راهي براي رسيدن به حقيقت ايمان بنده، حقيقت ايمان را نيابد تا دروغ را به کلى وا نهد، چه به جدى و چه به شوخى برگرفته از حاج شيخ عباس قمي (ره) شايسته است اهل منبر و روضه خوان‌ها آدابى را مراعات کنند، تا معِّظم شعائر الله و هادى عباد الله باشند. [اين آداب به شرح زير است]: ¨ 1. اخلاص و اجتناب از رياء روايت شده است از پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم که فرمود: آنچه از همه چيز درباره شما بيشتر از آن مى ترسم ، شرک اصغر است. گفته شد: يا رسول الله، شرک اصغر چيست؟ فرمود: ريا است. فرمود: خداى عزوجل روز قيامت که پاداش کردار بندگان را مى‌دهد، مى‌فرمايد: نزد کسانى که در دنيا براى آنها ريا کرديد، برويد و ملاحظه کنيد که آيا نزد آنها ثواب اعمال شما وجود دارد؟ و امام صادق عليه السلام در مسجد به عباد بن کثير بصرى فرمود: واى بر تو اى عباد، از ريا کناره کن؛ زيرا هر که براى غير خدا کار کند، خدا او را بدان کس واگذارد که براى او کار کرده است. سزاوار است که به قصد خدا وعظ کند و براى امتثال امر او و اصلاح خود و ارشاد بندگان خدا به معالم ديانت، و براى متاع دنيا وعظ نکند تا از زيان‌کارترين مردمى باشد که در دنيا به گمراهى تلاش کنند و گمان برند کار خوبى کنند. مقام اخلاص بسيار والا است و خطرهاى بسيارى هم دارد و بسيار دقيق است و تحصيل آن مشکل است، و کسى که جوياى آن باشد، نيازمند دقت نظر و مجاهده کاملى است و بايد بدانچه گويد، خود عمل کند تا چون چراغى نباشد که خود سوزد و براى ديگران فروزد. ¨2. راستگوئى از امام صادق عليه السلام روايت است که: خدا هيچ پيغمبرى را نفرستاده، مگر به راستگويى و اداى امانت به امانت‌گذاران نيک و بد، [يعنى اين دو موضوع در دعوت هر پيامبري بوده است ]. از ابى کهمش روايت شده که گويد: به امام ششم عليه السلام گفتم: عبدالله بن ابى يعفور به شما سلام مى رساند. فرمود: عليک و عليه السلام. هرگاه نزد عبدالله رفتى، سلام مرا به او برسان و بگو جعفر بن محمد مى گويد: ببين على عليه السلام از چه راه نزد رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم تقرب يافت، آن روش را ملازم باش. همانا على عليه السلام بدان مقامى که نزد رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم ، براى راست‌گويى و اداى امانت است، رسيد. امام ششم عليه السلام فرمود: نگاه به طول رکوع و سجود مرد نکنيد؛ زيرا بدان عادت کرده است و اگر دست از آن بدارد، براى عادتى که داشته ، به وحشت افتد. ولى ملاحظه کنيد که آيا راست‌گو است و امانت را رد مى کند؟ و بايد وعاظ از دروغ و افترا بر خداى تعالى و حجج او اجتناب دارند، و تدليس نکنند، و به بهانه زبان حال، دروغ نقل نکنند. از امام پنجم عليه السلام است که خداى عزوجل بر شر قفل‌ها زده و کليد آنها را مى‌خوارى نموده و دروغ‌گويى، و دروغ‌گويى از مى‌خوارى بدتر است. و هم از آن حضرت نقل است که: دروغ، ويرانى ايمان است. اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بنده، حقيقت ايمان را نيابد تا دروغ را به کلى وا نهد، چه به جدى و چه به شوخى. امام چهارم عليه السلام فرمود: دروغ را از کوچک تا بزرگ، از جدى تا شوخى، ترک کنيد؛ زيرا هر که دروغ خردى گفت، به دروغ بزرگ جرئت کند؛ و اخبار ديگر. ¨3. اجتناب از غنا بحار از تفسير عياشى از ابى جعفر روايت کرده است که گفت : نزد ابى عبدالله عليه السلام بودم. مردى به او گفت: پدرم و مادرم قربانت! من در بيت الخلاء مى‌روم و همسايه‌هايى دارم که کنيزانى دارند، آواز مى‌خوانند، و تار مى زنند، و بسا مى‌شود در آنجا بيشتر مى نشينم که از آن کنيزان بشنوم. فرمود: مکن. آن مرد گفت: اين چيزى نيست که به قصد آن رفته باشم، و به طور اتفاق به گوشم مى‌رسد. مى فرمود: مگر تو نشنيدى خدا مى فرمايد: « به درستى که گوش و ديده و دل، همه مورد مسئوليت واقع شده‌اند؟» عرض کرد: بلى، به خدا گويا من اين آيه را هرگز در قرآن خدا از زبان عجمى و عربى نشنيده‌ام، و ان‌شاءالله بدان کار بر نگردم و از خدا آمرزش خواهم. فرمود: برخيز و غسل کن و هر چه توانى نماز کن؛ زيرا به کار بزرگى استقامت داشتى و اگر بدان حال مرده بودى، چه اندازه حالت بد بود. خدا را حمد کن و از او توبه خواه از هر چه بد دارد. به درستى که او بد ندارد جز کار زشت را و کار زشت را به اهل آن واگذار؛ زيرا براى هر کارى اهلى باشد. ¨4. ترويج باطل نکند و مدح فاسق و فاجر ننمايد. از پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم است که: چون فاجر مدح شود، عرش بلرزد و پروردگار خشم گيرد. ¨5. اسرار آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم را فاش نسازد. ¨6. اعانت بر ظالمان ننمايد خدا فرموده: «به آنان که ستم کنند، اعتماد نکنيد تا آتش نگيريد.» و در خبر از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم است که فرمود: چون روز قيامت شود، منادى ندا کند: کجايند ستمکاران و مدد کاران آنها و کسانى که آبى در دوات آنها ريخته يا سر کيسه اى از آنها بسته يا خامه اى براى آنها تراشيده‌اند! همه با آنها محشور شويد. در وصيت اميرالمؤمنين عليه السلام به کميل فرمود: اى کميل، مبادا درِ خانه ظالمان را بکوبى، با آنها آميزش مکن...! تا آنکه فرمود: اى کميل، اگر براى حضور آنها ناچار شدى، مداوم به ياد خداى تعالى باش، و بر او توکل کن، و از شرّ آنها به خدا پناهنده باش، و سر به زير انداز از آنها، و به دل خود منکر کار آنها باش، و تعظيم خداى تعالى را بلند بگو تا به گوش آنها برسانى که آنها از تو هراس کنند، و شر آنها از تو بگردد. امام چهارم عليه السلام در ضمن نامه‌اى که به زهرى نوشت و او را از اعانت ظالمان بر ستم بر حذر داشت، فرمود: چنين نيست که با دعوت تو در دربار خود تو را قطب نمايند، بلکه مظالم خود را بر تو مى چرخانند. تو را پل مى‌کنند، از توبه بلاها که بر سر مردم مى آورند، عبور مى‌کنند. تو را نردبان گمراهى خويش مى سازند، و مبلغ روزگار سياهى که پديد آورند، مى‌نمايند، و به راه خود مى‌کشانند، و تو را درباره علماى حق به ترديد مى‌اندازند، و به وسيله تو، دل مردم نادان را به خود جلب مى‌کنند، و مخصوص‌ترين وزيران و تواناترين معاونان آنها کمتر از تو مفاسد آنها را در نظر مردم خوش نما مى‌کند، و خاصه و عامه آنها را به دربارشان مى‌کشاند، و چه مزد کمى به تو مى‌دهند در برابر استفاده سرشارى که از تو مى‌برند، و چه مختصرى از زندگى تو را آباد مى‌کنند در برابر آن ويرانى بپايد که بپا مي‌کنند پس خود را به عنوان يک مرد مسئول مورد محاسبه قرار ده. ¨7. گنهکاران را مغرور نکند و جرئت به فاسقان ندهد زيرا فقيه کامل کسى است که مردم را از رحمت خدا نوميد نسازد، و از مکر و عذاب خدا در امان مقرر ندارد. ¨8. آيات قرآن را از پيش خود تفسير نکند از پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم و از امامان جانشين او به صحت رسيده است که تفسير قرآن جز با روايات صحيح و نص صريح روا نيست. ابن عباس از پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم روايت کرده است که فرمود: هر که ندانسته قرآن را تفسير کند، بايد در آتش نشيمن کند. و عامه از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم روايت کرده اند که هر که قرآن را از پيش ‍ خود تفسير کند و حق را هم درک کند، خطا کار باشد نشريه خلق تنظيم براي تبيان گروه حوزه علميه