نمیتوانم گناه نکنم!
ایمان به خدا، و یاد او در همه حال و اعتقاد به اینکه همه ما در محضر خدا هستیم از اساسى ترین اهرم هاى بازدارنده از گناه است ، اثر و نقشى که این عقیده در کنترل انسان و جلوگیرى از طغیان غرائز حیوانى دارد، هیچ چیز چنین اثر و نقشی را ندارد. و قدرت ایمان به خدا و یاد او در ریشه کن نمودن گناه از همه ى قدرت ها نیرومندتر است . سازمان هاى پلیسى و انتظامى با فقدان ایمان و تکیه گاه معنوى هرگز نمى توانند در اصلاح فرد و جامعه توفیق یابند.
ایمان به خدا و اعتقاد به آگاهى او بر همه چیز و حضور او در همه جا، در انسان آنچنان نیرویى در برابر گناه به وجود مى آورد که او را همچون سپرى فولادین و نفوذ ناپذیر در برابر گناهان مى کند.
نیروهاى انتظامى و امنیتى ، هر چند قوى و گسترده باشند قادر به جلوگیرى از گناهان مخفى نیستند و هرگز نمى توانند در کنترل گناهان در خلوت نقشى داشته باشند. ولى ایمان درونى مى تواند نقش خلل ناپذیرى در بازدارى انسان از گناهان آشکار و پنهان ایفا کند، بر همین اساس در آیات و روایات بر نقش ایمان در بازدارى از گناه بسیار تکیه شده است ؛ به عنوان نمونه قرآن مى فرماید:
«ألَم یَعلَم بِأنّ اللّه یَرى» 1 ؛ آیا انسان نمى داند که خداوند همه اعمالش را مى بیند؟
«إنّ ربّک لَبِالمِرصاد» 2 ؛ قطعاً پروردگار تو در کمینگاه است .
«یَعلَم خائِنَة الاَعیُن و ما تُخفِى الصُّدور »3 ؛ خداوند چشم هایى را که به خیانت گردش مى کند، مى داند و بر آنچه در سینه ها پنهان است، آگاه مى باشد.
در قرآن واژه ى "بصیر" (خدا بیناست) 51 بار، و واژه "سمیع " (خدا شنواست ) 49 بار آمده است.
این آیات به روشنى بیان مى کند که همه ما در محضر خداى بزرگ هستیم . در هرجا، در خلوت و جلوت ، هر کارى بکنیم و حتى اگر در فکر و مغز خود، مطلبى را تصور کنیم ، خداوند به آن آگاه است و در کمین انسان گنهکار است ؛
در مـقـامى کـه کنى قصد گناه گـر کنـد کودکـى از دور نگاه شـرم دارى ، زگـنــه در گــذرى پـرده عصمـت خـود را ندرى شـرم بــادت کــه خداوند جهان کـه بـود خـالق اسـرار نهـان بر تو باشد نظرش بى گه و گاه تو کنى در نظرش قصد گناه
راننده وقتى که به چهارراه مى رسد، همین که چراغ راهنمایى قرمز شد، از ترس پلیس و جریمه ، توقف مى کند، آیا نباید انسان در محضر خدا و در برابر دید خدا، خود را کنترل کند؟! و از مجازات الهى بترسد؟
در دعاى "یستشیر" که از رسول اکرم صلّى اللّه علیه و آله نقل شده مى خوانیم :
أسمَع السّامَعین أبصَر النّاظِرین ؛ خدواندى که شنواترین شنواها و بیناترین بینندگان است .
امیرمؤمنان على علیه السلام مى فرماید:
اتّقوا مَعاصِى اللّه فى الخَلوات ، فانّ الشّاهِد هو الحاکم 4 ؛ از معصیت خدا در پنهانى و خلوتگاه ها بپرهیزید، چرا که شاهد همان دادرس است .
ولا تَهتکوا أستارکم عند مَن یَعلم اسرارکم 5 ؛ پرده خویش را در نزد خداوندى که از اسرارتان آگاه است ، ندرید.
شخصى به حضور امام حسین علیه السلام آمد و عرض کرد: اى فرزند رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله من یک شخص گنهکار هستم و نمى توانم گناهم را ترک کنم ، مرا موعظه کن . حضرت علیه السلام فرمود:
إفعَل خَمسَة اشیاء و اذنب ما شئت ....6 ؛ پنج کار را انجام بده و آنگاه هر چه مى خواهى گناه کن ؛ روزى خدا را مخور، و آنچه مى خواهى گناه کن . از زیر حکومت خدا بیرون برو و آنچه خواهى گناه کن. جایى را انتخاب کن تا خدا تو را نبیند و هر چه خواهى گناه کن . وقتى عزرائیل براى گرفتن جانت نزد تو آمد او را از خود بران و هرچه خواهى گناه کن . و زمانى که مالک دوزخ تو را به سوى آتش برد، تو به سوى آتش مرو و آنچه خواهى گناه کن .
یاد خدا
بدون شک یکى از عوامل زمینه ساز گناه غفلت و سرمستى است ، و ذکر و یاد خدا از عوامل بازدارنده ى گناه مى باشد.
امام باقر علیه السلام فرمودند:7
سه چیز از مهمترین امورى است که خداوند بر خلق فرض کرده است : انصاف و فداکارى در مورد برادر ایمانى و یاد خدا در هر حال. سپس فرمود: یاد خدا آنست که هنگام نزدیک شدن به گناه ، انسان به یاد خدا بیفتد و همین امر او را از گناه باز دارد. آنگاه فرمود: همین است سخن خداوند که مى فرماید:
«إنّ الّذینَ اتّقوا إذا مَسّهم طائف مِن الشّیطان تذکروا فاذا هم مُبصِرون»8 ؛ پرهیزکاران هنگامى که گرفتار وسوسه هاى شیطان شوند بیاد خدا مى افتند و بینا مى گردند.
امام صادق علیه السلام در ضمن گفتارى درباره ى ذکر خدا فرمودند:
منظور، یاد کردن خداست به هنگامى که انسان با حلال و حرام روبرو مى شود اگر طاعت خدا باشد آن را انجام مى دهد و اگر معصیت باشد آن را ترک مى کند.9
تذکر این نکته در اینجا لازم است که در قرآن از امورى مانند: شیطان ، اموال ، اولاد، تجارت و تمتع بیش از حد از متاع دنیا، به عنوان عوامل غفلت و مانع ذکر، سخن به میان آمده است . بنابراین ذکر خدا، وقتى ثمربخش و بازدارنده گناه است که حجاب هاى غفلت سر راه آن قرار نگیرد.
منبع : گناه شناسى محسن قرائتى ، تنظیم و نگارش : محمدى اشتهاردى
رهنما_گروه دین و اندیشه تبیان
1- سوره علق آیه 14.
2- سوره فجر آیه 14.
3- سوره مؤمن آیه 19.
4- نهج البلاغه ، حکمت 324.
5- نهج البلاغه ، خطبه 203.
6- بحارالانوار، ج 17، منهاج الشهاده ، ص 311.
7- بحارالانوار، ج 93 ص 379. میزان الحکمه ، ج 3 ص 425.
8- اعراف آیه 201.
9- بحارالانوار، ج 93 ص 154.
