بایسته های قرآنی ماه رمضان

ماه رمضان، بهار قرآن است. این بدان معنا نیست که تنها قرآن چون در این ماه نازل شده است مورد تکریم و احترام قرار گیرد و چندین ختم قرآن داشته باشیم؛ بلکه بدان معناست که در مدرسه رمضان، هر کسی می بایست خود را بسازد و آموزش و پرورش ببیند.  

خداوند دو دوره آموزشی یکی در طول عمر آدمی و دیگری در هر سال زندگی برگزار می کند. شرایط ورود به این دوره های کوتاه مدت متفاوت است. در یکی که خصوصی و شخصی تر و هر ساله برگزار می شود، جز شرط بلوغ و توانایی جسمی، هیچ شرط دیگری مطرح نمی باشد.  

در دومی شرایط کمی سخت تر است و مسئله استطاعت از جهات مختلف مطرح است و جنبه آموزشی آن فراگیرتر و مباحث آن اجتماعی تر می باشد.  

نخستین دوره آموزشی کوتاه مدت در هر ماه رمضان برگزار می شود و دوره دیگر در مراسم و کنگره جهانی حج برقرار می گردد. هدف در هر دو دوره، مسئله تقوای الهی به دو شکل فردی و اجتماعی است. آنچه در پی می آید بایسته های قرآنی ماه رمضان و ضرورت توجه به مفاهیم قرآن در این ماه است که با هم آن را از نظر می گذرانیم.  

مهجوریت زدایی از قرآن 

ماه رمضان که آن را بهار قرآن نام نهاده اند از آن به ربیع القرآن یاد می کنند، ماه مهجوریت زدایی از قرآن می باشد. شخص می بایست در این دوره کوتاه مدت آموزشی و پرورشی شرایط را به گونه ای فراهم آورد تا از همه برنامه های آن سربلند و موفق بیرون آید.  

اگر کسی بخواهد قوانین راهنمایی و رانندگی را به عنوان نمونه از مهجوریت به در آورد، می بایست آن را به درستی بیاموزد و در رانندگی خویش به کار گیرد.  

هر کسی که بخواهد گواهی نامه راهنمایی و رانندگی را در اختیار داشته باشد، می بایست نخست در کلا‌س های آموزشی کوتاه مدتی که از سوی نهادهای خاص برگزار می شود شرکت کرده و آن را به درستی بیاموزد و امتحان دهد. هرگاه از آزمون آن سربلند بیرون آمد، در همان دوره کوتاه مدت می بایست در کلا‌س های عملی رانندگی شرکت کند و با بهره گیری از قوانین آموخته، رانندگی کند و نشان دهد که تا چه اندازه می تواند راننده خوبی باشد. پس از برگزاری آزمون و موفقیت در این دوره است که گواهی نامه رانندگی به وی داده می شود.  

هر مومنی، نیز در این کلا‌س های رمضانی نشان می دهد که تا چه اندازه از تقوای الهی و فطری برخوردار می باشد و با تمرین علمی و عملی و آموزش و پرورش مستقیمی که در ضیافت الهی برگزار می شود و بسیاری از شرایط ویژه برای هر روزه داری فراهم می آید، به دلیل آنکه دست های شیطان و پاهای یاران و یاوران وی در بند می شود. می تواند همانند یک کارآموز در کلا‌س های راهنمایی از تابلوهای خاص و امکانات و جاده ها و راه های ویژه بهره گیرد.

در این دوره است که زمینه رشد و تعالی آموزشی و پرورشی برای هر کسی فراهم می آید و می تواند پس از گذراندن آزمون به عنوان مومن وارد جامعه ایمانی و قرآنی و امت اسلا‌می شود.  

هر انسان رمضانی می بایست پس از پایان یک ماه رمضانی و گرفتن گواهی نامه <لعلکم تتقون> ، وارد جرگه امت شود. این بدان معناست که از این پس آن چه در دوره کوتاه مدت به شکل علمی و عملی آموخته است می بایست در سرتاسر زندگی خویش مراعات کند.  

هرگاه راننده ای از عمل به قوانین و انجام آن خودداری کند، برای خود و دیگران خطرساز می شود، هم چنین هر کسی که در دوره رمضانی، آنچه را آموخته در پس از آن عمل نکند، برای خود و امت اسلا‌می خطرساز خواهد بود.  

مهجوریت زدایی از قرآن عمل به قرآن و مفاهیم و آموزه های آن می باشد. ‌ اگر قرآن در زمانی که بسیاری از مردمانش حافظ قرآن بوده اند، سخن از مهجوریت قرآن می کند، به این معناست که قرآن در زندگی و رفتار مردم راه نیافته بود. ‌ دانستن و در حافظه داشتن مقررات و قوانین رانندگی بی آن که آن را در عمل مراعات کنند، به معنای مهجوریت قوانین و مقررات رانندگی است، هم چنین بی توجهی به مفاهیم و آموزه های قرآن در زندگی به معنای مهجوریت قرآن می باشد.  

از این رو لا‌زم است که هر دانش آموز و کارآموز رمضانی در ماه رمضان بیاموزد که چه مقررات و قوانین انسان سازی در آیات قرآنی موجود است و در عمل، آن را تحت شرایط ویژه رمضانی به کار گیرد و سپس در جاده های پر خطر ماه های دیگر سال نشان دهد که در ماه رمضان چه آموخته است.  

مفاهیم زندگی  

قرآن، کتاب راهنمای زندگی است و مفاهیم و آموزه های آن نیز این گونه می باشند. مشکل جامعه ما این است که تنها قرآن و آموزه های آن را یاد می گیریم و در عمل آن را به کار نمی بندیم. بسیاری از مفاهیم قرآنی را نمی شناسیم و حتی در فرصت رمضانی به خود اجازه نمی دهیم تا وقت بیش تری برای آن بگذاریم و آن ها را بیاموزیم و در زندگی خویش به کار بندیم و مشکلا‌ت گوناگون مادی و معنوی و نیز دنیوی و اخروی خود را بدان حل و فصل کنیم. 

اگر قرآن کتاب درمان و شفای انسان است و اگر کتاب راهنمای زندگی به سوی سعادت و خوشبختی است، چرا به آن به دیده یک کتاب مفید و سازنده نمی نگریم و از آن به درستی درس زندگی نمی آموزیم؟

اگر چه دانشمندان و اندیشمندان جامعه ما به عنوان نخبگان، مسئول این معنا هستند که مفاهیم قرآنی را استخراج و به شکل ساده در اختیار گروه های مختلف سنی و علمی جامعه بگذارند و با عینی و ملموس سازی آن در جامعه، مشکلا‌ت و گرفتاری های شخصی و اجتماعی مردم را حل و فصل کنند، ولی هر یک از رمضانی ها نیز مکلف و موظف هستند تا هر آن چه را می دانند عمل کنند و هر مفهوم آشنای قرآنی را در زندگی روزمره خویش به کار بندند.

 

وظایف ملت و دولت  

تحت این عنوان "بایسته های رمضانی" بسیار می توان نوشت، ولی آن چه منظور این نوشتار می باشد، بایسته هایی است که لا‌زم است هر رمضانی برای زندگی قرآنی خویش آن را مورد توجه قرار دهد. البته این بایسته در دو بخش می تواند دسته بندی شود؛ زیرا برخی از آنها از امور فردی و در حوزه مسایل شخصی است و برخی دیگر در حوزه اجتماعی می باشد که مسئول اصلی آن نظام و دولت اسلا‌می است.  

هر فردی در کلا‌س آموزش رمضان می بایست در کنار آموزش و پرورش و تهذیب نفس بیاموزد که انسان چگونه می تواند به آرامش و آسایش دست یابد و مشکلا‌ت فردی و روحی خویش را حل و فصل کند.  

دولت مردان نیز می بایست بیاموزند که چگونه می توانند شرایط را برای تعالی و تکامل جامعه فراهم آورند و مشکلا‌ت کلیدی و اساسی جامعه را با برنامه ها و آموزه های قرآنی حل نمایند.  

به نظر می رسد که راه رمضانی شدن و بهره گیری درست از شرایط ویژه و اختصاصی این ماه بزرگ قرآنی آن است که مفاهیم قرآنی را بشناسیم و در توسعه همه جانبه آن مشارکت کنیم و آن را در عمل به کار گیریم و خود را براساس آن تربیت کنیم تا پس از قبولی در ماه رمضان، در طول سال از آن بهره گیریم و کم تر چه کنیم چه کنیم؟ داشته باشیم.