زیر تیغ تردید
وقتی شک و تردید در زندگی مان سایه می افکند
در زندگی اجتماعی به افرادی برخورد می کنیم که در انجام کارها بدون این که نتیجه کار را در نظر بگیرند زود تصمیم می گیرند. این گونه افراد عجول، همیشه در مسائل و حوادث، سطح قضایا را لمس می کنند و به عواقب و لوازم آنها توجهی ندارند. معلمی که تحقیق نکرده، زود عکس العمل از خود نشان می دهد، بازرگانی که در امر تجارت با شتاب زدگی اقدام می نماید، پدری که با خامی و نپختگی در باره فرزندان خود تصمیم می گیرد و ... همه از این دسته هستند.
در برابر این افراد، گروه دیگری قرار دارند که نمی توانند تصمیم بگیرند و حتی در عادی ترین کارهای روزمره، از اتخاذ تصمیم عاجز می مانند و تردید و شک کشنده ای آنان را رنج می دهد و در نتیجه هر بار که می خواهند تصمیم بگیرند، افکار خاصی آنان را از تصمیم باز می دارد.
شک و تردید یک صدای مبهم و آزاردهنده از انتهای ذهن ماست که دائماً برای ما استدلال می آورد که «تو نمی توانی موفق شوی»، «این انتخاب خوبی نیست»، «شاید این انتخاب، بهترین نباشد» و ...
شک، در لغت به معنای احساس عدم قطعیت و یا فقدان عقیده محکم، تعریف می شود. شک و تردید، شبیه به قدم زدن و گام برداشتن در تاریکی است، زمانیکه شما نمی توانید جلوی پای خود را ببینید، اطمینان ندارید که گام بعدی که برمی دارید درست است یا خیر؟ و در اینجاست که تردیدها شکل می گیرد.
این تردید و دودلی بر تمام جنبه های زندگی ما اعم از انتخاب لباس، انتخاب همسر، صحبت کردن یا نکردن در جمع، رفت و آمد و مناسبات اجتماعی، تربیت فرزندان و ... سایه انداخته و ممکن است در ظاهر، خود را به صورت خجالت، اضطراب، فقدان کارآمدی و ... نشان دهد اما آنچه که مهم است این است که این تردید و دودلی می تواند تبدیل به وسواس شده و بر کیفیت زندگی افراد آسیب بزند.
وقتی این تردیدها تبدیل به وسواس شود این روحیه حتی در عادی ترین کارهای آنان به چشم می خورد و از ابتدایی ترین مرحله شروع شده، به تدریج به مراحل خطرناکی می رسد، در برخی از موارد کار وسواس آن چنان شدت می یابد که همه این دسته از افراد را «مسامحه کار» تشخیص داده و زندگی اجتماعی،بر ایشان دشوار و سخت می گردد.
برای غلبه بر شک و دودلی و جلوگیری از پیش روی این تردیدها روشهای مختلفی وجود دارد و از آنجا که افراد با هم متفاوتند و در نتیجه همه روشها برای همه افراد موثر و مفید نیست، بنابراین سعی می کنیم روشهای مختلفی را به شما آموزش دهیم تا مطابق با خواسته خود به انتخاب آن بپردازید. با بکارگیری این روشها می توانید اعتماد و کارآمدی را در خودتان تقویت کرده و بر افکار منفی خود غلبه یابید:
آنچه که باعث شک و دودلی تان می شود، شناسایی کنید
- ابتدا، لیستی از واژه ها، اصطلاحات و یا جملاتی که در هنگام هجوم شک و دودلی به ذهن تان خطور می کند، تهیه کرده و فهرست وار بر روی یک صفحه کاغذ ثبت کنید. برای مثال:
من نمی توانم این کار را انجام دهم.
من به اندازه کافی، باهوش نیستم تا از پس این امتحان برآیم.
شاید بهتر از این لباس هم برای من پیدا شود؟
این رنگی که پوشیدم مناسب این مراسم هست؟
چرا این خانم اینطوری نگاهم می کند؟
منظور این آقا از آن حرف چه بود؟ و ...
شناسایی این افکار منفی به شما کمک خواهد کرد تا راحت تر بر مشکلات خود غلبه یافته و افکار منفی را با افکار مثبت جایگزین کنید.
شک و تردید، شبیه به قدم زدن و گام برداشتن در تاریکی است، زمانیکه شما نمی توانید جلوی پای خود را ببینید، اطمینان ندارید که گام بعدی که برمی دارید درست است یا خیر؟ و در اینجاست که تردیدها شکل می گیرد.
- با دوستان و اطرافیان خود صحبت کرده و از آنها بخواهید که برای غلبه بر این همه تردید و دودلی شما را حمایت کنند
اطرافیان و نزدیکان شما می توانند با ارائه حمایتهای مثبت، تشویق کردن و یا حتی به تنبیه شما بپردازند. حمایت اطرافیان کمک بسیاری به این دسته از افراد خواهد نمود چرا که این نوع افراد در دنیایی توام با عدم ثبات، پایداری و قاطعیت زندگی می کنند اطمینان دادن اطرافیان در برخی از موارد و یا حتی ایستادن در مقابل تردیدهای دائمی و تنبیه آنان، می تواند مشکل گشا باشد.
- زمانیکه پیامهای منفی به ذهن تان خطور کرد، افکار مثبت را جایگزین کنید
به جای اینکه فکر کنید «من نمی توانم» این عبارت را جایگزین کنید «من می توانم و یا خواهم آموخت که چگونه این عمل را انجام دهم»
- تجربه و تمرین آرامش ورزی را فراموش نکنید
افراد دارای شک و دودلی، گاه بعد از انتخاب یک اقدام و حتی دست به کار شدن، باز هم دچار تردید هستند و در حین کار دائماً این مساله را مرور می کنند که «آیا کار من درست بود؟» «آیا تصمیم منطقی را گرفتم؟» «نکند اشتباه اقدام کردم؟» و ...
همه این افکار باعث ایجاد نوعی استرس و تنش در آنها می شود در اینجاست که به این دسته از افراد توصیه می گردد هرگاه احساس نگرانی به شما هجوم آورد، لحظه ای مکث کرده چند نفس عمیق بکشید و به خودتان آرامش دهید و جملات مثبت را با خودتان مرور کنید.
- برای کمک به دیگران داوطلب شوید
همانطور که اشاره کردیم افراد مبتلا به شک و دودلی هیچگاه به خود و توانایی هایشان اعتماد و اطمینان ندارند. آنها همیشه در یک دایره تردید، دور می زنند. لذا کمک کردن به دیگران باعث می شود که این افراد به توانایی های خود ایمان آورده و احساس بهتری نسبت به خود بیایند.
- هر روز یک تجربه جدید کسب کنید
اگر شما جز آن دسته از افرادی هستید که در مکانهای عمومی به سختی رابطه برقرار کرده و دائماً نگران ارزیابی دیگران در مورد طرز رفتار و گفتار خود هستید، سعی کنید که خودتان را وادار به برقراری رابطه با افراد کنید مثلاً همیشه برای سلام و احوال پرسی با همکاران، دوستان و همسایگان، شما پیشقدم شوید وقتی در جمع افراد غریبه قرار می گیرد با کنار دستی خود شروع به گفتگو در مورد مطالب رایج و معمولی بکنید و ... و به طور کلی یک هدف کلی تعیین و قدم به قدم گام بردارید تا بتوانید به توانایی و کفایت خود در مورد برقراری رابطه با دیگران مطمئن شوید.
- از کتابهای خودیاری که در فروشگاههای اینترنتی، کتابخانه ها و ... وجود دارد استفاده کرده و سعی کنید بر اضطراب خود غلبه یافته و به خود- کارآمدی برسید. این اقدام نیز به شما کمک خواهد کرد که اعتماد بیشتری نسبت به خود پیدا کنید.
گروه خانواده و زندگی سایت تبیان- مریم عطاریان
مقالات مرتبط
کاربران محترم می توانند سوالات خود در این زمینه را از بخش مشاوره تبیان بپرسند
همچنین مطالعه کتاب روش تصمیم گیری بهتر در یک محیط پویا موجود در کتابخانه تبیان توصیه می شود
