طلبگي چيست؟ 3

دنباله مباحث طلبگي چيست را در اين مقاله مطالعه بفرماييد. يکي از مسائل بسيار مهم تشخيص وظيفه يک شخص روحاني است. به راستي از يک طلبه چه توقعي بايد داشت. قصور و تقصير يک روحاني در کجا معلوم مي شود؟ چه توقعاتي از يک عالم ديني٬ بي جا و بي مورد است؟ ...

طلبه می‏تواند از نیرو، استعداد، فرصت و امكان خود در زمینه‏های مختلف بهره گیرد و انواع خدمات ارزشمند اجتماعی را بر عهده گیرد. یك روحانی می‏تواند پزشك باشد و علاوه بر تبلیغ دین به معالجه و درمان مردم بپردازد؛ روحانی می‏تواند با كودكان و نوجوانان انس گیرد و به آنها خط، املا، ریاضی و زبان بیاموزد؛ روحانی می‏تواند در یك موسسه مالی ـ اعتباری سهیم باشد و در بهبود اقتصاد كشور خویش نقشی ایفا كند؛ روحانی می‏تواند به تولید محصولات كشاورزی، دام یا فرآورده‏های صنعتی اقدام كند؛ روحانی می‏تواند خدمات فنی و حرفه‏ای ارایه دهد ... اما هیچ یك از این فعالیت‏ها، فعالیت صنفی روحانی به شمار نمی‏رود و به طلبگی، روحانیت، لباس و نقش اجتماعی ویژه او مربوط نیست.

هیچ كدام از این گزینه‏ها، از روحانی ـ از آن جهت كه روحانی است ـ انتظار نمی‏رود و روحانی به خاطر كاستی و كاهلی در آن هرگز مؤخذه و ملامت نمی‏شود. كسی از روحانی توقع ندارد توان آموزش فن رایانه یا تعلیم هنر خوش‏نویسی را داشته باشد. كسی توقع ندارد كه روحانی پاسخ‏گوی پرسش‏های فیزیك، شیمی، جبر، حساب و هندسه باشد. هیچ كس از روحانی برای ساخت یك بنای مسكونی، یا تعمیر وسیله نقلیه خود مشاوره فنی نمی‏طلبد. روحانی مسئول حل معضل ترافیك یا بهینه‏سازی تجهیزات آزمایشگاهی مدارس نیست.

اگر كسی چنین پندار یا انتظاری از روحانی دارد باید به سرعت آگاه شود كه آدمی‏زاده در این جهان گسترده، با یك دست تنها یك هندوانه می‏تواند بردارد و توقعی بیش از این، از یك انسان معمولی، منطقی و معقول نیست.

اما در مقابل، هر كسی حق دارد روحانی را پاسخ‏گوی پرسش‏های دینی خود بشناسد و از او توقع آمادگی برای ابلاغ پیام خدا را داشته باشد. هر كسی حق دارد روحانی را مسئول تربیت اخلاقی ـ دینی نسل نو و آموزش معارف قرآن و روایات بداند. هر كسی می‏تواند از روحانی انتظار گره‏گشایی و بن‏بست‏شكنی در تلاطم‏های روحی و بحران‏های فكری اعتقادی داشته باشد. روحانی، مسئول دفاع از معارف دینی در مقابل تهاجم فكری و عقیدتی جبهه كفر است. روحانی باید آموزه‏های فقهی، اخلاقی و معرفتی اسلام را به خوبی دریافته باشد و نسبت میان آنها را بداند.

از روحانی انتظار نمی‏رود معلم جغرافیا و زبان انگلیسی باشد؛ اما به حق انتظار می‏رود كه معلم خوبی برای قرآن و حدیث باشد. حل معضل ترافیك یا تركیب آلیاژ قطعات صنعتی در حوزه مسئولیت روحانی نیست؛ اما تجزیه و تحلیل آثار تربیتی ـ اخلاقی مسائل دنیای جدید، از جمله همین مسئله ترافیك یا توسعه صنعتی بر عهده روحانی است.

روحانی اگر تكنیك فیلم‏سازی یا ترفندهای سینمایی را نداند، عیب نیست و قصور از وظایف اجتماعی محسوب نمی‏شود؛ اما اگر هنر توسعه دین‏داری و عبودیت را نداشته باشد، كوتاهی كرده است. روحانی اگر این توانمندی‏های متفرقه را نداشته باشد، حداكثر یك مكانیك یا پزشك یا آهنگر نیست؛ اما اگر نتواند جامعه را به سمت ارزش‏های اخلاقی و الهی دعوت كند، روحانی نیست.

روحانی حتی به دنبال كسب تخصص در نحو، صرف، فلسفه، تاریخ، روان‏شناسی، اقتصاد و علوم سیاسی نیست. این علوم گرچه در حوزه‏های علمیه تدریس می‏شود و ساعت‏ها سرمایه انسانی حوزویان را در اختیار خود می‏گیرد، اما هدف اصلی یك حوزوی هیچ كدام از اینها نیست. روحانی، عالِم دین است. تمام تعریف خود را از مناسبت با دین دریافت می‏كند و تمام تعهد خود را در این نسبت به كار می‏گیرد.

منبع:

زي طلبگي -  محمد عالم نوري زاده

تهيه و فرآوري: محمد حسين امين - گروه حوزه علميه تبيان