ایمان و عبادت یاوران مهدی (عج)
در قسمت قبل این مقاله به بررسی ویژگی های یاران حضرت مهدی(علیه السلام) پرداختیم و شما با تعدادی از ویژگی های این بزرگمردان آشنا شدید، در این قسمت نیز برخی دیگر از ویژگیهای آنها را بررسی میکنیم.
1. ایمان یاوران مهدی (عج)
بنابر آنچه از قرآن کریم و روایات معصومین به ما رسیده، ایمان نیز مانند بسیاری از حقایق دیگر دارای رتبه و درجه است؛ لذا مؤمنان به نسبت علم و معرفت و یقینی که نسبت به حقیقت دین – به ویژه ذات باری تعالی پیدا می کنند - دارای درجات مختلفی میباشند (وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاء بَعْضٍ)( توبه، 71)لذا هر چه پایه یقین فرد قویتر باشد و کمتر شک و تردید در قلب او راه یابد دارای ایمانی قویتر است و از رتبه و ارزشی والاتر برخوردار خواهد بود.
یاوران مهدی (علیه السلام) به درجه ای از ایمان رسیده اند که هیچ شکی در دلشان راه نمی یابد:
مردانی هستند فولاد دل که همه وجودشان یقین به خداست و هیچ شکی در دلشان راه نمییابد مردانی سختتر از صخره ها...1
با معرفت، به خدا ایمان آورده اند، و ایمان به خدا در اعماق جانشان نفوذ کرده است. امام صادق(علیه السلام) در روایتی، ضمن بیان اوصاف آنان، شیعیان را به الگو گرفتن از آنان سفارش میکند:
سلیمان بن هارون میگوید: به آن جناب گفتم، بعضی از عجلیان گویند که شمشیر رسول خدا، نزد عبدالله بن حسن است. فرمود: به خدا سوگند! نه او و نه پدرش با هیچ یک از دو چشمانشان آن را ندیده اند، مگر آن که پدرش آن را نزد حسین دیده باشد و آن شمشیر برای صاحب این امر محفوظ است. پس مبادا به راست و چپ روی آوری که به خدا سوگند امر روشن است. به خدا سوگند! اگر اهل آسمان و زمین همدست شوند که این امر را از جایگاهی که خداوند آن را قرار داده، جدا سازند نخواهند توانست و چنانچه همه مردمان کفر ورزند تا جایی که هیچکس نماند، خداوند کسانی را خواهد آورد که شایستگان باشند. سپس فرمود: آیا نمی شنوی که خداوند می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید، هر کدام از شما که از دین روی گردانید، پس به زودی خداوند قومی را که آنها را دوست می دارد و آنها نیز خدا را دوست می دارند و با مؤمنان فروتن و یا کافران سرسخت اند، به نصرت اسلام برمی انگیزد...»(مائده ، آیه 54) (تا آخر آیه را تلاوت فرمود) و در آیه دیگر فرمود: «پس اگر این قوم به آن کفر ورزند، همانا قومی را که هرگز به آن کافر نشوند، بر آن می گماریم.» سپس حضرت فرمود: «اهل این آیه، همان کسانی اند که در آیه قبل بودند».
در آیه ای که امام صادق(علیه السلام) آن را تلاوت فرموده اند، اوصاف مؤمنانی که باید این رسالت بزرگ را انجام دهند، چنین بیان گردیده است:
1. آنها به خدا عشق می ورزند و جز به خشنودی او نمی اندیشند: «یحبّهم و یحبّونه»؛
2. در برابر برادران دینیشان خاضع و فروتن هستند: «أذلّه علی المؤمنین»؛
3. برای بسط عدل و اجرای فرامین الهی همواره در راه جهاد فی سبیل الله هستند: «یجاهدون فی سبیل الله»؛
4. برای نابودی کافران و برچیدن بساط ستمگران، کوشا هستند و از هیچ ملامتی پروا ندارند: «ولا یخافون لومه لائم».
این صفات پسندیده که از اعتقاد به خدا و ایمان به مقصد نشأت گرفته، از آنها انسانهایی ساخته است که در شکستن سنتهای نادرست - که اکثر مردم بدانها پایبندند و مخالفان خود را به استهزا میگیرند - پروایی ندارند. بسیاری را میشناسیم که صفات ممتازی دارند، اما مقابل غوغای محیط و هجوم افکار عوام و اکثریت منحرف، بسیار محافظه کار و ترسو میگردند و در مقابل آنها میدان را خالی میکنند. در حالی که برای یک رهبر سازنده و افرادی که برای اجرای افکار او وارد میدان میشوند، قبل از هر چیز چنین شهامتی لازم است.
عوام زدگی، محیط زدگی و مانند آن، که همه نقطه مقابل این امتیاز عالی روحی هستند، سد راه بیشتر اصلاحات محسوب میگردند. آری به دست آوردن این امتیازات و موقعیتها در هر درجه که باشد، علاوه بر کوشش خود فرد، مرهون فضل خداوند است که به هر کس بخواهد و شایسته بیند عطا کند:
ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء.2
2. برپا دارندگان نماز
نماز، ستون دین "و هی عمود دینکم"3 ؛ معراج مؤمنان "الصلوه معراج المؤمن"4 ؛ وسیله یاد خدا "أقم الصلوه لذکری"( طه ، آیه 14) ؛ نور چشم رسول خدا "قره عینی فی الصلوه"5 است و اهمیت دادن به آن از بارزترین نشانههای مؤمن برشمرده شده است: "قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ هُمْ فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ".( مؤمنون ، آیه 1 و 2)هر پیکارجوی با باطل و دفع کننده ظلم و فساد و برپا کننده حق و عدالت، باید خود را به زیور نمازگزاران آراسته کند؛ چرا که این نماز است که از فحشا و منکر جلوگیری می کند و یاد خدا را در دلها زنده میدارد. نماز عهد خداست «الصلوه عهد للَّه».( مؤمنون ، آیه2) از این رو درباره اصحاب صاحب الأمر(علیه السلام) می خوانیم:
برخی از آنان شب را نخوابند و زمزمه نماز و مناجات شبانه شان همچون صدای زنبوران عسل فضا را آکنده سازد.6
آری با یاد خدا و برپایی نماز جان و دلشان را روشن نموده اند: «کان قلوبهم القنادیل»7 و چهره ظاهریشان نمایانگر سیرت پاک درونیشان می باشد:
سجده ها در پیشانی آنها اثر گذارده است. آنان شیران روز و پارسایان شبند.8
و به فرموده قرآن:
نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمایان است.(فتح ، آیه 29.)
3. پرداخت کنندگان زکات
همچنان که اسلام تنها یک مکتب اخلاقی، عبادی و فلسفی نیست. بلکه یک «آیین جامع» و کامل است که به همه نیازهای روحی و معنوی انسان توجه دارد. پرورش یافتگان حقیقی این مکتب نیز افرادی تک بعدی نیستند بلکه یک مسلمان راستین در حالیکه یک مجاهد میدان رزم است، یک عابد محراب عبادت نیز می باشد. همچنان که خود را به خدا نزدیک می سازد، ارتباط خود را با خلق خدا نیز محکم میکند. لذا همانگونه که برپا داشتن نماز نشانه یک مؤمن وارسته است: «و یقیمون الصلوه»( توبه ، آیه 71.) زکات نیز نشانه بارز یک مسلمان واقعی است: «و یؤتون الزکاه»( توبه ، آیه 71.). همچنان که یک مسلمان از اقامه نماز به رشد و کمال و معراج میرسد از طریق پرداخت زکات نیز به این مقامات میرسد: «خذمن أموالهم صدقه تطهرّهم و تزّکیهم بها»( توبه ، آیه 103) ؛ چرا که زکات انسان را از بخل و دنیاپرستی و رذائل اخلاقی پاک می کند، و نهال نوع دوستی، سخاوت، رعایت حقوق دیگران به ویژه فقرا، مستمندان و درماندگان را در نهاد او پرورش میدهد و با پرداخت زکات زمینه فساد را در جامعه از بین میبرد. لذا امام صادق(علیه السلام) می فرماید:
کسی که یک قیراط از زکات را نپردازد نه مؤمن است و نه مسلمان و نه ارزشی دارد.9
لذا یکی از اوصاف بارز اصحاب امام زمان (عج) که از برگزیدگان شاگردان مکتب وحی بوده و الگوی راستین ره پویان طریق انبیا و اولیا میباشند، پرداخت زکات است. بنابراین بعد از استقرار حکومت عدل جهانی حضرت مهدی(علیه السلام) اولین اقدام آنها اقامه نماز و ادای زکات و احیای امر به معروف و نهی از منکر میباشد.
چنان که امام باقر(علیه السلام) در تفسیر آیه 41 سوره حج میفرماید:
می فرماید: این آیه درباره آل محمد(صلی الله علیه و آله) و حضرت مهدی(عج) و اصحاب او میباشد. خداوند، شرق و غرب عالم را تحت سیطره آنها درمی آورد و دین را به وسیله آنها در جهان آشکار می سازد، و دیگر از ظلم و ستم و بدعت نشانی در روی زمین باقی نمی ماند.10
4. عبادت یاران مهدی (علیه السلام)
عبادت نزدیک ترین راه رسیدن به خداست. راه رشد و کمال و ترقی مخلوقات در پیمودن این طریق است و خداوند عالم هدف آفرینش را عبادت اعلام می دارد:و جن و انس را نیافریدیم جز برای آنکه مرا بپرستند. (ذاریات، آیه 56)
عبادالرحمن کسانی هستند که همه چیز را در راه خدا و برای خدا و از خدا می دانند به همین سبب، اعمال، افکار و رفتار آنها رنگ و جلوه عبادت به خود می گیرد و زندگی و تلاش آنها برای رسیدن به معبود است.
لذا آتش عشق به معشوق و معرفت به ذات باری تعالی خواب را از دیدگان آنان ربوده است. چنان که اشاره شد یاران مهدی(عج) مردانی هستند که شب هنگام زمزمه تلاوت قرآن و ذکر مناجاتشان، همچون صدای زنبوران عسل درهم پیچیده و هیبت الهی آنها را به قیام وا داشته و بامدادان سوار بر مرکب ها میشوند؛ آنان راهبان شب اند و شیران روز.11
گفتیم که همه این عبادتها و نیایشها، رشادتها و شهادتها و... از ایمان یک فرد مؤمن سرچشمه می گیرد و هر چه ایمان فزونی یابد، این اعمال نیز فزونی خواهد یافت. از این رو نه تنها جهاد و تلاش یاران آن حضرت، آنان را از عبادت و راز و نیاز به درگاه الهی باز نمی دارد، بلکه این تلاشها سبب می گردد تا حلاوت ایمان را بیشتر بچشند. همه رفتارهای خود را رنگ و جلوه ای الهی دهند که چه رنگی بهتر از رنگ الهی:
[این است] نگارگری الهی؛ و کیست خوش نگارتر از خدا؟ و ما او را پرستندگانیم. (بقره، آیه 138)
هدهدی، گروه دین و اندیشه تبیان
1. بحارالأنوار، ج52، ص308.
2. تفسیر نمونه، ج4، ص416.
3. بحار الأنوار، ج82، ص29.
4. سرالصلوه، ص7.
5. بحارالأنوار، ج77، ص77.
6. بحار الأنوار، ج52، ص308.
7. همان.
8. منتخبالأثر، ص486.
9. وسائل الشیعه، ج6، ص20، ب4، ح9.
10. ینابیع الموده، ج3، ص244؛ البرهان، ج6، ص570.
11 . محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، ج52، ص308.
