تلویزیون هم مهمّه!!

مقدمه

در مقالات قبل «هنوز هم تازه اند!»، «پیامبر بی سابقه!» به بررسی سیره رسول گرامی اسلام پرداختیم و تلاش نمودیم با توجه به شیوه زندگانی حضرت ایشان را الگو و اسوه خویش قرار دهیم تا به مصداق آیه شریفه عمل کرده باشیم که «لقد کان لکم فی رسول الله اُسوه حسنه». اکنون در این نوشتار برآنیم تا به بررسی سیره حضرت در حکومت بپردازیم.

پس از هجرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) به مدینه نخستین اقدامی که ایشان انجام دادند فراهم کردن مقدمات دولتی اسلامی در مدینه بود که بتوانند از آنجا قدرت اسلام و نفوذ دین را گسترش دهند. بدین منظور مسجد قبا را ساختند که به سرعت به مرکزی معنوی برای انجام عبادات دینی و نیز اداره ی سیاسی- نظامی برای تشکیل پایه های حکومت و مکانی برای قانون گذاری مبدّل گردید.

اقدام دیگر رسول الله (صلی الله علیه و آله) در مدینه در جهت تشکیل دولت دینی نوشتن سندی بود که به موجب آن ارتباط میان خود مسلمانان و مسلمانان با گروه های انسانی دیگر نظیر یهودیان مدینه نظمی نوین می یافت.

براساس این سند مسلمانان امتی واحدند و در بیان آزاد اندیشه ها و عقایدخود ممانعتی ندارند. به رسمیت شناختن حقوق انسانی و شهروندی یهودیان و مسیحیان از جانب پیامبر (صلی الله علیه و آله) از دیگر نکات موجود در این سند بود.

مشخصات دولت پیامبر (صلی الله علیه و آله)

مهمترین ویژگی دولت پیامبر آن بود که ایشان برای اقدامات مهم اجتماعی به انتظار وحی و فرمان الهی بودند و بدون اذن الهی اقدام به امری نمی نمودند. مثلاً در مورد جهاد با آنکه ظلم و ستم قریشیان مسلمانان را از خانه هایشان اخراج و اموال و مساکن آنان را مصادره کرده بود تا زمانی که فرمان جهاد از جانب خداوند به پیامبر ابلاغ گردید با آنکه پیامبر انسانی غیور و ظلم ستیز و شجاع و نیرومند بودند و جو و افکار عمومی مسلمانان کاملاً آمادگی و استعداد جنگ را داشتند، در این زمینه اقدامی صورت نگرفت.

نکته دیگر در مورد دولت پیامبر تطبیق و اجرای احکام الهی توسط شخص پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود زیرا ایشان بزرگترین پیشوا و برترین انسان برای پذیرش امانت های الهی و اعمال و اجرای آنها بودند.

از دیگر ویژگی های مهم دولت اسلامی رسول گرامی (صلی الله علیه و آله) آن بود که شرایع و احکام الهی جامع میان دین و دنیای مردم بود. در نظامی که حاکمیت اصلی از آن خداست مردم تحت فرامین الهی ملزم به رعایت احکام الهی بوده و به این صورت در مسیر کمال خویش قدم بر می دارند.

نکته مهم دیگر حکومت پیامبر آن بود که عمل به دستورهای قرآنی و وحی الهی تنها معیار ارزیابی زمامدار اسلامی و حکومت است. بدین معنی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) خود و سایر مسلمانان را در برابر قانون الهی مساوی می دانستند و حتی وجود مبارکشان را در معرض قصاص یکی از مسلمانان به نام سواده بن قیس درآوردند. ماجرا از آن قرار بود که روزی آن حضرت در حالی که حکومت بر مسلمانان را برعهده داشتند در میان یارانشان ایستادند و فرمودند: هرکس نزد من چیزی یا قصاصی دارد پیش آید و آن را بگیرد. در این موقع سواده گفت: ای رسول خدا در جنگ بدر آنگاه به صف مسلمانان را مرتب می کردید با میله نازکی که در دست داشتید بر شکم من زدید و من قصد قصاص دارم. با شنیدن این سخن پیامبر (صلی الله علیه و آله) شکم مبارک خود را در برابر سواده قرار دادند و فرمودند: قصاص کن. سواده جلو رفت و بر آن حضرت بوسه زد.

الگوگیری ما از سیره حکومت داری پیامبر (صلی الله علیه و آله)

اکنون سؤال این است که در روزگار ما چگونه می توان سیره و روش پیامبر (صلی الله علیه و آله) در حکومت را مورد الگوبرداری قرار داد؟ بدین منظور توجه به ویژگی های حکومت داری پیامبر (صلی الله علیه و آله) بسیار کمک کننده خواهد بود. نخست آن برای اجرای احکام الهی و قوانین قرآنی اولین کار و اساسی ترین اقدام آن است که حکومت اسلامی تشکیل شود. این عمل در زندگی و قیام امام خمینی(ره) به عنوان مؤسس حکومت اسلامی در عصر ما مصداق بارز الگوگیری از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) است. براین مبنا سخن کسانی که تشکیل حکومت اسلامی را از جمله موانع ظهور حجت الهی قلمداد می کنند امری بیهوده و خیالی واهی است!

مسجد مرکز حکومت

از دیگر نکات مورد الگوگیری از سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) آن است که ایشان مسجد را به عنوان مرکز حکومت قرار دادند و امور ممعنوی و سیاسی حکومت را بهم آمیختند. این مسأله حاکی از آن است که حکومت اسلامی بدون توجه به مظاهر معنویت موفق نخواهد بود. در روزگار از جمله توجه به رسانه های عمومی و به خصوص تلویزیون و سینما برای ترویج معنویت صحیح اسلامی از مصادیق بارز این الگوگیری می تواند باشد!

همه چیز با هم

ویژگی دیگر حکومت پیامبر (صلی الله علیه و آله) محوریت بخشیدن به فرامین قرآنی است که لازم است در روزگار ما معیار قانون گزاری و اجرای قوانین در کشور وحی الهی و قرآن و نیز سخنان معصومین (ع) که ثقل قرآن است، قرار گیرد. بدین منظور لازم است علاوه بر ساز و کار قانونی نظیر شورای نگهبان، مجلس شورای اسلامی و غیره تک تک افراد جامعه در فضای قرآنی الهی تنفس نمایند و با زندگانی قرآنی مأنوس گردند. اقدام عمده در این زمینه اشاعه و ترویج فرهنگ قرآنی و عمل به دستورات قرآنی از طرق مختلف است که از اساسی ترین آنها اسلامی نمودن مدارس، دانشگاهها و مراکز علمی فرهنگی است که باید روح اسلامی قرآنی در آن به جریان افتد.

اجرای عدالت

یکسانی در برابر قانون و اجرای عدالت برای همگان از دیگر نکات کلیدی حکومت اسلامی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است که بایستی از مسائل اقتصادی گرفته تا فرهنگی و معنوی در مورد همه افراد جامعه اعمال گردد.

نتیجه گیری

سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) در حکومت داری و تشکیل دولت اسلامی از جمله گنجینه های ارزشمندی است که به برکت اسلام در دست مسلمین است و لازم است با توجه در ظرایف و جزئیات روش پیامبر (صلی الله علیه و آله) در روزگار خویش زمینه سازان خوبی برای تشکیل دولت اسلامی مطلوب گردیم تا بستر مناسبی برای اجرای قوانین و فرامین الهی فراهم گردد.

رادفر

بخش عترت و سیره تبیان

منابع و مآخذ

1- قرآن کریم

2- سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) در رهبری و انسان سازی- سالم الصغار

3- سیره ابن هشام (در حوادث جنگ بدر)

4- الاسلام و حرکه التاریخ، انورالجندی

5- مکه و مدینه در جاهلیت و اسلام، احمد ابراهیم شریف

6- فضایل و سیره چهارده معصوم (ع)- عباس عزیزی

7- سیری در سیره نبوی- شهیدمطهری

8- سنن الرّسول الاعظم- معهد باقرالعلوم (ع)