اخلاق معاشرتی حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام

تاریخ می داند که 11 ذیقعده سال 148 چه اتفاقی افتاد ، در این سال هشتمین اتصال زنجیره حجت الهی ، متولد گشت . همانی که خود خاستگاه فریاد و مظلومیت ، مردمی بود ،‌به حکمرانان اموی و عباسی که از آنان گروهی برده فکری و اقتصادی ساخته بودند.

تاریخ می داند که این امام بزرگ چه سختیها کشید ، از روزگار ریا و دغل ، و گوهر پاک خود را در راه خدا و رسول و بندگان خدا در طَبق اخلاص گذاشت و از دیار نور به دیار غربت رفت تا آن دیار را با نور خود منورکند و تمام این زحمات طی سالیان به بار نشست و خود را نشان داد و این وجود پر برکت در دیار غربت چشم فرو بست تا مردم این دیار نیز از زیباییها و کرامات او بهره هایی ببرند امید است که در این راه بتوانیم به این زیبایی و کرامات واقف شویم .

مقدمه

برخوردهای اخلاقی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام می تواند راهی مناسب برای شناخت برخوردهای اخلاقی ائمه اطهار (ع) باشد . این امام (ع) همام به منشاء وحی متصل بود و افعال و سکنات اخلاقی او با سنت نبی یکی است پس بر ماست که بر این مسئله صحه بگذاریم و نسل جوان با شناخت این مسئله به خوبی می تواند سیره نبوی را احیا کند و این زمانی است که با زیبایی این مسئله بیان گردد در این مقاله سعی شده است در خصوص اخلاق عملی امام (ع) مطالبی بیان گردد امید است با خواندن رفتارهای اخلاقی آن حضرت که از احادیث معتبر از ایشان بیان شده است ، از خلق و خوی اخلاقی آ ن امام همام ، با اشخاص از بوستان تربیتی ثامن الحجج طرحی جامع الاطراف تصویر و ترسیم کرد .

اخلاق معاشرتی امام رضا (ع)

زبان عمل و شیوه برخورد ، تاثیر فراوان تر از سخن و کلام دارد و اگر عمل همراه با آئینه فکر و زبان کلام باشد اثر عمل دلنشین تر و تاثیر گذارتر خواهد بود . امام صادق (ع) می فرمایند: (کونوا دعاه الناس باعمالکم و لا تکونو دعاه الناس بالسنتکم ) (الحیاه ،ج1 ، ص 290 )‌ما می دانیم برخوردهای هدفدار ، از خصایص یک انسان با علم و با هدف است و در همه امور فکری ، برنامه ریزی ، تبلیغ و آموزش و... سعی در تاثیر گذاری مثبت دارد و همه حرکات ، در رابطه با آن هدف تنظیم می شود و معنی و جهت پیدا می کند .

اخلاق و کردار امام رضا (ع)

امام (ع) در زمانی که با افراد مختلف در حال صحبت و بحث بودند به هیچ عنوان سخن کسی را قطع نمی کردند و اگر فرد حاجتی داشت در صورت توان حاجت او را بر آورده می کرد . و همیشه خنده ی آن حضرت تبسم بود ، و هرگز قهقهه ای از او دیده نشده است وقتی امام (ع) بر سر سفره می نشستند همه افراد خانه را صدا می کردند و بر سر سفره قرارشان می داند . امام (ع) کم خواب بودند و بیشتر شبها تا صبح بیدار می ماندند و عبادت می کردند و دعا می خواندند . هرگز امام (ع) سه روز ، روزه در ماه را ترک نمی کردند و صدفه مخفی می دادند به نحوی که اکثر مواقع در شب این کار صورت می گرفت .

در خصوص این موارد حدیثی از ابراهیم بن عباس نقل شده است . ابراهیم بن عباس می گویند : من هرگز ندیدم حضرت رضا (ع) به کسی ظلم کند یا سخن کسی قطع نماید یا حاجت کسی را در صورت قدرت رد کند یا در مجلسی پاهای خود را دراز کند یا به نشانه بی احترامی نسبت به کسی تکیه دهد یا بنده های خود را ناسزا گوید یا آب دهان خود را بیرون بریزد یا صدایش را به قهقهه بلند کند بلکه بلکه خنده آن حضرت تبسم بود . وقتی برای آن حضرت سفره می انداختند ، تمام بندگان و خدمتگزاران خود ، حتی دربانان و چوپانها را در سر سفره می نشاند . خواب آن حضرت بسیار کم و بیداریش زیاد بود و بسیاری از شبها تا صبح نمی خوابید .روزه های مستحبی بسیار می گرفت و هرگز سه روز را در یک ماه ترک نمی کرد .....صدقات سری آن حضرت بسیار بود .

منبع: عیون اخبار الرضا

تنظیم برای تبیان: سمانه دولت آبادی