تبیان، دستیار زندگی
از سخنان امیرالمؤمنین(ع) است كه فرمود: « قرآن بیاموزید، كه بهترین سخن است و در قرآن ژرف نگر و فهیم گردید ، كه این كتاب ، « بهار دلها » است و از نور آن « شفا » بگیرید، كه قرآن شفاى سینه‏هاست و آن را نیكو تلاوت كنید ، كه سود مندترین قصه‏ها است .» (جامع الا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قرآن ، مائده آسمانی

اهدای قرآن به کتابخانه آستان قدس

قرآن، حیات روشن دلها و فروغ و شمع محفل هاست . دل از فروغش نور مى گیرد و جان از پیامش شور .

از رموز « اعجاز قرآن‏ » همین طراوت ابدى و تازگى همیشگى و كهنه نشدن این كتاب شگفت است .

هنوز هم كه هنوز است. طنین روح انگیز قرآن، دلها را شیفته خود مى سازد و معارف بلند وحى و مضامین ژرف این كلام آسمانى ، عقول فرزانگان را مبهوت جذبه‏هاى خویش مى گرداند و گذشت زمان هرگز نتوانسته است غبار نسیان و كمرنگى و فرسودگى بر چهره تابناكش بنشاند .

عهد خدا با بندگان

قرآن ، عهد و میثاق خدا با بندگان است و باید پیوسته به این «عهده نامه الهى‏» نگریست و تدبر كرد و از گهرهایش  حكمت‏به دست آورد و روح را در چشمه معارفش سیراب ساخت .

امام صادق(ع) فرمود: « قرآن، عهد خدا به سوى بندگانش است . پس سزاوار است كه یك انسان مسلمان در عهد خدا به خدا بنگرد و هر روز پنجاه آیه از آن را تلاوت كند ؛ القرآن عهدالله الى خلقه، فقد ینبغى للمرء المسلم ان ینظر فى عهده و ان یقرء منه فى كل یوم خمسین آیة.» (وسائل الشیعه، ج 4، ص‏849)

قرآن ، كوثر شیرین و حیات بخشى است كه زمزم زلال معارفش ، احیاگر دلهاست و آواى دلنشین تلاوت آیاتش ، روح بخش است و صوت خوش ترتیل قرآن ، تارهاى جان عارفانه را به نوا مى آورد، و... ترنم ملكوتى این سروش غیبى، صفا دهنده ضمیرهاى پاكدلان است . قرآن ، كتاب خواندن و فهمیدن و عمل كردن است .

كتاب آگاهى ، شعور، عرفان ، حكمت و حكومت است. آیین‏نامه زندگى و تراز زیستن و منشور هدایت جامعه و سعادت انسانهاست . پس باید خواند تا دل از فروغش نور گیرد . باید فهمید ، تا اندیشه ، از پرتوش بارور گردد .

باید عمل كرد ، تا از لبه پرتگاهها به اوج هدایتها رسید .

چه لذت بخش است ‏بر ساحل دریاى قرآن نشستن و كام جان را از آن سیراب كردن و چه گواراست ، از چشمه سار این « وحى ‏» آب زندگى نوشیدن و عمر جاوید یافتن .

قرآن، سفره گسترده و پر نعمت الهى

باید از قرائتش ، ثواب برد و رهنمود یافت . باید از فهمش، اندیشه و ذهن و دل را وسعت ‏بخشید و... باید از عمل به آن ، سعادت خویش را تضمین نمود.

راستى ... نسل امروز مسلمانان در سطح جهان ، تا چه حد ، از این منشور آسمانى شناخت دارند ؟ و تا كدام پایه ، با مفاهیمش مأنوس و آشنایید؟ و آیا حق قرآن ادا مى شود؟ و حرمت كلام الهى ، پاس داشته مى شود؟

گرچه در عصر حاضر، روز به روز، اعجاز قرآن آشكار تر، كوثر زلالش جوشان تر و فروغ معارفش جهان شمول تر مى شود.

به ویژه كه در حیطه علمى و عینى ، پاسداران حریم وحى ، به تبیین و تحقق آن پرداخته اند  و نظام اسلامى كشور امام زمان(عج) زمینه ساز اجراى محتوا و گسترش رهنمودها و تعالیم قرآن گشته است.

اما... تا مرز عمل به تكلیف نسبت ‏به «كلام‏الله‏» فاصله زیادى مانده است . رسول خدا(ص) فرمود: « قرآن را پیشوا و رهبر خود قرار دهید ، چرا كه آن، كلام پروردگارجهانیان است ؛ علیكم بالقران فاتخذوه اماما و قاعدا فانه كلام رب العالمین .‏» (كنزالعمال، ج 1، ص 515)

بارى ... كاروانى از قرآن شناسان و قرآن فهمان و قرآن آموزان ، با زبان و قلم و درس و نگارش و تحقیق و تفسیر، به جلوه قرآن متجلى شده‏اند . و به سوى افق پركرامت الهى، راه سپرده و مى سپارند.

بسیارند كسانى كه در طول تاریخ اسلامى، با قرآن رابطه‏اى صمیمى و عمیق برقرار كردند و این «منشورآسمانى‏» را خواندند ، فهمیدند ، حفظ كردند ، نوشتند  ، پخش كردند ، آموختند و در راه آن ، عاشقانه از جان مایه گذاشتند و حتى « شهید قرآن‏ » گشتند.

امام صادق (ع) فرمود: « قرآن، عهد خدا به سوى بندگانش است . پس سزاوار است كه یك انسان مسلمان در عهد خدا به خدا بنگرد و هر روز پنجاه آیه از آن را تلاوت كند ؛ القرآن عهدالله الى خلقه، فقد ینبغى للمرء المسلم ان ینظر فى عهده و ان یقرء منه فى كل یوم خمسین آیة.»

مگر نه این كه قرآن ، بهار دلهاى خزان زده و طراوت اندیشه هاى افسرده است ؟ پس باید با قرآن بیشتر آشنا شد . باید با قرآن زیست . باید در هواى معنوى قرآن نفس كشید و بر سر سفره پركرامت قرآن نشست و از فیض جوشان آن ، كام جان را سیراب ساخت.

قران و خدا

از سخنان امیرالمؤمنین(ع) است كه فرمود: « قرآن بیاموزید، كه بهترین سخن است و در قرآن ژرف نگر و فهیم گردید ، كه این كتاب ، « بهار دلها » است و از نور آن « شفا » بگیرید، كه قرآن شفاى سینه‏هاست  و آن را نیكو تلاوت كنید ، كه سود مندترین قصه‏ها است .» (جامع الاخبار والآثار، ج 1، ص 211)

و چه سعادتمندند آنان که با قرآن انس دارند و فعالیتهاى قرآنى را مایه بركت، عمر و صفاى زندگى و رضاى قلبى خویش قرارداده اند .

برای آنکه از قافله ی هدایت و نور و روشنایی باز نایستیم و از شعاع های نورانی اش بی بهره نمانیم ؛

1- بی گمان این قرآن به آیینی که استوارتر است ،هدایت می کند و به مؤمنان که کارهای شایسته می کنند بشارت می دهد که برای آنان پاداشی بزرگ هست. (اسراء/9)

قرآن نازل شد که به سوی دینی پایدار واستوار هدایت کند ، دین استوار دینی است که از هر دین دیگری بهتر خیر انسان ها را در دنیا و آخرت تأمین وتضمین می کند ، زیرا که موافق فطرت و ناموس خلقت است .

2- و خدا از آسمان آبی فرود آورد و با آن زمین را پس از مردنش زنده گردانید ، قطعاً در این امر برای مردمی که شنوایی دارند ، نشانه ای است .(نحل/65)

فرستادن باران وزنده کردن مجدد زمین و رشد ونمو گیاهانش بعد از، ازبین آن ها دلیلی است بر مسأله رستاخیز، همان گونه که خدامی تواند زمین را بعد از مردن دوباره زنده کند پس قادر است در ماورای اندیشه انسان این عظمت را نیز دوباره با همان مکانیزم اولیه زنده گرداند .

3-و در دام ها قطعاً برای شما عبرتی است ،از آن چه در شکم آنهاست از میان سرگین و خون ، شیری ناب به شما می نوشانیم که برای نوشندگان گواراست. (نحل/66)

ما برای شما از میان سر گین وخون شیری بیرون کشیدیم وبه شما نوشاندیم که به هیچ وجه ارآن دو آلوده نبود و بوی هیچ یک ازآن دو را به خود نداشت شیری گوارا برای آشامندگان. این خود عبرتی است برای عبرت گیرندگان و وسیله ای است برای راه بردن به کمال و قدرت و نفوذ خدا .

آیا کسی که بتواند شیر را از میان خون وسرگین ، پاک نگه دارد قادر نیست انسان را مجدد زنده کند و اجزاء بدنش را جمع کند.

به تعبیر قرآن اعمال انسان ونتایج آن هرگز از او جدا نمی شود وهر انسانی کتاب عمل مخصوص به خودش را دارد وریز ودرشت درآن ثبت وضبط است و نتایج آن روشن و جای هیچ انکار و عذری باقی نمی ماند
قرآن

4- ای کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از گمان ها بپرهیزید که پاره ای از گمان ها گناه است و جاسوسی نکنید و بعضی از شما غیبت بعضی نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده اش را بخورد ؟ از آن کراهت دارید! پس از خدا بترسید که خدا توبه پذیر مهربان است .(حجرات/12)

بخش بزرگی از گمان های رایج بین مردم گمان بد و سوءظن است . پس به سوظن ها ترتیب اثر نباید داد. دوم به دنبال گمان بدی، تجسس و جست و جو در امور شخصی مردم است، که باز ما از آن نهی شدیم ، سوم نتیجه گمان بد ، تجسس و بدگویی و غیبت کردن پشت سر مردم است ، و در این آیه از غیبت به خوردن گوشت برادر مرده شده چون در غیاب فرد سخن گفته می شود و او حضور ندارد تا از خود دفاع کند تنها باید از خدا پروا داشته باشیم و او را ناظر اعمال خود بدانیم .

5- و کارنامه هر انسانی را به گردن او می آویزیم و روز قیامت برای او نامه ای که آن را گشاده می بیند بیرون می آوریم . (اسری/13)

به تعبیر قرآن اعمال انسان و نتایج آن هرگز از او جدا نمی شود و هر انسانی کتاب عمل مخصوص به خودش را دارد و ریز و درشت در آن ثبت و ضبط است و نتایج آن روشن و جای هیچ انکار و عذری باقی نمی ماند. عبارت "بیرون می آوریم " اشاره به آن دارد که همان حقایق و آثار اعمال انسان پوشیده است و در پس غفلت قرار دارد و خدا در روز قیامت همه حقایق و نتایج اعمالش را به او نشان می دهد .

6- همان کسانی که می گویند : پروردگارا ! ما ایمان آورده ایم پس گناهان ما را بر ما ببخش و ما را از عذاب آتش نگاه دار.

(آل عمران /16)

واژه ربنا در دعاها برای اظهار بندگی در پیشگاه پروردگار است و حال آن که متقین همین گونه اند ، آنان از پروردگار می خواهند که آنان را پس از آمرزش نیز مورد فضل خود قرار داده وآنان را از آتش دوزخ محفوظ بدارد . در واقع دراین آیه به سه نعمت ایمان ، آمرزش پروردگار و حفظ از آتش دوزخ اشاره شده است .

فرآوری : زهرا اجلال – بخش قرآن تبیان


منبع : قرآن کریم خلاصه ای از تفاسیر المیزان و نمونه تحقیق و تلخیص عباس پور سیف / نشر شاهد