تبیان، دستیار زندگی
ركود اقتصاد ایران را فراگرفته است و هر چه بیشتر میگذرد دایره بیشتری از صنایع و واحدهای تولیدی را در بر ‌میگیرد كه حاصل آن.....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رکود و تسهیلات لازم برای صنایع

رکود

بخش اقتصاد- رکود در تعریف اقتصادی به دو دوره سه ماهه پیاپی رشد منفی در اقتصاد یک کشور اطلاق می‌شود.دوره‌ای که کاهش معنی دار در چهار عامل تولید، درآمد، اشتغال و تجارت ایجاد شود. این دوره معمولاً حداقل بین ۶ ماه تا یکسال است. به این ترتیب رکود بر این اساس به معنای کاهنده بودن رشد تولید ناخالص داخلی واقعی است.

این کاهش سطح تولید نمایانگر کاهش سطح فعالیت صنایع و واحدهای تولیدی است و به خودی خود باعث کاهش تمایل واحدهای تولیدی به افزایش تولید میشود و انتظار میرود که هرچه میزان رکود و تاثیرپذیری از آن بیشتر باشد تقاضا برای دریافت تسهیلات بانکی هم بیشتر می شود. آماری که توسط خبرگزاری کار ایران مطرح شده موید این مطلب است.

به گزارش ایلنا آخرین آمار عملکرد شبکه بانکی نشان میدهد بانکها تا پایان تیر سال‌ جاری 104 درصد منابع خود را تسهیلات داده‌اند یا به دیگر بیان بانکها علاوه بر تخصیص 100 درصد منابع خود به تسهیلات‏، به میزان 4 درصد نیز از منابع در اختیار بانک مرکزی قرض و صرف اعطای تسهیلات کرده‌اند.

به گزارش ایلنا، پیش از این محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی بارها اعلام کرده بود که بانکها بیش از 110 درصد منابع خود را به تسهیلات اختصاص داده بودند که در حال حاضر این روند بهبود یافته و به 104  درصد کاهش یافته است، اما آنچه که در این بین مهم به نظر میرسد دلیل بهبود نسبت منابع به مصارف است. رئیس کل بانک مرکزی دلیل این امر را تشویق بانکها به پرداخت تسهیلات با توجه به میزان منابع جذب شده عنوان میکند.

با این حال کارشناسان اقتصادی علاوه بر این دلیل دیگری را نیز مطرح میکنند که بهمنی تاکنون به آن اشاره نکرده است و آن رکودی است که بازار ایران را فراگرفته است و هر چه بیشتر میگذرد دایره بیشتری از صنایع و واحدهای تولیدی را در بر ‌میگیرد که حاصل آن چیزی جز کاهش تقاضای صاحبان واحدهای تولیدی و فعالان این بخش برای تسهیلات نیست.

گذر 21 استان از استانداردهای بانکی در پرداخت وام

آخرین آمار بانک مرکزی نشان میدهد بانکها تنها در 9 استان، استاندارد پرداخت تسهیلات را رعایت کرده‌اند و 21 استان دیگر همگی از خطوط قرمز بانک مرکزی گذر کرده‌اند.

به دیگر بیان، بانکها در استان‌های تهران، ‌اصفهان، خراسان رضوی، فارس، خوزستان، هرمزگان، ‌بوشهر، قم و سیستان و بلوچستان تنها در حد سپرده‌های جذب شده و یا کمتر از آن و بانکهای سایر استان‌ها، بیش از سپرده‌های جذب شده تسهیلات پرداخت کرده‌اند. برای نمونه در آذربایجان غربی 65 درصد، کرمانشاه 70 درصد، گلستان 71 درصد، سمنان 78 درصد، لرستان 92 درصد، اردبیل 90 درصد، ایلام 109 درصد، کهگیلویه و بویراحمد 101 درصد و خراسان شمالی 81 درصد بیش از سپرده‌های جذب شده، تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

در پایان سال 87، ‌از 30 استان موجود، تنها بانکهای دو استان فارس و اصفهان براساس سپرده‌های خود تسهیلات پرداخت کرده بودند، در حالی که بانکهای 9 استان در پایان تیر 89  استانداردهای بانکی را رعایت کرده بودند.

رکود

با بررسی استان‌هایی که بانکها در آنها بنابر منابع خود تسهیلات پرداخت کرده‌اند میتوان دریافت در برخی از این استان‌ها، رکود موجب کاهش تسهیلات‌ دهی شده است؛ یعنی متقاضیانی برای دریافت تسهیلات وجود ندارد تا بانکها مجبور به عبور از خطوط قرمز‌ شوند. برای نمونه بانک ‌های مستقر در استان تهران در پایان سال 87 حدود یک دهم درصد بیش از منابع خود تسهیلات پرداخت کردند، در حالی که این رقم در تیرماه سال‌جاری به میزان 6 درصد نیز کمتر از استانداردهای بانکی بوده است. بانکهای استان اصفهان نیز که در پایان سال 87 حدود 6 درصد کمتر از استانداردها تسهیلات پرداخت کرده بودند در تیرماه سال‌ جاری حدود 11 درصد کمتر از منابع جذب شده، البته پس از کسر سپرده قانونی تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

این شاخص در بسیاری از استان‌ها بهبود یافته به طوری که بانکهای استان‌هایی که توانسته‌اند براساس منابع جذب شده تسهیلات پرداخت کنند از 2 استان در اسفند سال 87 به 9 استان در تیرماه سال‌جاری افزایش یافته‌اند.

50 درصد واحدهای تولیدی در دو استان

آمارها نشان میدهند 50 درصد واحدهای صنعتی و تولیدی در دو استان تهران و اصفهان و بخش اعظمی از صنایع دیگر نیز در استان‌های مرکزی، قزوین، ‌یزد و آذربایجان شرقی قرار دارند.

هر رخدادای در بازار اقتصادی ایران سریعا بر این استان‌ها تاثیر خواهد گذاشت. این بار نیز استان تهران با داشتن بیش از 30 درصد واحدهای تولیدی و صنعتی به‌عنوان پیش قراول، شاهد نشانه ‌های رکود شد. دیگر استان‌های دارای واحدها و شهرکهای صنعتی نیز کماکان در دست و پنجه نرم کردن با آثار رکود هستند. به نظر میرسد هر چه تعداد واحدهای زمین ‌گیر در استان‌های صنعتی بیشتر شود باید شاهد کاهش تسهیلات پرداختی نیز باشیم. در مقابل در استان‌های دیگر که به‌عنوان قطب‌های صنعتی کشور به حساب نمیآیند، روند تسهیلات‌ دهی به شدت لجام گسیخته است. بانکها در این گروه از استان‌ها به راحتی خطوط قرمز بانکی را در مینوردند و با کوچک ‌ترین نگرانی از بابت عبور از استانداردها، هم‌ چنان رویه قبل را در پیش گرفته‌اند و تسهیلات میدهند. همان ‌طور که اشاره شد در بسیاری از استان‌ها، بانکها بیش از 50 درصد منابع جذب شده تسهیلات پرداخت کرده‌اند و در برخی از استان‌ها نیز بانکها علاوه بر منابع خود 80 درصد نیز بیش از منابع جذب شده تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

با ارزیابی شرایط موجود به راحتی میتوان دریافت مردم در استان ‌هایی که کمتر به داشتن واحدهای تولیدی و شهرکهای صنعتی معروف‌اند بیشتر از مردم سایر استان‌های فعال در این بخش تمایل به دریافت تسهیلات دارند و بانکهای مستقر در این استان‌ ها نیز با فراغ‌ بال بیشتری به متقاضیان این استان‌ها تسهیلات پرداخت میکنند. شاید یکی از دلایل این امر این باشد که واحدهای تولیدی استان‌ های نه چندان فعال هنوز به زانو در نیامده‌اند و از نظر بانکها هم‌ چنان توان پرداخت تسهیلات را دارند.

ایلنا

تنظیم برای تبیان:

ریحانه حمیدی فر