تربیت جنسی را جدی بگیرید

دوره نوجوانی از بحرانی‌ترین دوره‌ها است، سن نوجوانی، زمان دلبستگی‌های بزرگ و اندیشه دربار? آن‌ها است. تأثیرات نیرومند احساسات مربوط به تمایلات جنسی، جای بسیاری از تصورات و مفاهیم ذهنی را می‌گیرد، آثار دلبستگی جنسی در رفتار آنان آشکارا منعکس می‌شود، معمولاً جوانان مهربان، دلسوز و دقیق که به تأثیرات و اضطرابات جنسی متمایل شده اند نسبت به اطرافیان، کینه جو، عصبانی و بی عاطفه می‌شوند، و این تحولات ممکن است در نتیجه عدم ارضای جنسی و فقدان اقدامات لازم از قبیل: ورزش، کار، گردش، یا سیری بیش از حد جنسی باشد، مسلم است که طبیعت نوجوانان در دوره بلوغ جنسی تغییر می‌یابد، آن‌ها بیش‌تر عصبانی و سرکش می‌شوند و این تغییرات با ظهور میل جنسی اعم از امیال ارضا شده یا نشده در برخی از آن‌ها آشکار است.

متخصصین اطفال آمریکا نوعی طبقه‌بندی کلّی را مطرح می‌کنند که برای ادامه مباحث ما در رابطه با دوره نوجوانی مفید است، به این صورت که به سنین 10 یا 11 تا 14 سالگی در دخترها و 12 تا 15 سالگی در پسرها (اوائل نوجوانی) و به 2 سال پس از آن (اواسط نوجوانی) و ادامه این سنین تا زمان شروع بزرگسالی را (اواخر نوجوانی) می‌گویند.

آغاز دوران بلوغ که با اوائل نوجوانی آغاز می‌شود، دوران دگرگونی‌های عظیمی ‌است. در این دوران نه تنها تغییرات جسمی ‌مهمی ‌در نوجوان پدید می‌آید، بلکه دگرگونی‌های برجسته اجتماعی و روانی نیز در او ایجاد می‌شود. سه نقطه عطف زندگی هر کسی را می‌توان تولد، بلوغ و مرگ نامید.

نظربه اهمیت حیاتی این دوران در زندگی نوجوان به ویژه از نظر جنبه‌های تربیتی، ضروری است که برخی از آگاهی و حقایق خاص این دوران تشریح گردد تا هم نوجوان به موقعیت حیاتی خود پی ببرد و به تکالیف و وظایف و مسئولیت‌های شرعی، اجتماعی و اخلاقی که از این پس به او تعلق می‌گیرد، آگاهی یابد و هم اولیاء و مربیان از این طریق به درک روحی نوجوان خود نایل آیند.

بیشتر والدین از آشفتگی دوران بلوغ آگاهند و دوران بلوغ را با احساساتی متناقض به خاطر می‌آورند، مانند بهترین زمان یا

بدترین زمان، سن دانایی یا سن نادانی، بهار امید یا زمستان ناامیدی، که این احساسات حاکی از فراز و نشیب‌های روح یک نوجوان دارد. او گاهی شاداب، خوشحال، سرزنده و گاهی پژمرده، اندوهگین و ساکت است.

نوجوانان و جوانان به دلیل ....

- احساس توانایی برای عمل جنسی

- تشدید انگیزه‌های جنسی

- کنجکاوی در مورد مسائل جنسی

- تلاش برای تعیین نقش جنسی

- ترس شدید از نتایج فعالیت جنسی

نسبت به امور جنسی حساس هستند، این حساسیت مفرط که با ترشح هورمون‌های جنسی توأم است تمایلات جنسی جوان را تشدید می‌کند، اگر طریقه مشروع و قانونی برای تشفی امیال جنسی مقدور نباشد، امکان انحراف جوان می‌رود و این انحراف اغلب به صورت کامجویی‌های بدلی (خود ارضایی، همجنس بازی، نظربازی) تجلی می‌کند. برای حل چنین مشکلاتی باید قبل از هر چیز به ارزیابی پرداخت. در ارزیابی و شناخت مشکلات جنسی باید ابتدا تاریخچه زندگی فرد را به دست آورد و براساس آن روش‌های انتخاب تغییر رفتار، شیوه‌های شناختی همچون افزایش بصیرت فرد را در سرلوحه برنامه‌ها قرار داد.

ضروری است که برخی از آگاهی و حقایق خاص این دوران تشریح گردد تا هم نوجوان به موقعیت حیاتی خود پی ببرد و به تکالیف و وظایف و مسئولیت‌های شرعی، اجتماعی و اخلاقی که از این پس به او تعلق می‌گیرد، آگاهی یابد

مهم‌ترین نگرانی‌های دوره اول بلوغ عبارتند از:

- نگرانی درباره عادی بودن

- نگرانی درباره خصایص جنسی

- نگرانی درباره اندازه

- نگرانی درباره وزن

- نگرانی درباره آلت تناسلی

- نگرانی درباره خصایص ثانوی جنسی ( مثل رشد سینه در دختران، رشد ریش و سبیل در پسران)

در این زمینه والدین و مربیان بادادن آگاهی‌های مناسب باید منشأ این نگرانی‌ها را از نوجوان بزدایند. با توجه به اینكه تربیت نفس در دوران نوجوانی از عوامل سلامت روان و رفتار دوره جوانی است، این موضوع بر بسیاری از جنبه‌های شخصیت جوانان نیز تاثیر می‌گذارد و جوانان امروز باید با درك موضوع و مطالعه،‌ به تربیت نفس خود بكوشند.

اسلام برای جلوگیری از وقوع مشکلات جوانان، راه های زیر را پیشنهاد می‌کند که عمدتاً جنبه پیشگیرانه دارد.

- اصلاح روابط خانوادگی: خانواده مهم ترین پناهگاه برای جوانان است.

- جلوگیری از سرزنش بیجا: سرزنش بی‌جا آتش لجاجت وخصومت نوجوان را شعله ور می‌سازد. امام علی (ع) می‌فرمایند:( الافراط کم الملامه یشیب نیران اللجا. ) یعنی زیاده روی در سرزنش، هر دم و ساعت فرزند خود را ملامت کردن، آتش لجاجت و سرکشی را در آنان شعله ور می‌سازد.

- ایجاد اسوه و الگوی مناسب برای جوانان: رفتار کودکان در اثر رفتار درست والدین محفوظ می‌ماند. وقتی والدین رفتار درستی نداشته باشند نمی‌توان از جوانان انتظار رفتار مناسب را داشت.

- انتخاب دوستان مناسب: افراد تابع عقیده دوست خود هستند پس مواظب باشید با چه کسی دوست می‌شوند.

- اصلاح اجتماعی و ایجاد زمینه مساعد تربیتی: جامعه فاسد باعث تباهی جوانان می‌گردد. اصلاح قانون اجتماعی یکی از طرق پیشگیری از انحرافات جوانان است. جوانان گاهی نمی‌خواهند تشریفات وآداب معمول را دنبال کنند و نباید آنان را به رعایت آداب دست و پاگیر مجبور ساخت.

- تشویق جوانان به بهره وری از دوران جوانی : باید جوانان راتشویق کرد که از این دوره کمال استفاده راببرند و به آن ها گوشزد شود که دانشمندان بزرگ، بیش ترین موفقیت خودرا بهره گیری صحیح از دوره جوانی خود می‌دانند.

- پرکردن اوقات فراغت: از آن جا که یکی از علل عمده انحراف جوانان، بیکاری است، لازم است اوقات فراغت به شکل مناسب پر شود مثل شرکت کردن در رشته های مختلف ورزشی ( شنا، ورزش رزمی، تیراندازی و. . . ).

- تربیت برای عزت نفس و تسلط بر خویشتن : در دوره جوانی قوای شهوانی در نهایت قدرت خود هستند، اگر جوانان مطیع شهوات خود گردند خود را به هلاکت می‌اندازند.

منبع: هفته نامه سلامت

سیمرغ

بخش خانواده ایرانی سایت تبیان

تنظیم و فرآوری: نسرین صفری