تبیان، دستیار زندگی
مصاحبه اختصاصی تبیان با گوینده برنامه تقویم تاریخ
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نماینده دفتر رهبری مقاومت کرد

مصاحبه اختصاصی تبیان با گوینده برنامه به یاد ماندنی "تقویم تاریخ"

گفتگو با گوینده رادیو در تقویم تاریخ

 گروه سینما وتلویزیون تبیان : صدای تیک تاک عقربه های ساعت و آرم برنامه را که می شنوی حس می کنی روز دیگری آغاز  شده، روزی پر از هیجان  و فعالیت و کار و اگر مقداری دقت کنی می توانی آن را قشنگ بسازی و اول این قشنگ شدن شنیدن " تقویم تاریخ "است.

بعد از پخش آرم برنامه عبدالله فجری مثل همان 24 سال پیش با طمانینه خاصی می گوید: "به نام خدا امروز چهارشنبه  هشتم دی  سال 1389 هجری شمسی مطابق با بیست و سوم محرم الحرام  سال 1432 هجری قمری برابر با بیست و نهم  دسامبر  سال 2010 میلادی است. 1224 سال پیش و ..."سعید سلیمانی تهیه کننده برنامه می گوید: تصمیم گرفته شد برنامه مجدد در همان ساعت و با همان فرمت ساخته شود و تاکید داشتند آرم و فرمت برنامه، هیچ تغییری نکند که کاملا همان طوری که این برنامه مانده بود بار دیگر تداعی شود.

برای آشنایی بیشتر شما با این برنامه  به یاد ماندنی گفتگویی با عبدالله فجری گوینده برنامه انجام داده ایم که می خوانید:

-   باوجودی که کارمند هواپیمایی بودید چطور وارد رادیو شدید؟

با وجودی که از سال 1356 کارمند رسمی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران بودم اما رفته رفته به کار در رادیو علاقمند شدم. و یکی از دوستانم که در روابط عمومی هواپیما بود بعد از اینکه از علاقه من باخبر شد راهنمایی کرد که به روابط عمومی سازمان صدا و سیما جناب آقای نیلی مراجعه کنم. ایشان هم من را به واحد خبر معرفی کرد و پس از موفقیت در تست صدا در آنجا مشغول به کار شدم. این همکاری از سال 1360 شروع شد تا اینکه از این واحد به واحد تولید منتقل شدم درست 12 بهمن 1361 نخستین روزی بود که کارم را با برنامه تقویم تاریخ شروع کردم.

فجری: مقام معظم رهبری از شنوندگان همیشگی برنامه هستند. یادم هست که در سال 1367 وقتی ایشان رئیس جمهوری بودند و برای بازدید به میدان ارک آمدند و از استودیوهای مختلف از جمله استودیوی ضبط برنامه ما بازدید کردند سفارش کرده بودند که این برنامه با صدای من ضبط شود

- از علاقه به رادیو بگویید؟ آیا آنقدر آن علاقه زیاد بوده که شما به خاطر ش شغل قبلی خود را ترک کنید و سختی های شغل جدید را متحمل شوید؟!

این مطلب را برای این می گویم که شدت علاقه خودم را به کار در رادیو برسانم. وقتی که برای کار معرفی شدم به من گفتند اگر تست صدا را با موفقیت بگذرانی در واحد خبر از شما استفاده می کنیم. اما وقتی می خواستم کارم را به طور رسمی شروع کنم گفتند تا سه ماه فقط بیایید و ساعت رادیو را بگیرید. یعنی بگویم ساعت 17 اینجا تهران است صدای جمهوری اسلامی ایران. با توجه به اینکه آن زمان منزلم در خیابان 17 شهریور شهناز سابق بود، و ماشین هم نداشتم از فرودگاه به محض تعطیل شدن به جام جم می رفتم و می گفتم: ساعت 17 اینجا تهران است صدای جمهوری اسلامی ایران و بعد به خانه بر می گشتم و ساعت 6 منزل بودم و بلافاصله باید ساعت 7 جام جم می رفتم تا ساعت 8 آنجا باشم و بگویم ساعت 20 اینجا تهران است صدای جمهوری اسلامی ایران و مجدداً به منزل برگردم. باور کنید بابت این کار هیچ مبلغی دریافت نمی کردم و این کار را صرفاً به خاطر علاقه می کردم. که البته این کار خوب و درستی بود و یک تجربه کاری. شاید بپرسید هدف از این سه ماه چه بود؟ یادم می آید اولین بار که رفتم رادیو ساعت را بگویم تهیه کننده برنامه آقای سرماری تهیه کننده برنامه های سرماری به من گفت این عبارت اعلام ساعت را روی کاغذ بنویس پرسیدم چرا؟! گفت چون تو پیش من ساعت را راحت اعلام می کنی اما در استودیو به محض روشن شدن چراغ قرمز که به مفهوم شنیدن صدای شما در سراسر ایران است و تمام کشور صدایت حتی صدای نفست را می شنوند ممکن است هول شوی و یادت برود که قرار است چه بگویی. به استودیو رفتم من اعلام ساعت را ننوشتم گوینده خبر رادیو منتظر بود تا ساعت را اعلام کنم وقتی زنگ ساعت 17 زده شد احساس کردم دهانم بسته شده و هیچ صدایی از من خارج نمی شود همان جا بود که به یاد گفته تهیه کننده افتادم. حدود 20 ثانیه گذشت تا اینکه انگار کسی از پشت سر به من گفت بگو. و من با تاخیر و هیجان گفتم ساعت 17 اینجا تهران است صدای جمهوری اسلامی ایران. و گوینده شروع به خواندن خبر کرد. بعد که از استودیو بیرون آمدم آقای سرماری گفت فجری مگه نگفتم که بنویس. به نظر من آن سه ماه را می گذارند تا هیجان و اضطراب فرد از بین برود به جو استودیو عادت کند و کار کاملاً صحیحی است.

تقویم تاریخ

-  با وجودی که مدتی در رادیو نبودید فکر می کنید لطف کار کردن در رادیو چیست؟

من همیشه علاقمند به کار رادیو بودم. رادیو جایگاه خاصی دارد که تلویزیون فاقد آن است به دلیل اینکه شنونده همیشه نسبت به مشخصات و مختصات آن شخصی که صدایش پخش می شود حس کنجکاوی ناآگاهانه ای دارد و دنبال آن گم شده می گردد. در حالیکه در تلویزیون این طور نیست. و آن تصویر و فضای اطراف گوینده یا مجری، ذهن مخاطب را به خود جلب کرده و گوینده چندان بر ذهنیت مخاطب تاثیرگذار نیست. اما در رادیو فقط آن صداست که تمام پیام و مفهوم را به شنونده منتقل و القا می کند و فضای تصویری برای شنونده وجود ندارد پس کلام و صوت گوینده بسیار تاثیرگذار است. در واقع تلویزیون بعد از یک مدت برای بیننده عادی می شود اما در رادیو همیشه آن حس کنجکاوی برای مخاطب ماندگار است و او همیشه به دنبال تصویری از گوینده است.

-  فکر می کنید مخاطبان رادیو با تلویزیون متفاوت هستند شما چه تفاوت رفتاری بین این مخاطبان قائلید؟

وجهه ای که رادیو تا اوایل دهه 70 خورشیدی داشت اکنون ندارد چون تلویزیون ایران قبلاً دو شبکه بیشتر نداشت و ساعت برنامه اش کمتر بود و اکثر برنامه ها تا دهه اول پس از انقلاب ساعت 10 شب تمام می شد. آن موقع رسانه هایی مثل اینترنت، ماهواره و ... نبود اما رادیو با وجود اینکه یک شبکه بود، اما 24 ساعته بود. بنابراین دسترسی به اطلاعات بیشتر از طریق رادیو بود و به همین دلیل توجه به برنامه رادیو توسط مخاطبین بیشتر بود اما در حال حاضر با توجه به اینکه رسانه ها گسترش پیدا کرده اند طبعاً مخاطبین رادیو و تلویزیون بیشتر از گذشته شده مسئولیت در برنامه سازی هم بیشتر شده چون هر برنامه ای را نمی شود به خورد مخاطب داد. برای اینکه مخاطب ریزش پیدا نکند و انگیزه او برای شنیدن برنامه ها بیشتر شود لذا برنامه سازان بایستی در ارائه برنامه ها به شکل مطلوب تلاش و دقت عمل بیشتری داشته باشند تا بتوانند مخاطبانشان را حفظ کنند.

فجری:این برنامه در واقع بارها دستخوش یکسری ناملایمات شد و سعی کردند تحت عناوینی مثل تکراری شدن صدا ، خسته شدن مردم و ... در محتوا و نحوه برنامه تغیراتی ایجاد کنند. یکبار هم به من گفتند که شما دیگر از هفته آینده نیا. گفتم: چشم . تا امروز با عشق در رادیو بودم و الان هم تابع تصمیم هستم.

-   آیا گوینده های امروزی را نیز براساس جنس صدا انتخاب می کنند؟

قبلاً افراد را براساس جنس صدا انتخاب می کردند و برنامه هایی که به جنس صدای آن گوینده مرتبط می شد به او محول می کردند اما متاسفانه امروزه براساس جنس صدا گوینده ها انتخاب نمی شوند و در نتیجه شنونده دچار سردرگمی خواهد شد. به طور مثال گوینده ای که طبق روال سابق برای یک برنامه خاصی انتخاب می شد مخاطب با صدای او متوجه می شد که چه برنامه ای در رادیو در حال پخش است. در حالیکه امروز مخاطب تشخیص نمی دهد که در کدام برنامه صدای این گوینده را شنیده است.

-   از برنامه تقویم تاریخ بگویید؟ کار چطور آغاز شد؟

اولین نویسنده من روزنامه نگاری افغانی بود که در دفتر روزنامه جمهوری اسلامی کار می کرد و مطالب را می نوشت و از آنجایی که خیلی علاقمند به کار بودم خود مطالب را چهارشنبه ها از دفتر روزنامه می گرفتم و شب مطالب را چندین بار مرور می کردم تا روز ضبط پنج شنبه بتوانم بدون تپق آن را بخوانم. اولین تهیه کننده من در برنامه تقویم تاریخ که انشاء الله خدا رحمتش کند آقای منصور والامقام بود ایشان واقعاً سختگیر بود. چون از کارگردانان و تهیه کنندگان بسیار توانمند رادیو بود. واقعاً کارکشته و حرفه ای! آقای والامقام می گفت اگر می خواهی موفق بشوی باید آن قدر این برنامه را خوانده باشی که بدون تپق بتوانی این برنامه را روی آنتن ببری و من هم همین کار را کردم. و برنامه موفقی شد. پس از 6 ماه ایشان برنامه را تحویل تهیه کننده دیگری به نام آقای احمدی داد که ایشان هم بازنشسته صدا و سیماست اما الان در رادیو تهران مشغول به کار است. و از آنجا این برنامه شروع شد تا 25 تیر ماه سال 1385 که بنا به دلایلی تایم این برنامه گرفته شد.

-   در این 24 سال برنامه را تنها اجرا کردید؟

تقریبا در سالهای 78 و 79 به خاط تنوع در برنامه، خانم احمدی که در حال حاضر هم از گوینده های رادیو ایران هستند به برنامه پیوستند و ایشان  تاریخ برنامه را می گفتند و من مطالب برنامه را می خواندم.

-  چطور شد که برنامه را از کنداکتور حذف کردند؟!

این برنامه در واقع بارها دستخوش یکسری ناملایمات شد و سعی کردند تحت عناوینی مثل تکراری شدن صدا ، خسته شدن مردم و ... در محتوا و نحوه برنامه تغیراتی ایجاد کنند. یکبار هم به من گفتند که شما دیگر از هفته آینده نیا. گفتم: چشم . تا امروز با عشق در رادیو بودم و الان هم تابع تصمیم هستم. دوباره تماس گرفتند که سر ضبط برنامه بیا . متوجه شدم که شورای سرپرستی صدا و سیما که متشکل از نمایندگانی از قوای سه گانه و نماینده رهبری و سازمان است ، با این تغییر موافقت نکرده و از کسانی که مخالف این تغییر بوده نماینده دفتر رهبری بوده است. همچنین مقام معظم رهبری از شنوندگان همیشگی برنامه هستند. یادم میاد در سال 1367 هم که ایشان رئیس جمهوری بودند وقتی برای بازدید به میدان ارک آمدند و از استودیوهای مختلف از جمله استودیوی ضبط برنامه ما بازدید کردند سفارش کرده بودند که این برنامه با صدای من ضبط شود. تا اینکه در سال 1385 مدیریت وقت رادیو ایران به من گفت: در عصر اینترنت و قرن 21 جایز نیست این برنامه روی آنتن برود و با موافقت معاونت صدا در آن زمان، این برنامه دیگر پخش نشد. با تغییر معاونت صدا و تغییر مدیریتی که در رادیو ایران حاصل شد و تفکر بسیار مثبتی که از طرف مدیریت جدید اعمال شد، خوشبختانه برنامه هایی که به نوعی هویت شبکه بودند مجدداً به شبکه بازگشتند.از جمله برنامه تقویم تاریخ.

-  از موزیک این برنامه بگویید که چطور انتخاب شد؟

در زمانی که مرحوم والا مقام تهیه کننده بودند از یک موزیک خارجی تند در ابتدای برنامه استفاده می کردم اما آقای احمدی به عنوان تهیه کننده دوم موزیک مشهور گروه pink floyd  را انتخاب کرد. که این موزیک در سریال پدر خوانده و زیر درختان زیتون ساخته آقای کیارستمی هم استفاده شد.

-   آقای فجری از احساستان بگویید؟ روزی که برنامه را از شما گرفتند و روزی که دوباره آن را اجرا کردید؟

وقتی برنامه حذف شد احساس خوبی نداشتم چرا که به یکباره تمامی مخاطبان 24 ساله خود را از دست دادم. دلتنگ و ناراحت شدم اما صبح یک روز قشنگ پاییزی منوچهر فیضیان مدیر گروه ایران و فرهنگ رادیو ایران با من تماس گرفتند برای همکاری مجدد با این برنامه. از شادی در پوست خود نمی گنجیدم احساس خوبی سراسر وجودم را فرا گرفت.چون دوباره می توانستم با مخاطبین محترم این برنامه همچون گذشته ارتباط برقرار کنم. وقتی که پشت میکروفن بعد از 4 سال وقفه برنامه دوباره قرار گرفتم برایم باور نکردنی بود! که بعد از این مدت من مجدداً صدایم را به گوش مخاطبان خود در برنامه تقویم تاریخ برسانم.

-  در حال حاضر در لحن و اجرای برنامه تغییر ایجاد کرده اید؟!

بله. به دلیل موقعیت زمانی که ما در شرایط جنگ تحمیلی 8 ساله بودیم لذا بیشتر مطالب برنامه اختصاص به موضوعات مرتبط با جنگ بود. لذا برای اجرای کار نیاز به صدای بم تر با گام بلندتری بود ولی در حال حاضر چنین نیست و گام صدا قدری پایین تر است.

لینک دانلود "تقویم تاریخ"


گفتگو:زهره زمانی

عکس:ابوذر ابراهیم