تبیان، دستیار زندگی
حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه صفاتی را ذکر می کنند و می فرمایند این صفات برای زنان بهترین صفاتند و برای مردان بدترین صفات. یعنی تفاوتهای زن و مرد در صفت و خلق و خو نیز باید مورد توجه و مراقبت قرار گیرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تفاوتهای زن و مرد در نگاه اسلام

زن و مرد

بین زن و مرد مانند موجودات دیگر، تفاوت‏هاى بسیارى وجود دارد. بنا به گفته زیست‏شناسان هر سلول بدن مرد با هر سلول بدن زن تفاوت دارد. حتى برخى فمینیست‏ها كه سعى در پوشاندن و از بین بردن تفاوت‏ها دارند، به وجود آنها معترفند. اسلام نگاه دقیقی به این تفاوتها دارد و با ملاحظه همین تفاوتها احکام خود را صادر نموده است.

از جمله مهمترین تفاوتهای زن و مرد در زنانگی و مردانگی است. زنانگی یعنی داشتن صفات مختص به جنسیت زنانه همچون لطافت و دلبری؛ و مردانگی یعنی داشتن صفات مختص به جنسیت مردانه: مثل شجاعت و دلیری، که بنا به گفته روانشناسان هرچه میزان این تفاوتهای طبیعی بیشتر باشد، میل و رغبت زن و مرد نیز  به سمت یکدیگر  بیشتر است. «مردانى كه از "مردانگى" بیشترى برخوردارند از زنانى كه زنانگى بیشترى دارند خوش‏شان مى‏آید.» (پروفسور روژه پیره، روانشناسى اختلافى زن و مرد، ص‏39)

هنگامى كه زنان و مردان خیلى شبیه یكدیگر شوند آن جاذبه مرموز را از دست مى‏دهند. زندگى كردن با شخصى كه مثل خودمان است بسیار خسته ‏كننده است. (دكتر جان گرى، زنان، مردان، روابط، ص‏86) «این تفاوت‏هاى مكمل كه سبب جذب و كشش به طرف شخص دیگر مى‏شود، احساس مرموزى را به نام عشق به وجود مى‏آورد.» (دكتر جان گرى، زنان، مردان، روابط، ص54)

اسلام برای حفظ این تفاوتها اهمیت فوق العاده ای قائل است لذا چه در صفات و چه در هیئت ظاهری، زنان و مردان را از شبیه شدن به یکدیگر پرهیز می دهد.

عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیه السلام قَالَ لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله الْمُتَشَبِّهِینَ مِنَ الرِّجَالِ بِالنِّسَاءِ وَ الْمُتَشَبِّهَاتِ مِنَ النِّسَاءِ بِالرِّجَال.(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، 267 ) امام صادق علیه السّلام فرمود: پیامبر خدا (ص) مردانى را كه خود را شبیه زنان سازند و زنانى كه خود را شبیه مردان سازند لعنت نمود.

امام صادق علیه السّلام فرمود: پیامبر خدا (ص)مردانى را كه خود را شبیه زنان سازند و زنانى كه خود را شبیه مردان سازند لعنت نمود.

حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه صفاتی را ذکر می کنند و می فرمایند این صفات برای زنان بهترین صفاتند و برای مردان بدترین صفات. (نهج البلاغه، حكمت234) یعنی تفاوتهای زن و مرد در صفت و خلق و خو نیز باید مورد توجه و مراقبت قرار گیرد.

همه تفاوتهایی که زن و مرد در احکام و مسائل اجتماعی دارند نیز شاهد مثال دیگری است که اسلام ملاحظه تفاوتهای زن و مرد را نموده و تفاوتها را در جهت بهتر نمودن ارتباطات سالم بین زن و مرد رهبری کرده است .

مردان و حفظ تفاوتها

زن و مرد

مردها هرچه در صفات مردانه قوی تر باشند نزد زنان محبوبترند. شجاعت، صلابت و قاطعیت از مهمترین صفات مردانه هستند که هر مردی را زیبا و دوست داشتنی می کنند. در روانشناسی زنها معروف است که زنان به سربازان و مردان نیرومند جنگی بسیار علاقمندند. اما امروزه تبلیغات غلط و تربیتهای تلویزیونی از قدرت، جرئت و هیبت مردان بسیار کم کرده است لذا عشق چیز دست نایافتنی شده است.

زنان هر چقدر هم که مایل باشند که همسرانشان را تحت امر خود در آورند، باز هم در محیط عشق، عاشق مردانی خواهند شد که قوی و مسلط باشند و تحت سلطه زنان قرار نگیرند. امام علی علیه السلام در این خصوص به مردان توصیه می کند که از خلوت طولانی با زنان بپرهیزند تا زنان را از خود خسته و یا خود را از زنان خسته و دلزده نکنند و با خودداری در نظر زنان مقتدر جلوه کنند نه اینکه آنقدر با زنان معاشرت کنند تا در نظر زنان ضعیف جلوه کنند و برای حفظ اقتدار خود مجبور به تظاهر قدرت شوند ولی زنان ایشان را ضعیف فرض کنند.(تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله، ص 87)

امروزه محیط کاری بسیاری از مردان به شکلی است که معاشرت و اختلاط زن و مرد را زیاد می کند. گپ و گفتگوهای تفریحی با زنان در محیطهای اداری و سازمانی علاوه بر آنکه ارباب رجوع را خسته و عصبی می سازد و بازده کاری را پایین می آورد، اخلاق مردان را ضعیف ساخته و از صلابت مردانه شان کاسته است. این رفتارها علاوه بر آن که توفیق اعمال صالح و مخصوصا توبه را کم و یا سلب می نماید، اخلاق زن و مرد را روز به روز به هم نزدیکتر می سازد و از جذابیتهای زنان نزد مردان و هیبت مردان نزد زنان می کاهد و عشق و عاشقی که لذت بخش ترین لذایذ معنوی است را نایاب می نماید.

از جمله مهمترین تفاوتهای زن و مرد در زنانگی و مردانگی است. زنانگی یعنی داشتن صفات مختص به جنسیت زنانه همچون لطافت و دلبری؛ و مردانگی یعنی داشتن صفات مختص به جنسیت مردانه: مثل شجاعت و دلیری، که بنا به گفته روانشناسان هرچه میزان این تفاوتهای طبیعی بیشتر باشد، میل و رغبت زن و مرد نیز  به سمت یکدیگر  بیشتر است. «مردانى كه از "مردانگى" بیشترى برخوردارند از زنانى كه زنانگى بیشترى دارند خوش‏شان مى‏آید.»

زنان و حفظ تفاوتها

تفاوت زن و مرد

زن اگر مایل است تفاوتها را حفظ کند تا از رهگذر تفاوتها به محبوبیت برسد نباید در محیطهای مردانه زیاد رفت و آمد کند. از کار کردن در شغلهای مردانه نیز بهتر است پرهیز داشته باشد. حضرت علی علیه السلام در وصیت به امام مجتبی می فرماید:

لَا تُمَلِّكِ الْمَرْأَةَ مِنْ أَمْرِهَا مَا جَاوَزَ نَفْسَهَا فَإِنَّ الْمَرْأَةَ رَیْحَانَةٌ لیست بقهرمانه (نهج‏البلاغه، نامه 31/118)؛ كارى كه برتر از توانایى زن است به او وامگذار، كه زن گل بهارى است، نه پهلوانى سخت كوش.

تجارت و وارد شدن در بازار خرید و فروش یکی از اقداماتی است که زنان امروزه به آن رو کرده و در آن به مهارت رسیده اند این کارها هر چند از لحاظ اقتصادی به نفع زنان است، اما از جذابیت های زنان می کاهد نه فقط به آن جهت که سختی کار به زیبایی و شادابی زنان لطمه های جدی وارد می کند، بلکه بیشتر بدان جهت که به زنان خلق و خوی مردانه می بخشد. زنانی که به امر تجارت مشغولند (آن هم تجارتهای گسترده ی بین شهری یا کشوری که مستلزم برخوردهای زیاد با مردان و چک و چانه زدنها و جر و بحث کردن با آنهاست) خیلی زود بی پروایی مردانه را تجربه خواهند کرد و از آن حالت ناز زنانه که آمیخته با نوعی شرم است، فاصله می گیرند. در زندگی زناشویی با اینگونه از زنان، عشق کمتر قابل تجربه است. منطقی و حسابگر بودن، نهایت مزیت این گونه زندگیها خواهد بود.

این خصوصیت که برخی از زنان به تنهایی معادل ده مرد هستند، هر چند از لحاظ داشتن توان روحی در کارهای اجتماعی مثبت ارزیابی میشود، اما از آن جاذبه ی جنسیتی که بتواند برای یک عمر، زنی را محبوب مردی قرار دهد، می کاهد.

اگر زنی مایل است بر محبوبیت زنانه خود بیفزاید، لازم است که تا حد ممکن خود را به خانواده و محیطهای زنانه محدود کند و از برخوردهای غیر ضروری با نامحرمان پرهیز نماید از حضرت فاطمه(علیهاالسلام) روایت است:

خَیْرُ النِّسَاءِ أَنْ لَا یَرَیْنَ الرِّجَالَ وَ لَا یَرَاهُنَّ الرِّجَال(مكارم الأخلاق، 233)؛ بهترین زنان كسى است كه مردى او را نبیند و او نیز مردى را نبیند.

در روایت دیگری همین مسئله سبب خوشبختی زنان دانسته شده است .


نوشته انسیه نوش آبادی – گروه دین و اندیشه تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.