اثر یاد خدا در دل
ذکر خدا تا ملکه نفسانی نشود آرامش صادق پدید نمیآید؛ زیرا نام خدا بر لب، همانند آبیاری شاخه درخت است که جز گردگیری از درخت اثری ندارد ولی یاد خدا در دل همتای آبیاری ریشه درخت است که مایهٴ بالندگی و ثمربخشی آن خواهد بود، لذا خدای سبحان چنین فرمود: ﴿واذکر ربّک فی نفسک تضرّعاً وخیفةً ودون الجهر من القول بالغدوّ والاصال ولا تکن من الغافلین﴾۱ آنچه در غفلتزدایی مؤثّر است یاد خدا در دل است که با ناله و لابه همراه باشد.
چنین یادی اثر سودمند آن این است که اولا ً انسانِ سالکِ ذاکر را به تولید، کار، اشتغال، تأمین نیازهای جامعه اسلامی و مانند آن وادار میکند تا از هر گونه تنبلی و تنپروری به بهانه زهد مذموم رهایی یابد و ثانیاً هیچ کار سودآوری او را از یاد خدا غافل نمیکند تا از کار حلال دست بکشد یا به حرام دست یازد، یا به تباهی دیگر آلوده گردد چنانکه خداوند فرمود: ﴿رجالٌ لا تلهیهم تجارةٌ ولا بیع عن ذکر الله وإقام الصلوة وإیتاء الزکوة یخافون یوماً تتقلّب فیه القلوب والأبصار﴾۲٫
این مردان الهی در اثر رسوخ یاد خدا نه تنها از عبادتهای بدنی، مانند نمازْ ذهولی ندارند بلکه از پرستشهای مالی نیز غافل نیستند و زکات مال را میپردازند.
بهترین مسجد روی زمین بعد از مسجد الحرام، مسجد رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در مدینه است و سیّد ایام و عید مسلمین روز جمعه است، اصل نماز نیز به عنوان ذکر مطرح شده و خصوص نماز جمعه نیز در سوره جمعه به عنوان، ذکر الله، طرح شده است (چنانکه خواهد آمد انشاء الله) عدهای که از یاد قلبی خدا محروم بودند، گرچه یاد زبانی داشتند، در آستانه اقتدا به امامی که در تمام روزگار همتا نداشته و نخواهد داشت یعنی حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله و سلم) با همه این مزایا و جهات شرفبخش مَعْبد، عبادت، استماع خطبه و خطیبْ همه را رها کرده و به صدای طبل کالای تجاری از نماز میرمیدند تا متاعی را ارزانتر بخرند، یا بیشتر فراهم کنند: ﴿وإذا رأو تجارةً أو لهواً انفضّوا إلیها وترکوک قائماً قل ما عند الله خیرٌ من اللهو ومن التجارة والله خیر الرازقین﴾۳٫
منبع :اسرا
تنظیم گروه حوزه علمیه
پاورقی: ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حکمت عبادات، ص۳۰۱
۱ ـ سورهٴ اعراف، آیهٴ ۲۰۵٫
۲ ـ سورهٴ نور، آیهٴ ۳۷٫
۳ ـ سورهٴ جمعه، آیهٴ
