نقش مهم پاركینگ در هدفمندسازی یارانه ها

جامعه ما این روزها در حالی خود را برای اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها به عنوان بزرگترین جراحی اقتصادی كشور آماده می كند كه به نظر می رسد برنامه ریزان شهری كشور باید بیش از گذشته موضوع كاهش سوخت را در سیستم حمل و نقل شهری مورد توجه قرار دهند.

اما، وقتی صحبت از كاهش سوخت به میان می آید، معمولا بسیاری از افراد تصور می كنند این كارخانجات سازنده خودروها و یا پالایشگاهها هستند كه باید كیفیت محصولات تولیدی خود را ارتقا دهند، حال آنكه كارشناسان می گویند مساله فراتر از اینها است.

به عقیده شماری از كارشناسان، برای آنكه قانون هدفمندسازی یارانه ها بتواند به موفقیت بیشتری در زمینه یكی از مهمترین اهداف خود یعنی مصرف بهینه انرژی و كاهش سوخت برسد، باید به نقش "پاركینگ" در ساختمانها نیز توجه كرد.

شاید، در نگاه اول، این موضوع برای برخی افراد، كمی عجیب و حتی تمسخرآمیز جلوه كند، اما با اندكی تامل می توان دریافت پاركینگ نقشی مهم در توفیق هدفمندسازی یارانه ها ایفا می كند.

"كیوان وزیری" مدیر اجرا و نظارت بر استانداردهای خودرو در شركت ایران خودرو در این باره به ایرنا توضیح داد: بر اساس تحقیقات علمی، هر چه خودرو با سرعت بیشتری حركت كند، میزان سوخت و آلایندگی آن كاهش می یابد.

وی در این زمینه به نمایش نمودارهایی پرداخت كه نشان می دهد ترافیك خودروها در شهرهایی نظیر تهران ، موجب افزایش سوخت خودروها و افزایش آلایندگی آنها می‌شود.

این مقام مسئول در حوزه خودروسازی كشور با دفاع از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها تاكید كرد كه اجرای این قانون و عرضه انرژی با قیمت واقعی سبب خواهد شد تا فرهنگ صرفه جویی در مصرف در جامعه رایج شده و در نتیجه، سفرهای غیر ضروری شهروندان با خودروهای شخصی كاهش یابد كه این امر در نهایت سبب روان ‌شدن ترافیك خواهد شد.

وزیری، سوخت واقعی خودروها را حاصل جمع ترافیك و آلودگی دانست و گفت: كاهش ترافیك، موجب افزایش سرعت خودرو در خیابانها و در نتیجه، كاهش همزمان میزان آلایندگی و مصرف سوخت خودرو در پیمون مسافتها خواهد شد.

وی خاطرنشان كرد: در حال حاضر در چرخه‌ حركتی خودروهای كشور در مسیرهای ترافیكی تعادل وجود ندارد. ما از این منظر در بحران واقعی هستیم و رفتارهای ترافیكی جامعه در بدترین شرایط قرار دارد.

«سیدمحمد بحرینیان» كارشناس حمل و نقل و عضو انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این باره به ایرنا گفت: برای آنكه حركت خودروها در خیابانها روان شده و ترافیك كاهش یابد، باید انبوه خودروهایی كه در حاشیه خیابانهای تهران و دیگر شهرهای بزرگ كشور پارك شده اند، به پاركینگ ساختمانها انتقال یابند.

وی در این زمینه از آنچه كه آن را "فقدان برنامه جامع و راهبرد توسعه اقتصادی و صنعتی" در كشور خواند، انتقاد كرد و عدم تعبیه پاركینگ كافی در ساختمانها را شاهدی آشكار بر نبود چنین برنامه ای دانست.

بحرینیان گفت: در حالی كه در كشورهای پیشرفته، سازندگان مسكن مجبورند برای هر واحد آپارتمان، 2 واحد پاركینگ یا بیشتر پیش بینی كنند، در تهران، اغلب ساختمان ها فاقد پاركینگ كافی برای ساكنان آن هستند و در نتیجه، مردم ناچارند خودروهای خود را در حاشیه كوچه ها و خیابانها پارك كنند.

وی افزود: در چنین شرایطی، گرایش برخی خانواده ها به خرید دو یا چند خودرو، مشكل پارك در حاشیه خیابانها و افزایش ترافیك را هر روز بیشتر می كند.

* مشكل همه شهر تهران

نگاهی گذرا به وضعیت شهر تهران نشان می دهد حاشیه كوچه ها و خیابانها كه شریانهای اصلی تردد در شهر هستند، محل پارك خودروها است.

بر اساس آماری كه شركت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیك شهرداری تهران منتشر كرده، كوچه های مناطق 1، 2، 3،

5، 15 ، 20 و 21 بیش از دیگر نقاط شهر نقش پاركینگ را ایفا می كنند و در مناطقی مانند منطقه 4 حاشیه خیابانهای اصلی حتی بیش از كوچه ها به پاركینگ خودروها تبدیل شده اند.

این وضعیت به گونه ای است كه طبق گفته جعفر تشكری هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیك شهرداری تهران، در سال 1387 روزانه بیش از 650 هزار خودرو در معابر شهری پایتخت پارك می شد كه با روند افزایش خودروها به نظر می رسد این رقم اكنون باید حدود یك میلیون خودرو رسیده باشد.

كمبود پاركینگ در تهران به اندازه ای است كه حتی خسرو دانشجو سخنگوی شورای شهر تهران اعتقاد دارد مشكل پاركینگ در كل این شهر وجود دارد و به همین دلیل، شورای شهر تهران همواره مساله گسترش پاركینگ و به ویژه پاركینگ های عمومی را به شهرداری تهران گوشزد كرده است.

شهردار تهران نیز گفته است كه پایتخت هم اكنون به حدود یك میلیون و 400 هزار واحد پاركینگ نیاز دارد.

شورای شهر تهران در همین راستا اوایل سال جاری تصویب كرد از این پس به ساختمان‌های اداری و تجاری كه پاركینگ برای آنها در نظر گرفته نشده است، مجوز ساخت‌و‌ساز داده نشود.

رسول خادم رئیس كمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران در این باره گفت: از این پس صدور مجوز برای ساختمان‌های بدون پاركینگ ممنوع است و اختصاص كاربری تجاری و اداری در پاركینگ‌های طبقاتی نیز مطابق مصوبه شورای شهر با اولویت فنی پاركینگ‌های عمومی انجام می‌شود.

اما خسرو دانشجو سخنگوی شورای شهر تهران با اشاره به وجود چند پروژه ساخت پاركینگ طبقاتی در 20 پروژه مشكل دار شهرداری كه مورد بررسی شورای شهر تهران قرار گرفته است، گفت: این پروژه ها با نگاه پروژه های تجاری در ابتدای كار و سپس ساخت پاركینگ انجام شده كه كاملا اشتباه است، چرا كه نباید بار تجاری جدید و قابل توجهی را در محلی پیش بینی كرد و بعد چند طبقه را هم به پاركینگ اختصاص داد.

به عقیده وی، چاره مشكل كمبود پاركینگ، توسعه حمل و نقل عمومی است، چرا كه با حجم فعلی خودروهای شخصی و افزایش هر روزه آن ها هر چقدر هم پاركینگ بسازیم، چاره ساز نخواهد بود.

از سوی دیگر، معاون حمل و نقل و ترافیك شهرداری تهران از تحول در قواعد احداث پاركینگ خبر داده و گفته است : تهران امروز نیازمند اعمال تجارب روز دنیا در زمینه پاركینگ سازی است چرا كه تامین فضای پارك خودرو، یعنی ترافیك كمتر و ترافیك كمتر یعنی ایمنی بیشتر.

تشكری هاشمی با اشاره به اینكه در حال حاضر بسیاری از پاركینگها تنها 60 درصد از زیر بنا را به خود اختصاص داده اند، متذكر شد: اگر پاركینگها 80 تا 90 درصد زیر بنا را در طبقات منفی یك و پایین تر تشكیل دهند، بدون شك روند ساخت و ایجاد فضای پارك بیشتر در شهر محقق می شود.

وی به كاهش هزینه های ساخت پاركینگها با 95 درصد تخفیف و نیز كاهش ارتفاع طبقات آنها اشاره و عنوان كرد: با احداث پاركینگهای مكانیزه و اعمال تخفیفهای قابل توجه تا حدود 95 درصد در زمینه احداث پاركینگهای عمومی، بدون شك در آینده حجم زیادی از مشكل تامین جای پارك برای تهرانیها برطرف می شود.

اگرچه این اظهارات موید آن است كه شهرداری اهمیت وجود پاركینگ را دریافته و برای آن برنامه هایی را در دست اجرا دارد، اما به نظر می رسد باید در این زمینه گامهای سریعتر و جدی تری برداشت.

در این زمینه، برخی كارشناسان معتقدند همزمان با برنامه های یادشده، شهرداری باید نسبت به ایجاد پاركینگهای عمومی و ارایه خدمات آنها با قیمت مناسب در نقاط مختلف شهر همت گمارد.

تبدیل ساختمانهای فرسوده یا زمینهای بلاصاحب شهر به پاركینگ می تواند یكی از این برنامه ها باشد و به نظر می رسد بتازگی اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است.

هم اكنون در حاشیه بسیاری از خیابانهای تهران، ساختمانهای فرسوده یا زمینهای بلاصاحب بسیاری به چشم می خورد كه شهرداری می تواند آنها را به پاركینگ - ولو به صورت موقت - تبدیل كند. در این زمینه، چنانچه نیازی به اصلاح قوانین باشد، حتما نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دولت از همكاری دریغ نخواهند كرد.

تنظیم برای تبیان/سمیه حدادی