تکریم پروانه ها

چگونگی برخورد با والدین سالمند

انسان در آغاز موجودی بس ناتوان است که با شگفتی دوره های رشد را پی در پی می پیماید. در جوانی به کمال توانایی جسمی و در میان سالی به پختگی روحی می رسد. آن گاه سیر نزولی را پیش می گیرد و به جایی برمی گردد که بوده است. قرآن کریم در این باره می فرماید: «خداوند شما را آفرید و پس از آن نیرو بخشید. سپس شما را در ناتوانی و پیری قرار داد. او هرچه بخواهد می آفریند و دانای توانا است».

در روایات، سالمندی جلوه ای از نور الهی دانسته شده است. عزت مندیِ سپیدمویی و سالمندی از آن روست که سالمند، رسالت انسانی خویش را در این روزگار پرآشوب به شایستگی انجام داده و اینک با انبوهی از تجربه های گرانسنگ، در کنار دیگر افراد جامعه قرار دارد.

علی رغم تمام ارزشهایی که دوران سالمندی دارد، اما از سوی دیگر بدخلقی، تنگ حوصلگی، بدبینی و ... برخی از عوارض سالمندی است که دسته ای از افراد مبتلا می شوند و طبیعتا میلیونها نفر از مردم جهان هر روز با این معضلات مواجهند: والدین مسن، غرغرو و بدگمان، منفی باف، سرزنشگر و تندمزاج که همگی ناشی از آغاز دوران کهنسالی است.

چیزی که این وضعیت را بدتر می کند آن است که مثل هر چیز دیگر منفی که سعی می کنیم از آنها دوری کنیم، برخی از فرزندان نیز سعی می کنند از این دسته از والدین بدخلق دوری کنند.

در صورتیکه یکی از ضروری ترین نیازهای دوران سالمندی بویژه در مورد پدران و مادران این است که از محبت اطرافیان و آرامش روحی بهره مند باشند؛ آنها می خواهند مورد قبول اطرافیان و فرزندان خود باشند، دوست دارند مستقل زندگی کنند و سربار فرزندان نباشند، لذا  ما باید از آنها مراقبت کنیم و یاد بگیریم چگونه سلامت روان خود را حفظ کرده، در عین اینکه از والدین مسن و تندخوی خود مراقبت می نماییم.

در ادامه توصیه های کلی به شما عزیزان ارایه می گردد تا بهتر و راحت تر با والدین سالمند خود برخورد کرده و به حفظ شان و شخصیت آنها توجه بیشتری داشته باشید:

توصیه اول

اجازه دهید والدین تان، بدخلقی شان را ابراز کنند. افراد کهنسال عموماً تصور می کنند نظر و افکارشان برای هیچکس مهم و جذاب نیست اما اگر شما به آنها اجازه حرف زدن داده ، بلافاصله حاضرجوابی نکرده و به صحبتهای آنها توجه کنید(حتی اگر صحبتهای آنها تکراری، نادرست و یا باب میل شما نباشد)، باعث می شود که آنها از لحاظ خلق و خو آرام تر و نرم تر شوند. اصطلاح «از این گوش بشنو و از گوش دگر، رد کن» در اینجا صدق می کند.

امکان دارد شما اصلاً نظرات آنها را قبول نداشته باشید اما دلیلی برای مخالفت واضح وجود ندارد ولی این خود یک روش پایین آوردن فشار و بار استرس و از طرف دیگر حفظ حرمت این عزیزان است.

توصیه دوم

صبور باشید

چون والدین مسن تان نمی توانند کارهای خودشان را انجام دهند، به همین دلیل می خواهند دقیقاً برای شما توضیح دهند که این کارها را چگونه انجام دهید و شاید خیلی هم آن را تکرار کنند. اما شما معتقدید به هر حال این کار انجام می شود ولی از طرف دیگر آنها می خواهند آن کار مطابق با نظر و دستورالعمل آنها اجرا شود.

گاهی اوقات می توان از کنار غرغرهای والدین مسن گذشت و چیزی نگفته اما در برخی از موارد شدت ایرادگیری ها به حدی می رسد که شما دیگر تحمل ندارید و در شرف انفجار قرار می گیرد. در این وضعیت خودتان را کنترل کنید. موقعیت را ترک کرده و به خودتان تنفس دهید تا آرامش قبلی تان را حفظ کنید، وقتی ذهن تان را پاک کردید، با انرژی بیشتری می توانید برگردید و کارتان را تکمیل کنید.

توصیه سوم

لبخند بزنید

زمانیکه احساس می کنید تلاشتان بی نتیجه است و والدین تان به بداخلاقی خود ادامه می دهند، خندیدن بسیار سخت خواهد بود. اما کنار آمدن با موقعیت منفی و مرور خاطرات مسرت بخش از گذشته و یا فرزندانتان، می توانید این وضعیت را بهتر تحمل کنید. از طرف دیگر وقتی والدین تان لبخند شما را ببینند، از شما سوال خواهند کرد و شما با گفتن آن خاطره شاد، می توانید در کنار هم بخندید.

توصیه چهارم

وقتیکه از نظر ذهنی کاملاً خودتان را آماده کردید تا با استرسها کنار آمده و عصبانی نباشید، در این وضعیت قادر خواهید بود که با صبر و حوصله بیشتری با والدین تان مواجهه شوید. در مورد همه چیز و همه کس صحبت کنید. صحبت کردن آنها با شما در مورد موضوعات مختلف، باعث از بین رفتن احساس تندخویی و بی کسی در آنها می شود. این موضوع باعث می شود به احساس خوبی دست یافته و حس کنند آنها نیز چیزهای خوبی برای سهیم شدن با گفتگوهای شما دارند.

توصیه  پنجم

گاهی اوقات چند روزی مسافرت رفتن لازم است. از یکی از دوستان اقوام و یا خواهر و برادر خود بخواهید که مراقب والدین شما باشند و از این فرصت برای با دیگران بودن و انجام کارهای شخصی که دوست دارید انجام دهید، استفاده کنید. مثلاً می توانید به مشاهده فیلمهای مورد علاقه خود پرداخته و به دنیای رویایی خود سفر کنید. این مسافرتهای کوتاه مدت و گاه به گاه، احساس رضایت را در شما تجدید کرده و باعث می شود که در نگهداری و مراقبت از والدین تان، مدتی صبور باشید.

توصیه ششم

شایسته است فرزندان و افراد خانواده، بنا برسفارش قرآن کریم و پیشوایان دینی، سالمند را در جایگاه واقعی اش، یعنی «خانواده» نگهداری کنند. قدرشناسی از سالمندان، همان رفتار درست و محترمانه، و شناخت نیازهای روحی آنان است.  هر قدر آنها از نظر مادی بی نیاز باشند، ولی نباید نیاز به محبت و توجه به ایشان را نادیده گرفت. قدرشناسی به صورت احترام یا سخن گفتن از روی مهر، مشاوره با آنان در امور مختلف زندگی، برطرف ساختن مشکلات ایشان و نیز در مواردی با مقدم داشتن آنان برخود بروز می کند.

توصیه هفتم

در همه شرایط و موقعیتها، احترام والدین خود را نگهدارید. به خاطر داشته باشید که والدین شما همیشه نیازمند توجهات شما نبوده اند، بلکه آنها بودند که با زحمات بی دریغ و بدون چشم داشت خود، شما را به این مرحله رساندند. بنابراین حفظ شان و شخصیت آنها و رعایت احترامشان بر عهده  شماست.

امام سجاد علیه السلام درباره حقوق سالمندان می فرماید: «حق سالخورده این است که حرمت پیری اش را بداری. اگر سوابق فضیلت در اسلام دارد، تجلیلش کنی. او را مقدم بداری. در اختلافات خصمانه با او رو به رو نشوی. در راه رفتن بر او سبقت نگیری و پیشاپیش او راه نروی. نادانش نشماری. اگر رفتار جاهلانه ای کرد، تحمل کنی. به مقتضای سوابق مسلمانی و سالمندی، احترامش کنی که حق سن و سال نیز چون حق اسلام است».

مقالات مرتبط

جوان باشید حتی با موهای سپید

پنجه در پنجه سالمندی

سالمندی با طعم افسردگی

تکیه گاهی که خمیده است!

مردان و هم نشینی با زنان

بحران در میانسالی

اگر می خواهید فراموش نشوید

کاربران محترم می توانند مطالب خود در این زمینه را در بخش انجمن های تخصصی تبیان به بحث بگذارند.

لطفا سوالات خود در این زمینه را از اینجا بپرسید