تبیان، دستیار زندگی
این بیماری را ناشی از تحریک پذیری شدید قسمت هایی از مغز می داند که باعث می شود کودک بسیار ناآرام باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بدل کاران کوچک در ارتفاع

خود را متهم نکنید

بیش فعالی

مانند هر دفعه  بحث بالا می گیرد و پدر و مادر بر سر شیوه های تربیتی فرزندشان،  یکدیگر را متهم می کنند. پدر، مادر را به لوس کردن فرزند متهم می داند و مادر، پدر را به رفتارهای خشن و بدون محبت. هر دو خسته اند. از اینکه کودکی دارند که صبر و تحمل را به انتها رسانده و امکان ماندگاری در هر محیط را برای آنها از بین برده. هر جا قدم می گذارند باید به دلیل شیطنت های بی پایان فرزندشان یا خجالت زده شوند و یا آنجا را ترک کنند. و نگاه های سنگین اطرافیان را هم بر این همه مسئولیت سنگین فرزندداری اضافه کنند. اشکال از چیست؟ آیا او کودکی بی تربیت و بی ادب بار آمده یا اینکه به لحاظ هوشی مشکل دارد و توانای تشخیص رفتارهای خوب از بد نیست؟ شاید هم بسیار باهوش است و این خرابکاری ها و ناآرامی ها از هوش بالای او منشأ می گیرد. یک احتمال دیگر هم وجود دارد و آن اینکه بزرگترها کم تحملند و نمی توانند شیطنت های طبیعی یک کودک را نادیده گرفته و زمینه ساز رشد او بدانند. ماییم و با این همه اما و شاید که نمی دانیم چه باید بکنیم و مشکل از کجاست.

بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات دوران کودکی بوده و می تواند در صورت عدم درمان به موقع، کودک را با نوسانات عملکردی و شکست های تحصیلی هم همراه کند. این کودکان هرگز از حرکت باز نمی ایستند. بالا و پایین می روند. به دستورات اطرافیان توجهی ندارند. و همسالان خود را آزار و اذیت می کنند و برای آنها حفظ تمرکز و توجه حتی به مدت یک دقیقه مستمر مشکل است. این اختلال از سه سالگی به بعد قابل تشخیص بوده و تشخیص پیش از پنج سالگی بهترین زمان است. سیر این اختلال معمولاً در سنین دوازده تا بیست سالگی رو به بهبودی رفته و علائم می تواند کاهش پیدا کند. البته این بهبودی قطعی نبوده و گاه صرفاً نسبی است.

در بسیاری اوقات علل بیش فعالی به هوش بالای کودکان مرتبط است و کودک به دلیل نیازهای ذهنی و کنجکاوی بالا بی قرار شده و در محیط به کند و کاو می پردازد. برخی اوقات ناآرامی و پرجنب و جوشی کودکان معلول استرس و فشار بالای روانی است که از آن برخوردارند. خانواده های مشوش و آشفته می توانند باعث بی قراری کودکان شوند و موجب نارسایی های توجه در آن ها گردند.

بر طبق تحقیقات عصب هشتم گوش این کودکان پرشنوا بوده و قوه شنوایی بسیار قوی دارند و همین موضوع تحریک پذیری دوچندان این کودکان را باعث می شود .

علل بیش فعالی

در بحث از علل حدس و احتمال های فراوانی زده شده است: برخی محققان بیان می کنند که نواحی خاصی از مغز این کودکان کوچکتر و کم فعالیت تر از حد نرمال است. برخی روان پزشکان مهم ترین علت این بیماری را حوادث دوران بارداری یا حین زایمان می دانند. دکتر جلیلی روان پزشک کودک این بیماری را ناشی از تحریک پذیری شدید قسمت هایی از مغز می داند که باعث می شود کودک بسیار ناآرام باشد. از طرف دیگر ایشان بیان می کند که بر طبق تحقیقات عصب هشتم گوش این کودکان پرشنوا بوده و قوه شنوایی بسیار قوی دارند و همین موضوع تحریک پذیری دوچندان این کودکان را باعث می شود . تحقیقات به وجود ژن شناخته شده ای در این زمینه نیز اذعان نموده و این کودکان معمولاً پیشینه این بیماری را در اقوام یا والدین خود دارند.

بیش فعالی

این کودکان چه نشانه های رفتاری دارند؟ جنب و جوش بالا، نارسایی توجه، تکانشگری سه علاوت مهم این اختلال است .

بیش فعالان همراه با رفتارهای تکانشگری معمولاً مدام در حال وول خوردن و تحرک هستند. صندلی را ترک می کنند. نمی توانند بی صدا بازی کنند. زیاد حرف می زنند. در میان حرف دیگران می پرند و رعایت نوبت برای آنها دشوار است. از وسایل خطرناک اجتناب نمی کنند و قدرت عبرت گیری از نتایج کار را ندارند .

بیش فعالانی که صرفاً نارسایی های توجه را دارا هستند، معمولاً ناتوانی های یادگیری دارند ،گوشه گیری های اجتماعی نشان می دهند و رؤیایی و خیال پردازند و بی حال به نظر می رسند. این کودکان معمولاً به عدم پیروی از دستورها شناخته می شوند. در هنگام مورد خطاب قرار گرفتن به دلیل حواس پرتی پاسخی نمی دهند. بی دقتی های مداوم دارند و وسایلشان را گم می کنند. از تلاش های مستمر در مورد تکالیف هم بیزارند.

در سنین نوجوانی این اختلال می تواند به بروز رفتارهایی چون نافرمانی، دعوای مکرر، واکنش های شدید به رفتارهای اطرافیان، افت تحصیلی و ضعف در سازمان دهی کردن برنامه ها و فعالیت های شخصی بیانجامد.

همانطور که اشاره شد در بسیاری اوقات کودکان تیزهوش با بیش فعال اشتباه گرفته شده و در ظاهر ،علائم رفتاری مشترک دارند. اما با آگاهی از این رفتارهای افتراقی می توانید تیزهوشی را از بیش فعالی تفکیک کنید.

تخریب وسائل در کودکان تیزهوش هدف مند است و با هدف آگاهی از جزئیات و نحوه سازمان دهی و  اتصال آنها انجام می شود. تحمل آنها در کارهایی که به نظر غیرضروری می رسد یا اطلاعات لازم را از آن دارند کاهش می یابد. نیاز اندکی به خواب دارند و پرسش های مکرری از مسائل، قوانین، آداب و رسوم و ... دارند. گاهاً بی حوصله و خیال باف هم می شوند.

برای تقویت توجه او بازی «نگاهتو برنگردون» مفید است. به این صورت که قرار باشد برای مدتی معین به چشمان هم خیره شوید و هر که زودتر خسته شود بازنده محسوب شود .

در حالی که بیش فعال ها به نتایج آنی اهمیت می دهند و در اجرای قوانین و مقررات ناتوانند. پس از تشخیص صحیح نوع رفتارها در کودکتان و در صورت وجود احتمال بیش فعالی در قدم اول باید او را تحت نظر روان پزشک کودک قرار دهید و به همراه درمان های دارویی می توانید راهکارهای زیر را هم مد نظر داشته باشید.

آرام ولی محکم صحبت کنید. اگر با صدای بلند از او درخواست کنید او می آموزد تا زمان به حداکثر نرسیدن صدایتان به شما بی توجه باشد.

به کودک بگویید که کدام صفت او را می پسندید و در روز چند بار او را تحسین کنید. بارخوردهای فوری نشان دهید و موفقیت های کوچک را نادیده نگیرید.

برای تقویت توجه او بازی «نگاهتو برنگردون» مفید است. به این صورت که قرار باشد برای مدتی معین به چشمان هم خیره شوید و هر که زودتر خسته شود بازنده محسوب شود .

خواسته های خود را مشخص و واضح بیان کنید و از ابراز چند درخواست در یک زمان بپرهیزید. به او مسئولیت دهید آن هم در حیطه هایی که قادر به انجامش باشد. این کار اعتماد به نفس او را بالا می برد.

برای او فعالیت های فیزیکی و ورزشی تدارک ببینید. اسکیت، ژیمناستیک و شنا بهترین ورزش ها بوده و از ورزش های رزمی خودداری کنید.

بیش فعال ها به نتایج آنی اهمیت می دهند و در اجرای قوانین و مقررات ناتوانند.

به پاداش ها تنوع بخشید برای این کار می توانید از او سوال کنید. اگر بنا باشد یک چیز از مامان بخواهی، آن چیست؟ اگر 50 تومان پول داشته باشی با آن چه می کنی؟ سه تا از آرزوهایت رو بگو؟

مدت زمان محرومیت را بر اساس سن کودک تنظیم کنید (هر سال مطابق یک دقیقه) از محرومیت به میزان زیاد استفاده نکنید تا خاصیت تنبیهی خود را از دست ندهد.

 از جدول های هفتگی برای افزایش رفتار مثبت یا کاهش رفتار منفی استفاده کنید. در قبال هر موفقیت در هر روز یک ستاره و در قبال هر سه ستاره در هفته اول یک جایزه به او دهید. در هفته های بعد تعداد ستاره ها برای دریافت جایزه باید بیشتر شود.

پیش از ایجاد محرومیت انتظار خود را از او آشکار کنید. تا بداند برای اجتناب از آن چه کار باید انجام دهد یا ندهد.

با دانسته های فوق هیچ یک از والدین نباید یکدیگر را متهم کنند بلکه با همکاری و هماهنگی می توانند به فرزند بیش فعال خود مساعدت بیشتر نمایند تا موفقیت افزون تر کسب کند.

فهیمه کهتری - خانواده و زندگی

منابع:

اختلال نارسایی توجه/ فزون جنبشی، تألیف دکتر علیزاده

وبلاگ خالدی

آفتاب

مقالات مرتبط

تمرکز نداشته ی این کودکان

كودكان بیش فعال

درمان بیش فعالی کودک با غذا

کودک شما از چه نوع است؟

کودک، شیطنت و شکلات

کودکان ، درگیر دلواپسی

بازی های تمرکز

من هنوز بی قرارم

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.