عالمی که کتاب طنز نوشت
آنچه حريم اعتقادات جامعه مسلمان را تهديد ميكند صرفا شبهات و ايراداتي نيست كه بر برهانها و استدلالهاي محكم اعتقادي وارد ميشود ، بخش عظيمي از تهديدات مربوط به خرافات و اوهام و افكار منحطي است كه در اذهان عوام الناس فرو رفته و خروج از آن را به مثابه خروج از دين تلقي مينمايند .
در مبارزه با اوهام و خرافاتي كه در اذهان برخي به عنوان دين ، نهادينه شده است كار دشوار است زيرا از يكطرف مواجهيم با باورهايي كه تقدس يافته اند و نزديك شدن به آنها به مثابه حريم شكني و بدعت و گاه كفر محسوب ميشود ، از طرف ديگر با افرادي مواجهيم كه غالبا بواسطه سرمايه علمي و فرهنگي اندك و يا ظرفيت فرهنگي اندك جامعه اي كه در آن رشد نموده اند و يا بسته بودن فضاي فرهنگي خاص در برخي موارد ، قادر به پذيرش ، تحقيق و پذيرفتن خرافه زدايي نيستند .
از طرف ديگر ، افرادي كه در خرافه گرايي و خرافه زدگي نفعي ميبرند و در مقابل خرافه زدايي مقاومت و مبارزه ميكنند .
اينجاست كه به اين مهم اساسي پي ميبريم كه مبارزه با خرافات مانند حل شبهات در جلسات مباحثه علمي در ميان اهل علم نيست و زبان و شيوه هاي خاص خود را مطلبد كه در هر عصري با توجه به نيازهاي مردم و ظرفيتهاي تاثير پذيري و تاثيرگذاري جوامع مختلف و فرهنگهاي متفاوت و البته مخاطبان و ظرفيت فكري و سن و علاقمنديهاي آنان، بايد به راهكارهاي مختلف انديشيد و شيوه هاي مختلفي را بكار گرفت .
خرافه زدايي به شيوه طنز يكي از پر اثر ترين و همه پسند ترين روش هاست و البته كتبي كه به اين منظور نگاشته ميشوند بايد علاوه بر بكارگيري طنز يا فاكتورهاي خاص تاثير گذاري ، واجد محتواي علمي لازم در مبارزه با اوهام و خرافه پرستي نيز باشد .
كتاب "كلثوم ننه " يكي از كتبي است كه در اين زمينه موفق بوده و در عصر و زمان خويش سعي در بكارگيري قالبهاي همه پسند براي زودودن خرافات از افكار عامه مردم نموده است .
نظر مقام معظم رهبري درباره كتاب «كلثوم ننه» را ذيلا مي آوريم :
- "مسئله ديگر، مبارزه‌ى با خرافات است. در كنار ترويج و تبليغ معارف اصيل دينى و اسلام ناب، بايد با خرافات مبارزه كرد. كسانى دارند روزبه‌روز خرافات جديدى را وارد جامعه‌ى ما مى‌كنند. مبارزه‌ى با خرافات را بايد جدى بگيريد. اين روش علماى ما بوده. مرحوم آقا جمال خوانسارى، عالم معروف، مُحشىِّ شرح لمعه - كه حاشيه‌هاى او را در حواشى شرح لمعه‌هاى قديم ديده‌ايد. نمى‌دانم حالا هم چاپ مى‌شود يا نه. پسر مرحوم آقا حسين خوانسارى (كه پدر و پسر از علما و برجستگان تاريخ روحانيت شيعه‌اند) - سيصد سال پيش براى اينكه خرافات را برملا كند، كتابى به نام «كلثوم ننه» را نوشت، كه الان هست. بنده چاپهاى قديمش را داشتم و اخيراً هم ديدم مجدداً چاپ شده است، كه چاپ جديدش را هم براى من آوردند. ايشان با زبان طنز، معروفترين خرافات زمان خودش را به زبان فتواى فقهاى زنان درآورده و مى‌گويد زنان پنج فقيه بزرگ دارند! يكى‌اش، كلثوم ننه است! يكى، دده بزم‌آراست! يكى، بى‌بى‌شاه زينب است! يكى، فلان است. آن وقت از قول اينها مثلاً در باب محرم و نامحرم، در باب طهارت و نجاست و در باب انواع و اقسام چيزها، مطالبى را نقل مى‌كند. يعنى عالم دينى به اين چيزها مى‌پردازد. ما خيال مى‌كنيم اگر با يك مطلبى كه مورد عقيده‌ى مردم است و خرافى و خلاف واقع است، مقاومت كرديم، بر خلاف شئون روحانى عمل كرده‌ايم؛ نه، شأن روحانى اين است."
