زمانی برای مستی مرال ها
پارك ملی گلستان را اگر می‌خواهی از نزدیک ببینی، باید عاشقش باشی. گلستان آنقدر زخم دیده است كه تاب كوچك‌ترین تلنگری را ندارد. باید آرام و بی سر و صدا پا به طبیعت هزار رنگ آن بگذاری و بی آنکه کسی از ساکنان پارک از حضورت برنجد، از زیبایی های طبیعت سرشار شوی.
گلستان، ساعت چند؟
سفر را نزدیك به یك ماه زودتر برنامه‌ریزی می‌كنیم تا شما هم بتوانید با برنامه‌ریزی دقیق در این جاده هم قصه ما شوید. گلستان را می‌شود همین لحظه هم قصد كرد و رفت و دید، اما ما می‌خواهیم درست زمانی در سایه‌سار جنگل‌هایش قدم بزنیم كه بانگ مرال‌ها بر گوشه گوشه جنگل طنین انداخته باشد. محدوده زمانی شهریور ماه فصل جفتگیری مرال‌های گلستان است كه آنها صدایی شبیه صدای گاو‌ها را از خود در می آورند. بنابراین بهترین موقع برای دیدن مرال‌های گلستان همین فصل «گاوبانگ» است. البته نظاره مرال‌ها تنها دلیل ما برای این سفر نیست.
كجا ساكن می‌شویم؟
این سفر را باید با بلد راه رفت. بنابراین از همین ابتدا سعی كنید به دنبال یكی از آژانس‌های معتبر باشید. تعداد محدود افراد باعث می‌شود كه شما به راحتی و با كمین نشستن حیات وحش منطقه را ببینید. محلی كه برای استراحت شما در نظر گرفته می‌شود ایستگاه محیط‌بانی است. ایستگاه‌های محیط‌بانی كه از سوی محیط‌بانان در اختیار شما قرار می‌گیرد، بدون تخت است و در تعداد مشخص در آن، جا داده می‌شوید. بنابراین رعایت اصول زیست محیطی و احترام به محیط‌بانان زحمتكشی كه برای چند روزی مهمان آنها هستیم، جزء لاینفك اخلاق طبیعت‌گردی و ورزشی است.
چتر سبز درختان
طبیعت‌گردی تنها مشاهده آنچه می‌بینید نیست. بلكه كم‌كم باید یاد بگیرید كه هر منطقه چه گونه‌های حیوانی و گیاهی در خود جا داده است. همگام شدن با آژانس‌های مسافرتی فرصتی به شما می‌دهد تا با این گونه‌ها آشنا شوید، اما به طور اجمال شما در جنگل گلستان با گونه‌های گیاهی بلوط، بلند مازو، ممرز، انجیلی، پلت، شیردار، كركو، آزاد، اوری، توسكای قشلاقی، كلهو، انجیر، توت، ملچ، داغداغان، ازگیل، ولیك، زالزالك، سیاه تلو، گوجه وحشی، شیر خشت، گردو، تمشك، انار وحشی، گلابی وحشی، زرشك، تاغ، گز، پرند، كاروانكش، كلاه میرحسن، گون، چوبك، درمنه، خارشتر و ارس آشنا می‌شوید. دنیای حیوانات آن شما را با مرال، شوكا، خرس قهوه‌ای، پلنگ، خوك وحشی، گربه‌جنگلی، تشی، آهو، قوچ و میش، پلنگ، گرگ، روباه، كل و بز روبه‌رو می‌كند.
آسمان آن هم پر از ماجرای پرواز پرندگانی چون قرقاول، كبك، تیهو، زنگوله بال، كوكر سینه سیاه، ابیا و بلدرچین، قرقی، دلیجه، سارگپه پا بلند، سارگپه، عقاب دوبرار، دال شیا، دال، عقاب دریایی دم سفید، مرادان، بالابان، هما، داركوب سیاه، بلبل، توكای باغی، سهره‌ها، سكاها، زرده‌پره‌ها، مگس‌گیرها، زنبورك‌ها و دم‌سرخ‌هاست.
چه بپوشیم؟
طبیعت‌گردی بویژه دیدار از گونه‌های حیوانی رسم و رسوم خاص خود را دارد كه حتما باید رعایت كنید وگرنه تنها وقت و هزینه خود را صرف كرده‌اید، بدون این كه به سرمنزل مقصود رسیده باشید. نخستین نكته‌ای كه باید به خاطر بسپارید پوشیدن لباس‌های استتار جنگل است یعنی لباس‌هایی كه با زمینه همخوانی داشته باشند و برگرفته از شكل و رنگ درختان است. در صورت نداشتن لباس‌های استتار از لباس‌های رنگ سبز زیتونی و در نهایت قهوه‌ای خاكی نه‌چندان روشن استفاده كنید.
همچنین از پوشیدن لباس‌های سفید بخصوص و رنگ‌هایی كه توجه حیوانات را به شما جلب می‌كند پرهیز كنید. یادمان باشد كه حیوانات حواس بسیار قوی دارند و حضور انسان را در فاصله‌ای بسیار دور تشخیص می‌دهند.
مساله دیگری كه باید در این گونه سفرها به آن توجه داشت عدم استفاده از بوهاست. در تورهای حیات وحش استفاده از هر ماده تولیدكننده بو همانند عطر و ادكلن ممنوع است و هر گونه تجهیزات مولد صدا باید خاموش یا سایلنت كامل شود.
یادمان باشد كه یك نسیم آرام هم می‌تواند بوی انسان را به مشام حیوانات برساند و آنها را از ما دور كند، اما این همه آنچه باید رعایت شود نیست. برای این كه بتوان از نزدیك گونه‌های حیوانی را دید، باید از صحبت كردن در منطقه پرهیز كرد. البته سكوت برای كسانی كه برای نخستین بار به تماشای حیوانی در زیستگاه‌ها می‌نشینند سخت، اما نتیجه آن خوشایند است. همچنین یادمان باشد كه برای دیدار باید آرام و همراه و نزدیك به گروه حركت كنیم. در غیر این صورت شانس یك دیدار هیجانی را از همسفران نیز گرفته‌ایم.
كوله‌بار
طبیعت‌گردی همچنان كه آداب خاص خود را دارد، لوازم مخصوص به خود را هم می‌خواهد. كوله چند روزه برای حمل كیسه خواب، دمپایی و لوازم غیرضروری. همچنین كوله سبك برای سفر یك روزه به همراه وسایل ضروری. بنابراین بسته به تعداد روزهای سفر باید یكی از این كوله‌ها را روی كول بگذارید. علاوه بر آن به دلیل در دسترس نبودن كوله‌های بزرگ در طول سفر حتما وسایلی كه فكر می‌كنند در طول مسیر به آنها نیاز ضروری دارند از داخل كوله‌های بزرگ چند روزه برداشته و در كوله‌های یك روزه همراه خود در داخل ماشین داشته باشند.
پیاده‌روی یكی از اصول غیرقابل انكار این سفرهاست، بنابراین باید با كفش مناسب به این منطقه گام نهاد. كفش نیم بت یا كفش ساق بلند سبك می‌تواند انتخابی مناسب برای جنگل‌نوردی شما باشد. كلاه آفتابی، عینك آفتابی بنددار، كرم ضدآفتاب، لیوان، بشقاب، قاشق و... را حتما به همراه داشته باشید. همچنین به خاطر داشته باشیم برای رعایت مقدماتی‌ترین اصول حفاظت محیط زیست از آوردن ظروف یكبار مصرف به منطقه پرهیز كنید. علاوه بر آنچه در كوله سفر خود جا دادید، كوله شما باید باز هم جا داشته باشد. دمپایی، لوازم بهداشتی شخصی (مسواك، خمیر دندان، صابون سفری، شامپو و حوله) پتوی سفری، زیرانداز انفرادی، قمقمه آب و فلاسك چای انفرادی، دوربین عكاسی، سوت و چراغ‌قوه از دیگر لوازم این سفر است.
در سفر به زیبایی‌های گلستان و بازدید از حیات وحش منطقه بسته به روزهای كه در این منطقه می‌مانید هر روز بین 6 تا 8 ساعت پیاده‌روی دارید. بنابراین توان خود را بسنجید و بعد پا به پای جاده شوید. طبیعت‌گردی ریسك خودش را دارد هرچند بسیار كم و قابل چشم‌پوشی است، اما غیرممكن نیست بنابراین با توجه به این مساله با تورها همسفر شوید.
همچنین اگر بیماری خاصی دارید حتما به مسوولان تور اطلاع دهید. بی‌اطلاعی آنها ممكن است منجر به اتفاقاتی شود كه هیچ‌كس هم مسوول نیست جز خود شما.
همه زیبایی‌های این سفر
گلستان یكی از پارك ملی‌های منحصربه‌فرد ایران است كه حیات وحش و گونه‌های گیاهی آن به تنهایی می‌تواند سالانه گردشگران بی‌شماری را به این سمت بكشاند. اما این همه زیبایی‌های این منطقه نیست.
نمی‌شود جنگل رفت اما گوش جان به صدای آبشارهای آن نسپرد. اصلا جنگل بدون چشمه و رودخانه معنا نمی‌یابد. بنابراین بعد از تجربه هیجان‌انگیز و دیدار نزدیك با مرال‌های گلستان باید مسیر را به سمت آبشارهای منطقه رساند.
آبشار قره‌سو و آبشار زیبای گلستان و جنگل‌های تنگه گل و باقی مناطق همانند آلمه و میرزا بایلو ازجمله نقاط دیدنی گم شده در جنگل‌های زیبای گلستان است كه باید آنجاها را دید. موزه حیات‌وحش «تگه» حتما باید یكی از مقاصد شما باشد. بعد مسیر را به دشت «میرزابایلو» برسانید به تماشای خرامیدن آهوان.
در دره «آلمه» هم به تماشای قوچ و میش‌های اوریال در سینه‌كش ماهورهای آلمه بنشینید. اما برای دیدار از این همه زیبایی مواج در پارك ملی گلستان باید با محیط‌بانان و مدیریت پارك هماهنگ شد. بگذارید از هر دوسو به شما خوش بگذرد و خستگی محیط‌بانان و مسوولان پارك در تن و جانشان باقی نماند.
چگونه به گلستان برویم؟
باز هم مثل همیشه مقصد را تهران می‌گیریم. قطار رفت‌وبرگشت تهران ـ گرگان بهترین گزینه ما برای رفتن به این سفر است. البته می‌شود با ماشین شخصی هم این سفر را رفت. اما اگر شما به همراه آژانس‌ها به مسافرت می‌روید، معمولا آنها قصه را با قطار شروع می كنند. در گرگان هم اتوبوس‌های محلی است كه شما را به گلستان و ایستگاه‌های محیط بانی می‌برد.
گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی
منبع: جام جم
