تبیان، دستیار زندگی
برخی از نصایح طلبگی میرزا جواد آقا تبریزی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نصایح طلبگی میرزا جواد آقا

(قسمت اول)

آیت الله میرزا جواد تبریزی

بسم الله الرحمن الرحیم

تشویق به طلبه شدن افراد مستعد

از سؤالاتی که ممکن است ذهن جوانی را به خود مشغول نماید این است که اساساً در چه صورتی خوب است که به حوزه علمیه بیایند و طلبه شوند؟ و از جنبه پاداش اخروی، فرا گرفتن و ترویج آموزه های دینی تا چه حد مورد رضای حق تعالی است؟

طبیعی است که خیلی ها برای مشورت در این مهم، به افرادی که با موفقیت این راه را پیموده اند، مراجعه می کنند. از مرحوم آیت الله العظمی شیخ جواد تبریزی (ره) نیز پرسش هایی در این زمینه پرسیده شده است که ایشان افرادی را که این استعداد را دارند که «اگر زحمت بکشند» توانایی فرا گرفتن این علوم را دارند، جهت «خدمت به دین» تشویق نموده اند؛ البته چه فراگیری علوم دینی و چه سایر علوم مورد نیاز جامعه، اگر «به قصد قربت» باشد، مستحق پاداش اخروی است. مهم این است که انسان به دنبال «انجام وظیفه» باشد؛ هر چند اجر خادمان دین بسیار بالاتر است.

در این باره دو مورد از سؤال هایی که از این استاد پرسیده شده و پاسخ ایشان را از نظر می گذرانیم:

با توجه به این كه اینجانب در سن هفده سالگى می باشم نمى دانم كه به حوزه بیایم یا به دانشگاه بروم، لطفاً بنده را راهنمایى بفرمایید؟

باسمه تعالى؛ لازم است عده اى از افرادِ با استعدادى كه اطمینان دارند اگر زحمت بكشند، میتوانند به مقامات عالى علمى نائل شده و منشأ خدمات دینى گردند، به حوزه هاى علمیه بیایند و با معارف دینى و احكام شرعیه آشنا شوند تا بتوانند به دین خدمت نمایند، البته اجر اخروى این افراد، با كسانى كه به سایر علوم اشتغال دارند قابل قیاس نیست، گرچه اشتغال به علوم دیگرى كه جامعه به آن احتیاج دارد هم لازم است و اگر به قصد قربت، آن علوم را تعلم كنند، مستحق ثواب و اجر خواهند بود، ان شاء اللَّه تعالى، واللَّه الموفق.

جوانى هستم كه جهت انتخاب رشته تحصیل مردد شده ام، بفرمایید چه كنم، درس طلبگى را شروع نمایم یا به دانشگاه بروم؟

باسمه تعالى؛ چنانچه از خود اطمینان دارید كه می توانید بر مشكلات، غالب شده و در آینده فرد مفیدى خواهید شد، به طورى كه بتوانید نیاز حوزه یا مسلمین را برطرف كنید در این صورت به حوزه آمدن بهتر است، در غیر این صورت رشته مورد نیاز مسلمین را در دانشگاه انتخاب كرده و از آن طریق، وظیفه خود را انجام دهید.

مخالفت والدین

اگر جوانی بخواهد از بسیاری از آرزوهای مادی بگذرد و سرمایه و جوانی و استعداد خود را بیاورد که در راه خدمت به دین خدا و نوکری امام زمان علیه السلام مصرف کند، طبیعی است که مواجه شدن با آن، برای بسیاری از پدر و مادرها حتی اگر متدین باشند، بسیار سنگین است؛ ممکن است به فرزند خود اجازه ورود به چنین مسیر خطیری را ندهند و حتی ممکن است بگویند راضی نیستیم.

در اینجاست که جوان متدین با این سؤال رو به رو می شود که واقعا رضای خدا و امام زمانش (علیه السلام) در چیست؟ اگر این امر موجب نارضایتی والدین و عقوق آنها شود چه؟

در پاسخ به این مهم، آیت الله العظمی تبریزی توصیه به «جلب رضایت والدین» کرده اند؛ یعنی با «اخلاق و رفتار خوب» رضایت آنها را به دست آورند. بدین منظور لازم است «صبر و تحمل» داشته، نسبت به والدین «بی اعتنایی نکنند» و با «تواضع و فروتنی» با آنها برخورد نمایند و در عین حال از «توکل به خدا» و «توسل به معصومین علیهم السلام» غافل نشوند و برای «رضای خدا» این راه را شروع کنند.

جالب این است که خود مرحوم میرزا جواد آقا تبریزی (ره) نیز در ابتدای طلبگی با این مشکل مواجه بوده اند و خدای متعال به ایشان توفیق جلب رضایت والدین را عطا فرموده است.

درس میرزای تبریزی

یکی از سؤالاتی را که از این مرد خدا (ره) در این باره پرسیده شده را از نظر می گذرانیم:

مى خواهم طلبه شوم و لیكن پدرم با طلبه شدنم موافق نیست، چه نصیحتى میكنید؟

فرزندم! متأسفانه بعضى از جوانان متدیّن و مخلص، با این مشكل مواجه میشوند، و لیكن شما با اخلاق، كردار و رفتار خود میتوانید كارى كنید كه والدین در خصوص طلبه شدن شما رضایت دهند. اولین مرحله جهت كسب رضایت آنها، صبر و تحمل شما است. من هم وقتى طلبه شدم این مشكل را داشتم، اما بعداً والدینم از طلبه شدن من بسیار خوشحال بودند.

در هر حال اگر می بینید كه واقعاً استعداد كافى دارید و در آینده ان شاء الله شخص مفیدى خواهید بود، درس را شروع كنید و با والدین خود طورى برخورد كنید كه خداى ناكرده حس نكنند به آنان بى اعتنا هستید، ان شاءاللَّه در نهایت، با حسن برخورد شما، رضایت خواهند داد. با تواضع و فروتنى، به خدا توكل كرده و به اهل بیت علیهم السلام متوسل شوید، از آنان علیهم السلام بخواهید كه خداوند عنایت نماید تا قلب والدینتان نسبت به شما رئوف گردد، ان شاء اللَّه تعالى.

چگونه شروع کنیم؟

همّـتم بدرقـه راه کن ای طایر قدس

که دراز است ره مقصد و من نو سفرم

از سؤالاتی که درباره ورود به عرصه خطیر طلبگی به ذهن می رسد این است که اولا چه سنی برای ورود به حوزه علمیه مناسب است؟ و ثانیا از همان ابتدا چه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد؟

شاید درباره سن ورود به حوزه نتوان برای همه علاقمندان یک پیشنهاد خاصی را مطرح کرد و عوامل متعددی مانند استعدادهای فردی، زمینه های خانوادگی، اجتماعی و... در آن تأثیر گزار خواهد بود و هر کس باید به فراخور شرایط خودش، با فکر و مشورت به نتیجه برسد؛ اما در یک توصیه از میرزا جواد آقا (ره) که شاید برای اغلب افراد مفید باشد فرموده اند: «ابتدا چند سالى از دبیرستان را بخوانید تا با معلومات كافى وارد حوزه شوید.» و اما از نکات اساسی که برای آغاز طی این طریق بدان توجه داده اند: رضای خدا، توکل به او، تهذیب نفس، جدیت در تحصیل، داشتن اساتید با تقوا و فاضل

از مرحوم آیت الله العظمی شیخ جواد آقا تبریزی سؤال شده که: مى خواهم طلبه شوم؛ نصیحت بفرمایید در چه سنى درس طلبگى را شروع نمایم؟

و ایشان در پاسخ فرموده اند: براى طلبه شدن مقدماتى نیاز است كه باید ابتدا آن را به دست آورید. اولین گام، باید شروع درس طلبگى براى رضاى خدا باشد و امر را به خدا واگذارد، تا نتیجه خوبى (ان شاء الله) بگیرید. ابتدا چند سالى از دبیرستان را بخوانید تا با معلومات كافى وارد حوزه شوید. تهذیب نفس، درس خواندن براى خدا و جدیت در تحصیل، معنویاتى هستند كه قبل از شروع درس باید آنها را به مرور زمان عملى كنید و اگر در جوانى حركت جدى داشته باشید ان شاء الله موفق خواهید شد. قدر جوانى را بدانید و با توكل به خدا درس را شروع كنید، در درس خواندن عجله نكنید و با اساتیدى كه از نظر تقوا و درس معروف هستند مشورت نمایید. اگر شما براى خدا و خدمت به دین و با جدیت درس را شروع كردید كم كم نورانیتى احساس خواهید كرد كه موجب مى‏شود از درس خواندن لذّت ببرید.

الحمد لله رب العالمین

لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم


منبع: درسهاى برگرفته از سیره استاد الفقهاء والمجتهدین میرزا جواد تبریزى

فرآوری: رهنما، گروه حوزه علمیه تبیان