نظرات میرشکاک، فیض، اسرافیلی، ساوجی، بیابانکی و... درباره شعر
وقتش رسیده حال و هوایم عوض شود
شعر امروز ایران از دوره‌های بسیاری گذشته و حرف‌های بسیاری را پشت سر داشته و دارد. «هفت شب هفتاد شاعر» شب شعری بود که به مناسبت هفته دفاع مقدس در حوزه هنری برگزار شد و گویی شعر حوزه را از خوابی چند ساله بیدار کرد. هفت شب که هر شب با نامی شاعرانه چون شب سپید، شب غزل، شب ترانه و... نامگذاری شده بود. این شب شعر مخالفان و موافقان بسیاری داشت و از همین گام‌های ابتدایی منتقدان بسیاری را با خود همراه کرد، البته این را می‌توان ناشی از قوت این برنامه نیز دانست.به قول شاعر؛ وقتش رسیده حال و هوای شعر هم عوض شود.
همراه شدیم با شاعران حاضر در «هفت شب هفتاد شاعر» تا نظرات خود را پیرامون این برنامه بگویند...
یوسفعلی میرشکاک که از شاعران پیشکسوت و شناخته شده‌ای است که می‌توان وی را از تاثیر گذاران عرصه شعر دانست. وی معتقد است «هفت شب هفتاد شاعر» شب شعر خوبی است به این شرط که حوزه هنری دوباره به حال و هوای گذشته‌اش بازگردد و این شب شعر را رها نکند تا همچون موارد پیشین بشوند برنامه‌های سالی یک‌بار و یا همان برنامه‌های یک‌بار مصرفی که خیلی زود اثرشان از بین می‌رود.
اگر حوزه هنری شعر را همچون گذشته جدی بگیرد می‌توانیم شاهد تسریع روند شعر دفاع مقدس باشیم.
از میان شاعران پیشکسوت که به این شب شعر آمدند امیر علی مصدق رباعی سرای برجسته و پژوهشگر گلایه‌هایی دارد از اینکه دوست دارد وقتی مهمان شب‌رباعی می‌شود رباعی سرایان برجسته را ببیند و رباعی بخواند و بشنود. مصدق معتقد است مسئولان این شب شعر می‌توانسته‌اند انتخاب‌های بهتر و حساب شده تری را برای دعوت از شاعران داشته باشند.
به عنوان کسی که هفت شب حضور داشته‌ام می‌توانم بگویم هیچ کس را اندازه امیر علی مصدق ناراحت ندیدم... البته شاعران دیگری هم بودند که می‌گفتند «هفت شب هفتاد شاعر» ابتدا در نظرشان تخصصی و متفاوت از سایر شب شعرها بوده و از این‌رو با علاقه به سمت آن آمده بودند و ترجیح می‌داده‌اند نام شب‌ها و قالب شعرهایی که خوانده می‌شود با هم در ارتباط باشد و این اتفاق نیفتاده.
اما حامد عسکری ترانه سرای جوان نظری متفاوت با این دسته از شعرا دارد و می‌گوید: ترجیح می‌دهم در شب قصیده یک ترانه خوب بشنوم تا یک قصیده ضعیف. قبول دارم که اگر شعرخوانی‌ها بر اساس نام شب‌ها پیش می‌رفت برنامه جالب تری داشتیم اما دغدغه‌های ما در حال حاضر فراتر از این حرف هاست و نیاز داریم بپردازیم به اینکه جریان‌های شعری را با سرعت بیشتری حرکت دهیم.
ناصر فیض نیز که از شاعران حاضر در این برنامه بود گفت: نمی‌توان گفت «هفت شب هفتاد شاعر» ایرادی نداشت بلکه به هر برنامه‌ای نقدهایی وارد است؛ ما در شرایطی که حوزه هنری پس از سال‌ها در حال تشکیل جلسات شعری است نباید ایرادها را خیلی بزرگ کرده و شروع این جلسه نشان داد اتفاقات بسیار خوبی در راه است و می‌توان گفت به نوعی این برنامه فراخوانی بود که هفتاد شاعر خوب و جریان ساز در آن برای حضور در برنامه‌های شعر حوزه هنری اعلام آمادگی کردند و به‌طور حتم با تشکیل چنین حلقه‌هایی می‌توان مباحث علمی را مطرح کرد و روند شعر کشور را به مسیر درست هدایت کرد. به‌طور حتم مسئولان حوزه هنری برای ادامه این برنامه، برنامه‌ریزی‌هایی خواهند داشت.
جواد زهتاب شاعر جوان را نیز می‌توان پای اصلی هر هفت شب این شب شعر دانست. وی نیز با کلیت برگزاری چنین شب شعرهایی موافق است اما می‌گوید باید از چنین برنامه‌هایی دوستانه انتقاد کرد تا در ادامه خود در مسیر روشن تری باشند.
وی می‌گوید: بسیاری از شعرهایی که در این جلسات خوانده شد تکراری بود و هر چند که قند مکرر بودند اما باید شرایطی برای خلق آثار جدید ایجاد شود تا شاعران جوان و حتی پیشکسوت با نگاهی تازه به خلق اثر دست بزنند و حال و هوای شعر را عوض کنند.
سعید بیابانکی معتقد است باید ادامه پیدا کند. شاعران ساکن تهران فقط حضور داشتند و بچه‌های شهرستان‌ها هم به بازی گرفته شدند. ماهانه و هفتگی اجرا شود تا پویایی نخستین موثر باشند شعر انقلاب حیات خود را مدیون حوزه هنری است.
حسین اسرافیلی نیز در این ارتباط عقیده دارد: سال‌ها بود حوزه هنری راهی را برای ارتباط شعر با مردم نداشت چرا که حلقه شاعران حوزه هنری کمرنگ شده بود و همچون گذشته پیش نمی‌رفت؛ برگزاری چنین محافلی لازم است و باید کم‌کم مسائل تخصصی و تحلیل‌ها نیز به آنها افزوده شود.
علیرضا رجبعلی‌زاده کاشانی معتقد است تخصصی بودن به نظرم خیلی خوب بود و گمان می‌کردم با ادامه‌اش نمایی کلی از هر قالبی و اوضاع آن قالب به ما می‌دهد اما این‌طور پیش نرفت؛ طرح بسیار خوبی بود که ابتدای خوبی هم داشت اما بعد دچار چالش شد عوامل را تا حدی می‌دانم و مقصر مظفری نبوده اما بهتر است این طرح را در آینده جدی بگیرند و انجام دهند چرا که ناخواسته شعر را وارد روندی علمی و تحلیلی می‌کند.
در پایان نیز گفت‌وگویی داشتیم با مهدی مظفری ساوجی مسئول برگزاری شب شعر «هفت شب هفتاد شاعر» وی گفت: نامگذاری شب‌ها نمادین بود و برای اینکه شب‌های شعرمان شکل شاعرانه به خود بگیرد و زیباتر به نظر برسد براساس قالب‌ها شب‌ها را نامگذاری کردیم.
وی ادامه داد:من هم دوست داشتم اینگونه که دوستان می‌گویند برنامه را برگزار کنم اما خیلی دیر اطلاع دادند به من؛ با سرعت طرح را دادم و پیشنهاد اسم را هم خودم دادم؛ دوست داشتم متناسب با نامگذاری‌ها پیش برود اما این کار مستلزم پژوهش و ارزیابی دقیقی بود که فرصتی برایش نداشتم.
مظفری افزود: حوزه هنری به نسبت سال‌های گذشته در زمینه شعر کمرنگ عمل کرده و به دهه 60 که نگاه کنیم دوستان شاعر در سایه بزرگانی چون قیصر و اوستا و... می آمدند جلسات شعر خوانی و نقد برگزار می‌کردند و همین موارد به پویایی شعر می‌انجامید اما رفته رفته شاعران ارتباط خود را با حوزه هنری کمرنگ کرده‌اند و باید دوباره این روابط را احیا کرد.
وی در پایان گفت: برنامه ما حرکت خوبی بود و شروع حرکت‌های بعد را به ما نوید می‌دهد؛ با آقای حمزه‌زاده نیز صحبت‌هایی داشته ایم و قرار است هر هفته پنج‌شنبه‌ها شب شعری را با حضور شاعران مطرح برگزار کنیم.
زینب مرتضایی‌فرد
تهیه و تنظیم : بخش ادبیات تبیان
