تبیان، دستیار زندگی
عالم ربّانی و مُتَأَلِّهِ قرآنی، حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی (م:1346ش)، از عالمان جامع و بزرگ و کم مانند اسلام بود. ایشان با جامعیت ویژه خود در همه علوم اسلامی، توجّهی خاص به «قرآن کریم» داشت و قرآن کریم را سرچشمه همه علوم حقیقی، معارف روحی، اسرار تربیت
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تلاوت عقلی و فجری قرآن

تلاوت و ندبر در قرآن

عالم ربّانی و مُتَأَلِّهِ قرآنی، حضرت شیخ مجتبی قزوینی خراسانی (م:1346ش)، از عالمان جامع و بزرگ و کم مانند اسلام بود. ایشان با جامعیت ویژه خود در همه علوم اسلامی، توجّهی خاص به «قرآن کریم» داشت و قرآن کریم را سرچشمه همه علوم حقیقی، معارف روحی، اسرار تربیتی، سرّ صعود روحانی و بقای جاودانی می‌دانست. درباره تلاوت قرآن دو دستور بسیار مهم داشت که برای خوانندگان جوان این نوشتار بیان و تحریر می‌شود:

1ـ «تلاوت فجری».

2ـ «تلاوت عقلی».

درباره «تلاوت فجری» می فرمود: خواندن قرآن کریم در پایان سحر و به هنگام طلوع فجر تأثیری خاص دارد که هرکس برآن مواظبت کند به آن آثار می‌رسد. در این باره نظر به اشارات آیه 78 سوره «اسراء» داشت (إِنَّ قرآنَ الفَجر کانَ مَشهُوداً).

آن بزرگوار می‌فرمود: اینکه خداوند می‌فرمایند: قرآن فجر مشهود و محسوس است و دیده می‌شود، به درستی برای من روشن نبود و حقیقت آیه در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. از این‌رو، برآن شدم که سحرگاهان قرآن بخوانم و آن را تا طلوع فجر ادامه دهم. پس از مدتی حقایقی از آیات برمن آشکار شد که تحمل آن دشوار و خارج از طاقت من بود. دریافتم که معنای آیه این است که تلاوت قرآن کریم، در سحر و هنگام طلوع فجر موجب آن می‌شود که حقایق آیات برای انسان مکشوف و محسوس گردد.

از این‌رو، آن بزرگوار به شاگردان و دوستداران معارف قرآنی به عنوان دستورالعمل، توصیه می‌فرمودند که: «بعد از تهجد و نماز شب، قرآن تلاوت کنید و سعی کنید آن‌را تا طلوع فجر ادامه دهید.»

آثاری از یافته‌های خویش باز می‌گفت که باید قدر دانست و از اسرار روحانی شبها و سحرها غافل نبود؛ و یک روز این مصرع را خواند: هر شب، شب قدر است اگر قدر بدانی.

درباره «تلاوت عقلی» می‌فرمود: خواندن قرآن و آیات قرآن باید با صبر و توجّه و تأمّل باشد. نباید قرآن را باشتاب بخوانیم (چنانکه در احادیث نیز آمده است)، حتی می‌فرمود: یک آیه را ده بار بخوانید، بارها بخوانید، حتی ده روز، یک ماه… و در معانی آن خوب دقت کنید تا به حقایق آن برسید تا آیه در وجود شما جا باز کند، روح شما را تکان دهد و شما را بسازد؛ یعنی، تا مرحله فهم درست و دقیق آن و عمل به آن بالا روید و روحتان روحی قرآنی شود. تلاوت باید، «تلاوت عقلی» باشد (نه فقط «تلاوت لفظی»)؛ یعنی، با صرف زمان و کمال توجّه و تدبّر و تعقّل راستین در معانی حقایق آیات آسمانی…

نوشته‌ی: محمد رضا حکیمی

شکوری_گروه دین و اندیشه تبیان