تبیان، دستیار زندگی
دانشگاه های ایران در سال های اخیر در رده بندی جهانی پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده اند و از این روست که باید به همت بلند پژوهشگران ایرانی با توجه به ضیغ امکانات و بسیاری از دسترسی ها درود فرستاد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رده بندی دانشگاه های جهان، کدام ها معتبر هستند؟

دانشگاه های ایران در سال های اخیر در رده بندی جهانی پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده اند و از این روست که باید به همت بلند پژوهشگران ایرانی با توجه به ضیغ امکانات و بسیاری از دسترسی ها درود فرستاد.

به بهانه بررسی رده بندی دانشگاه های کشور در لیست های جهانی که برای سال 2010 میلادی این روزها منتشر می شود، بر آن شدیم تا بررسی اجمالی ای پیرامون یکی از این رده بندی ها و میزان اعتبار آن داشته باشیم تا در مقالات آتی به وضعیت دانشگاه های کشور در رده بندی جهانی بپردازیم.

دانشگاه

آیا این رده بندی های دانشگاهی معتبر است؟

پاسخ این سوال کمی مشکل است و بستگی به مرکز تهیه کننده آمار و مبنای مطالعاتی و شاخص ها و ملاک ها برای تهیه این رده بندی ها دارد.

مثلا بعضی از این رده بندی ها به وسعت مکانی محل دانشگاه یا تعداد دانشجو یا تعداد رشته های آموزشی یک مرکز تحقیقاتی یا آموزش عالی به عنوان ملاک نگاه می کنند. به سادگی می توان فهمید که این رده بندی ها چندان علمی نیست.

بعضی دیگر از سایت ها و مراکز مختلف Ranking وبسایت دانشگاه ها را با یکدیگر مقایسه می کنند و نتایج را بر مبنای اینکه کدام دانشگاه وبسایت قویتر و پربارتری دارد ارائه می کنند. اینگونه رده بندی ها که به webometric معروف هستند نیز از اعتبار چندانی برخوردار نیستند.

اما در سال های اخیر موسساتی وابسته به مراکز اسناد و مدارک علمی معتبر پدید آمده اند که دانشگاه ها را بر مبنای خروجی های علمی اعم از مقالات منتشر شده در ژورنال های معتبر یا کنفرانس های پرامتیاز بین المللی رده بندی می کنند. طبعا چنین دسته بندی ای معقول و پذیرفتنی است و اینگونه آمارها نسبت به روش های دیگر که بیشتر به سود تجاری از قِبَل انتشار این رده بندی ها متمایل است، از اعتبار بالاتری برخوردار است.

scopus

یکی از این رده بندی های معتبر مربوط به نظام SIR  - از موسسه رده بندی سایماگو است که پروژه رده بندی دانشگاه های جهان را برای مرکز اسناد علمی Elsevier انجام می دهد و گزارش این رده بندی بصورت سالانه منتشر می شود. رده بندی ای که سایماگو ارائه می کند بر مبنای پژوهش های منتشر شده دانشگاه ها و  موسسات آموزش عالی و تاثیر آنها در توسعه دانش در جهان است.به صورت مشخص پارامترهای موثر در رده بندی دانشگاه ها در این موسسه عبارتند از:

1- تعداد مقالات و پرونده های علمی منتشر شده بر مبنای بانک داده اسکوپوس (Scopus)

2- همکاری های بین المللی در پروژه های تحقیقاتی بر مبنای مقالات مشترک با موسسات وابسته از دو یا چند کشور

3- نسبت تاثیر علمی بر مبنای Impact factor مقالات منتشر شده یک دانشگاه نسبت به تاثیر متوسطی که دانشگاه های دیگر در همان زمینه تحقیقاتی در دنیا داشتند (پارامتری به نام اثر نرمال شده یا NI)

4- مقالات بسیار با کیفیت منتشر شده بر مبنای انتشار مقاله هایی با ارجاع (citation) بسیار بالا در ژورنال های برتر (در 25% بالای جدول) در هر زمینه تحقیقاتی

sir

سایماگو بررسی اطلاعات مربوط به مقالات و پژوهش های منتشر شده در ژورنال ها و کنفرانس های معتبر را از طریق بانک اطلاعاتی عظیم Scopus که جامعترین (یا دست کم یکی از جامع ترین) بانک های دستاوردهای مکتوب علمی در جهان است، انجام می دهد.

در رده بندی امسال سایماگو نام 38 مرکز دانشگاهی و پژوهشی از کشور عزیزمان دیده می شود که نسبت به سال های گذشته از پیشرفت قابل ملاحظه ای برخوردار است. رده بندی این دانشگاه ها در لیست جهانی در گزارشی جداگانه ارائه می شود.

مطالعه بیشتر: وبگاه سایماگو

تهیه  و تنظیم: دکتر مهدی داراب

اختصاصی بخش دانش و زندگی تبیان