ازدواج موقت از نگاه شهید مطهری
قسمت سوم: برتراند راسل هم ازدواج موقت را قبول دارد
پیش درآمد:
آنچه در این مجموعه خواهید خواند نظر آیت الله شهید مطهری درباره ازدواج موقت است که از کتاب "نظام حقوق زن در اسلام " برای شما دست‌چین شده است. در شماره اول که مقدمه بحث بود، تفاوتهای ازدواج دایم و موقت را بیان کردیم. در شماره دوم که با عنوان "كدامیك: رهبانیت موقت؛ كمونیسم جنسی یا ازدواج موقت؟" تقدیم حضور شد تمام راه‌های برخورد با غریضه جنسی مطرح و بررسی گردید.
و اما اکنون و در این شماره درگیری دیگر جوامع بشری با این مسأله و راه‌کارهای عقلای آن اقوام را برایتان آورده و با نظریه مرتقی اسلام مقایسه خواهیم کرد.
راسل و نظریه ازدواج موقت
"برتراند راسل " فیلسوف معروف انگلیسی در كتاب "زناشوئی و اخلاق" می‌گوید:
این است فرمول فرنگی چاره جوئی خطر مردان و زنانی كه قادر به ازدواج دائم نیستند و آن بود فرمولی كه اسلام پیشنهاد كرده است. آیا اگر این فرمول فرنگی به كار بسته شود و گروهی زن بدبخت به ایفای این وظیفه اجتماعی اختصاص داده شوند آن وقت زن به مقام واقعی و حیثیت انسانی خود رسیده است و روح اعلامیه حقوق بشر شاد شده است؟
برتراند راسل رسما در كتاب خود فصلی تحت عنوان "ازدواج تجربی" باز كرده است. وی می‌گوید:
«قاضی لیندزی ، كه سالیان متمادی مأمور دادگاه دنور بوده و در این مقام فرصت مشاهده حقایق زیادی داشته، پیشنهاد می‌كند كه ترتیبی به نام " ازدواج رفاقتی " داده شود. (اما) متأسفانه پست رسمی خود را (در امریكا) از دست داد. زیرا مشاهده شد كه او بیش از ایجاد حس گناه‌كاری، در فكر سعادت جوانان است. برای عزل او كاتولیكها و فرقه ضد سیاه پوستان از بذل مساعی خودداری نكردند. پیشنهاد ازدواج رفاقتی را یك محافظه كار خردمند كرده است و منظور از آن ایجاد ثباتی در روابط جنسی است. لیندزی متوجه شده كه اشكال اساسی در ازدواج، فقدان پول است.
ضرورت پول فقط از لحاظ اطفال احتمالی نیست، بلكه از این لحاظ است كه تأمین معیشت از جانب زن برازنده نیست. و به این ترتیب نتیجه می‌گیرد كه جوانان باید مبادرت به ازدواج رفاقتی كنند كه از سه لحاظ با ازدواج عادی متفاوت است :
اولا منظور از ازدواج تولید نسل نخواهد بود .
ثانیا مادام كه زن جوان فرزندی نیاورده و حامله نشده طلاق با رضایت طرفین میسر خواهد بود.
ثالثا زن در صورت طلاق مستحق كمك خرجی برای خوراك خواهد بود . . .
من هیچ تردیدی در مؤثر بودن پیشنهادات لیندزی ندارم و اگر قانون آن را می‌پذیرفت تأثیر زیادی در بهبود اخلاق می‌كرد».
آنچه لیندزی و راسل آن را ازدواج رفاقتی می‌نامند گرچه با "ازدواجِ موقتِ اسلامی" اندك فرقی دارد، اما حكایت می‌كند كه متفكرانی مانند لیندزی و راسل به این نكته پی برده‌اند كه تنها ازدواج دائم و عادی وافی به همه احتیاجات اجتماع نیست.
* * * * *
نکاتی قابل توجه در این نوشتار:
1- عدم کفایت ازدواج دائم برای ارضای طبیعت آدمی
2- عدم اختصاص مسأله ازدواج و انواع آن به دین اسلام و جامعه اسلامی
3- عمومیت مشکلات غرائض طبیعی و روابط بی ضابطه زن و مرد در تمام جوامع
4- درگیری متفکران و دانشمندان در تمام دنیا برای حل مساله روابط زن و مرد.
در شماره آتی به بررسی ضررهای ازدواج موقت خواهیم پرداخت. منتظر بحث باشید
گروه دین و اندیشه تبیان - عسگری
