شخصیت و نهضت امام حسین (ع)

به روایت آیت الله شجاعی (3)

با نگاهی به زیارت مطلقه عاشورا

همه شهدای فی‌سبیل‌الله به شهدای كربلا غبطه می‌خورند، وقتی كه منزلت‌های شهدایی كه با امام حسین (ع) شهید شدند را می‌بینید، آرزو می‌كنند كه كاش در كربلا با سیدالشهداء شهید می‌شدند.

آیت‌الله محمد شجاعی در باب شخصیت و نهضت امام حسین (ع) با نگاهی به زیارت مطلقه عاشورا، سلسله سخنرانی‌هایی را بیان كرده‌اند كه هر روز از ساعت 13:50 تا 14:30 از رادیو قرآن تحت عنوان «چراغ هدایت» پخش می‌شود. آنچه در پی می‌آید، متن سخنرانی‌های معظم‌له است كه به ابتكار خبرگزاری فارس با كمترین فاصله زمانی منتشر می‌شود.

* سیدالشهدا (ع) باب حكمت الهی است

در زیارت اول و نیمه رجب و نیمه شعبان جمله‌ای است با این عنوان: «السلام علیك یا وارث تورات و انجیل و زبور»، سلام بر تو ای وارث تورات و انجیل و زبور. در همان زیارت آمده كه «السلام علیك یا امین الرحمان، السلام علیك یا عمودالدین» طبق آنچه همگی ما یاد گرفته‌ایم، عمود دین چه بود؟ «نماز» عمود دین است؛ اما چه كسی به اذن‌الله دین را نگه داشت؟

السلام علیك یا باب حكمة رب العالمین، سلام بر تو ای باب حكمت ربوبی. این را هم تأمل كنید كه اگر می‌خواهید از حكمت برخوردار باشید، به حضرتش توسل كنید.

«باب حكمت» چیست؟ حكیم یكی از اسماء الهی است و در همه جا حكمت خدا برای كسانی كه حكمت به آنها عنایت شده روشن و واضح است. ما نمی‌دانیم كه حكمت چیست؛ ولی اگر زمانی خیر كثیر خواستید، بدانید كه خواص از بندگان خدا به حكمت می‌رسد؛ آن هم در مرتبه خودشان اما باب امین حكمت، حضرت سیدالشهدا است. خواص از بندگان خدا، اولیای خدا، خوبان و صالحان معمولاً در رسیدن به مرتبه خودشان، یكی از توسلات دائمشان، توسل به حضرت سیدالشهداء (ع) است.

در بخشی دیگری از این زیارت می‌خوانیم: «السلام علیك یا باب حطّة الذّی من دخله كان من الامنین» این توسلی كه امروز داریم و توسل‌هایی كه به عنایات خدا خواهیم داشت و داشته‌ایم و از خدا توفیق این معنا را با عمر طولانی می‌خواهیم، خدا كند این توسل‌ها موجب شود كه ما به این «باب حطّة» سوی بیاوریم.

سلام بر تو ای باب حطّة! باب حطّة یعنی؛ بابی كه هر كس به آن باب روی بیاورد، من دخله كان آمنا. البته برای اینكه این توسل‌های شما نتیجه دهد باید در طاعت و توسل به آن حضرت بكوشید، نه اینكه عامیانه برخورد كنید و هر كار كه دلتان خواست انجام دهید و بعد بگویید كه به امام توسل كنیم.

السلام علیك عیبة علم‌الله. «عیبة» یعنی جای حفظ و نگهداری. در اینجا می‌گوید؛ سلام بر تو ای صندوق علم الهی، یعنی آنچه در علم الهی است، در سینه و در دل امام حسین (ع) قرار دارد.

* همه انبیاء در نیمه شعبان به زیارت امام حسین (ع) می‌آیند

السلام علیك یا موضع سرّالله، اسرار خدا جایش در دل ابا عبدالله (ع) است.

همچنین در زیارت آن حضرت در نیمه شعبان آمده است: واشهد انك نورالله الّذی لم یطفا ولایطفا ابدا؛ شهادت می‌دهم تو آن نور هستی كه نه خاموش ده و نه خاموش خواهد شد.

آنكه قرآن می‌گوید خدا نوری دارد كه هر كس سعی كند آن نور را خاموش كند، آن نور خاموش شدنی نیست، آن نور كیست؟ این جمله در زیارت نیمه شعبان آمده و در نظر داشته باشید كه همه انبیاء در نیمه شعبان به زیارت امام حسین (ع) می‌آیند و همه ملائكه برای زیارت آن حضرت به كربلا نزول می‌كنند. به همین خاطر اگر كسی این توفیق را پیدا كند كه در شب نیمه شعبان در بارگاه آن حضرت باشد، با همه انبیاء در باطن امر مصافحه كرده است.

در مواقف هم یكی از این دستورات این است كه حضرت امام حسین (ع) را زیارت كنید، یكی از خصوصیات دال بر همین موضوع است كه در آن باب صحبت می‌كنیم.

السلام علیك یا وترالله الموتور. عید فطر و قربان است، حضرت را زیارت كنید. نیمه شعبان است، زیارت سیدالشهدا (ع) كنید. رجب است، زیارت سیدالشهدا (ع) كنید.

وانك وجه‌الله الّذی لم یهلِك و لا یهلُك ابدا، در قرآن می‌خوانیم «كُلُّ شَیْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ» (قصص/ 88، جز ذات او همه چیز نابودشونده است) می‌گوید آن وجه تویی.

از زیارت آن حضرت در عید فطر و قربان هم چند جمله بیان می‌كنم.

السلام علیك با بَطَلَ المسلمین، سلام بر تو ای پهلوان مسلمانان. این احراری كه در عالم هستند، این آزادمردانی كه در برابر كفار و معاندان و جباران و طاغیان گردن فرود نمی‌آورند و فرار هم نمی‌كنند ـ این جمله هم از جمله‌های استثنایی در خصوص آن حضرت است ـ بطل به معنای پهلوان است.

* امام حسین (ع) حجت ما در برابر دشمنی‌ها با توحید است

السلام علیك یا باب‌المقام، سلام بر تو ای باب مقام.

هر كسی در عبودیت به هر مقامی برسد، باید از چه دری وارد شود؟ هر كسی در عبودیت به هر مقامی برسد، باید از چه دری وارد شود؟ باب مقام برای هر كسی، كیست؟ هر كسی به هر مقامی از مقام‌های توحید برسد، بابش كیست؟‌ جواب «باب المقام» است.

در این زیارت همچنین می‌خوانیم، السلام علیك یا حجة الخصام. این جمله برای همه مؤمنین باشعور، غیر توجیه‌گر، مخلص و متعبد درس دهنده است. سلام بر تو ای حجت در برابر دشمنی‌ها با توحید. یعنی كسی می‌خواهد حجتش را بداند چیست و راهش را باید از كجا بگیرد، حجت برای او در برابر دشمنی‌هایی كه با توحید و قرآن و اساس اسلام می‌كنند، امام حسین (ع) است.

كسی با هر خصومتی مواجه شد، خصومت‌هایی كه با اسلام و قرآن می‌شود، برای اینكه بداند با این خصومت‌ها چگونه برخورد كند، حجت او امام حسین (ع) است.

در زیارت عرفه هم آمده است «وانت باب الهدی»، تو باب هدایت هستی. می‌خواهید هدایت پیدا كنید، از طریق باب هدایت اقدام كنید. توسل كنید، اما توسل با سعی. اگر به گناه ادامه دهید و توسل كنید خودتان را معطل كرده‌اید. اگر می‌خواهید از هدایت‌ها برخوردار شوید، باید به امام حسین (ع) به عنوان شفیع متوسل شوید.

در ادامه این زیارت می‌خوانیم، السلام علیك یا صریع‌ العبرة السّاكبه وقرین المصیبة الرّاتبه، سلام بر تو ای كشته اشك‌های ریزان، یعنی كشته‌ای هستی كه اشك‌های مؤمنین همیشه بر تو می‌ریزد و سلام بر تو ای كسی كه مصیبت پی‌درپی بر تو متوجه شد.

* همه شهدای فی‌سبیل‌الله به شهدای كربلا غبطه می‌خورند

مصیبت سیدالشهداء (ع) یكی دو تا نبود. قرین مصیبت راتبه بود، یعنی مصائب یكی پس از دیگری می‌آید و تمام نمی‌شود.

امام در میان مصیبت‌ها اسیر شده بود و با این وصف می‌توانید به اجمال بدانید كه «وترالله الموتور فی‌السماوات والارض» یعنی چه؟ البته كیست بداند و بفهمد كه معنای وترالله چیست كه در زیارات آمده است؟ این فرد بی‌مانند (وترالله) كیست.

اما به اجمال و با تصویری مبهم می‌توان آن بی‌مانندی حضرت در اصل خصوصیات وجودی‌اش و در مصائبش و اهداف عالیه‌اش و الی‌آخر را درك كرد.

خودش وترالله بود و اصحاب او نیز وترالله بودند.

در اینجا ذكر می‌كنم كه همه شهدای فی‌سبیل‌الله به شهدای كربلا غبطه می‌خورند، وقتی كه منزلت‌های شهدایی كه با امام حسین (ع) شهید شدند را می‌بینید، آرزو می‌كنند كه كاش در كربلا با سیدالشهداء شهید می‌شدند. كما اینكه همه هم آرزو می‌كنند كه مقام حضرت ابوالفضل (ع) را داشته باشند.