ایران جزئی از اقدامات جنگ نرم غرب علیه ایران اسلامی محسوب می شود، اما نباید از علل آلودگی برخی به این ویروس غفلت کرد.می بایست با بهینگی سیستم جامعه پذیری دینی و درونی کردن ارزشهای دینی زمینه را برای شناخت هر چه بهتر از واقعیتهای دینی برای مردم فراهم کرد. آگاهی رسانی به نسل جوان و آموزش آنها درباره سرانجام شوم این آسیب اجتماعی از طریق رسانه ها بویژه تلویزیون و مقابله قانونی با مبلغان و سرگروههای این فرقه هادر کوتاه مدت می تواند از گسترش حرکت آنها جلوگیری کرده و در صورت تداوم آنها را ریشه کن کنند.

بخش اجتماعی