"گمشده"، اثری سفارشی و احترام برانگیز

مجموعه های تلویزیونی در بیشتر كشورهای جهان علاوه بر سرمایه های خود شبكه ها، به نوعی از حمایت كننده های مالی نیز بهره گرفته، به شكلی ظریف پیام خود را به بینندگان منتقل می كنند. 

به گزارش ایرنا، این اتفاق در مورد شركت های تجاری نیز صادق بوده و به ندرت شاهد نمایشی گل درشت بوده ایم. در این میان برخی سازمان های بین المللی مانند یونیسف كه بر اساس اهداف انسان دوستانه شكل گرفته اند، نقش پررنگی در مجموعه های تلویزیونی داشته اند.

در سیمای جمهوری اسلامی نیز این اتفاق كم و بیش رخ داده و بسیاری از مجموعه ها با مشاركت سازمان های دولتی تولید شده اند. به عنوان نمونه می توان به شركت های بیمه و بانك ها اشاره كرد. بخش عمده ای از تولیدات اشاره شده به سبب عدم احاطه برخی مدیران بر كاركرد تلویزیون آن چنان كه باید از كار درنیامده و ضعف های متعددی در آن به چشم می خورده است.

مجموعه "گمشده" ساخته "راما قویدل" یكی از آخرین نمونه های به نمایش درآمده در این زمینه بوده كه با مشاركت سازمان هلال احمر ساخته شده است.

قویدل در نگارش فیلمنامه اش با زیركی خاصی قصه را به فعالیت های بخشی از این سازمان مرتبط كرده و این كار را برخلاف بسیاری از نمونه های مشابه اش به شكل آبرومندی انجام داده است.

"گمشده" كاری قهرمان محور است كه شخصیت مریم را به عنوان محور داستان قرار داده و در هر بخش حضوری فعال دارد. در واقع كلید هر قصه را او زده و در ادامه، شخصیت های میهمان كار را پیش می برند و به پایان می رسانند.

در واقع، قویدل با بهره گیری از فرمول امتحان پس داده و اصیل این دسته از آثار كه نمونه اش را در پرستاران شاهدیم، داستان هایش را بخوبی و با كمترین لكنت روایت كرده كه در این میان شخصیت پردازی نقش مهمی دارد.

شخصیت مریم به عنوان قهرمان داستان، پرداخت نسبتا مناسبی داشته و دلسوزی های خارج از حیطه اداری اش برای تماشاگر تا حدود زیادی قابل باور است. تنها مشكل این شخصیت سردی بیش از حدی است كه به وی تزریق شده و جلوی ارتباط همه جانبه تماشاگر را با او گرفته است.

برای مثال كافی است به زندگی خصوصی مریم و نوع ارتباطش با علی (همسر) و دو پسر بازیگوشش توجه كنید. مریم با وجود توجه نویسنده به وی نتوانسته آن طور كه باید از كار دربیاید و به همین سبب عمده بار عاطفی(دارم) داستان ها را شخصیت های فرعی اثر به دوش می كشند كه این امر برای كاری با بار بسیار عاطفی(ملودرام)، سمی مهلك به حساب می آید.

در كنار وی، دیگر شخصیت های ثابت مانند علی، سلطانی و شكوفه خانم همسایه مریم بسیار ساده و عاری از پیچیدگی های شخصیتی از آب درآمده و گاهی اوقات به ابزار صحنه نزدیك می شوند!

در طول داستان، از همسر پزشك مریم چیز زیادی جز غرزدن های متوالی آن هم بر سر تعطیلی آشپزخانه منزل ندیده و در صورت حذف آن هم لطمه ای به كلیت كار وارد نمی شد! بچه های خانواده نیز تنها برای عوض كردن فضای سرد و تلخ وارد قصه شده اند كه اتفاقا تا حدود زیادی هم در این امر موفق بوده اند.

شخصیت شكوفه خانم همسایه مریم برخلاف دیگران بسیار جذاب خلق شده و رگه هایی از كمدی را وارد داستان كرده است. بگومگوهای او با بچه ها و كشمكش های آنان اندكی فضای تلخ كار را تلطیف و اندكی تماشاگرانش را شاد می كند.

راما قویدل كه سینما را از پدرش (زنده یاد امیر قویدل) آموخته، پس از سال ها دستیاری و ساخت چندین بخش از مجموعه "شاید برای شما هم اتفاق بیفتد"، برای نخستین بار مجموعه ای بلند را كارگردانی كرده و با توجه به مكان های متعدد و كار در خارج كشور، تا حدودی از این آزمون سربلند بیرون آمده و كار آبرومندی را روانه آنتن كرده است.

تنها ایرادش به این بازمی گردد كه شكل داستان با نوع كارگردانی وی تناسب چندانی نداشته و در بسیاری لحظات، "سبك" در خدمت محتوا قرار نگرفته و جلوه متظاهرانه ای یافته است.

نكته دیگر اینكه داستان های با بار عاطفی قوی به طور خودكار به بازیگرانی نیاز دارد كه در چهره و بازی شان همذات پنداری موج بزند. اما قویدل به این امر توجه چندانی نكرده و تنها در برخی شخصیت های فرعی مانند هاشم با بازی عالی امیر آقایی این اتفاق رخ داده و در شخصیت های اصلی بویژه مریم (قهرمان داستان) به ندرت شاهد این اتفاق هستیم.

"میترا حجار" پس از چند سالی دوری از عرصه بازیگری با نقش مریم بازگشت نه چندان موفقی داشته و نتوانسته موفقیت های یك دهه پیشش در سینما را تكرار كند. چهره سرد حجار در این میان نقشی مخرب داشته و به تنهایی ضربه سنگینی به پیكره مجموعه وارد آورده كه تلاش های وی نیز نتوانسته كمكی به این قضیه كند.

"علیرضا جلالی تبار" هم چنین وضعیتی داشته با این تفاوت كه نقش چنان

تخت و كلیشه ای نوشته شده كه كاری از دست او به عنوان بازیگر برای بهبود آن برنمی آمده است.

"مرضیه برومند" كه نسل ما خاطرات شیرینی از ساخته های تلویزیونی وی در مقام كارگردان دارد، شكوفه خانم را به بهترین شكل به تصویر كشیده و فراز و فرودهای زنی در آستانه میانسالی را به گونه ای باورپذیر درآورده است.

"گمشده" به عنوان كاری با بار عاطفی بسیار با داستان های مختلف كه حمایت گسترده سازمانی دولتی را پشت خود دارد با وجود همه كاستی هایش، مجموعه ای احترام برانگیز از كار درآمده كه برای شعور تماشاگرانش احترام ویژه ای قائل است.