در گفت‌وگو با امام جمعه موقت تهران تشریح شد

اخلاق و پژوهش در حوزه

1. حجت‌الاسلام والمسلمین صدیقی،‌ امام جمعه موقت تهران و تولیت مدرسه علمیه امام خمینی‌(ره) در گفت‌وگویی کوتاه و صمیمی‌ با مرکز خبر حوزه بر ضرورت نهادینه شدن امر پژوهش و تداوم اخلاق‌مداری در حوزه تأکید کرد.
2. آنچه در پی می‌آید حاصل این گفت‌وگو است که در حاشیه برگزاری گردهمایی معاونان پژوهش مدارس علمیه استان تهران صورت گرفته است.

* در خصوص ضرورت نهادینه شدن پژوهش در میان طلاب چه پیشنهاداتی دارید؟

: طلابی که پژوهش نوشتاری انجام می‌دهند، به‌ ذوق و استعداد‌های نهفته خود آگاه شده و در این شرایط، چنانچه مدیران بخواهند در راه‌اندازی رشته‌های جدید سرمایه‌گذاری نمایند، از همین استعداد‌ها به نتیجه خواهند رسید. همچنین زمانی که طلبه خود را درمسیر پژوهش قرار می‌دهد، از انحصار تفکرات فردی بیرون آمده و به آثار گذشتگان و مشاوره علما روی می‌آورد و به خود باروی که مرحله نخست هر  پیروزی است، دست می‌یابند.

در این میان نیز اساتید، نقش برجسته‌ای دارند؛ اگر اساتید بتوانند طلاب را درست راهنمایی کنند، کارهای انجام نشده در زمینه  قرآن و روایات ائمه اطهار(علیهم‌السلام) که گنجینه‌ و سرمایه‌‌ای برای بشریت است، مورد پژوهش قرار می‌گیرند.

* حوزه علمیه نماد اخلاق‌مداری بوده  است، برای ماندگاری این اصل افتخارآمیز چه پیشنهادی دارید؟

: یکی از خلأ‌‌های بشریت، همواره بی توجهی و کم‌توجهی به مسائل اخلاقی و معنوی است، ولی این خلأ در محیط‌های علمی، خطر است. اگر کسی ملا شود، ولی مالک هوا و هوس خود نباشد، دشمن توجه خاصی به او دارد و به وسیله آن می‌تواند با آسیب زدن به مذهب به اهداف خود برسد، چنین شخصی نه برای خود سودمند است و نه می‌تواند به دیگران نفعی برساند، ولی اگر به معنویت اهمیت داده شود، برکات  زیادی را به همراه خواهد داشت. در حدیث قدسی آمده که «اذا اُطعت رضیتُ و اذا رضَیتُ بارکتُ و لیس للبرکتی نهایة»(کافی2/275 ، آن چه موجب برکت علم و سخن می‌باشد، طاعت و بندگی خداست، از این رو، این اصل را باید پایه تمامی علوم  قرار دهیم «اقرأ بسم رّبک الذی خلق».

حضرت آیت‌الله العظمی بهجت، چون انسانی وارسته بود و از غیر خدا رهیده، حیاتش برای جامعه برکات فراوان داشت و لذا رحلت آن مرجع فقید برای حوزه و جامعه اسلامی خسرانی عظیم بود.

مردم هم خوب آنچه را دنبالش هستند‌، تشخیص می‌دهند و آنکه معنویت را در زندگی خود جاری ساخته‌ می شناسند. ملا حسین قلی همدانی نیز نمونه عینی معنویت بود که آثارش تا قیامت جاودان خواهد ماند. بنابراین می‌توان گفت، هرکه به جایی رسیده، با تقوای خود آن را کسب کرده  و اگر شکست خورده،‌ از بی‌تقوایی بوده است. انسان، با تقوا و معنوی می‌تواند خلیفه خدا باشد؛ از این رو،‌ حساسیت حوزویان نسبت به مسائل معرفتی و اخلاقی باید بیشتر از مسائل آموزشی باشد.

* برداشت شما از تحول در حوزه چیست؟

: آنچه مسلم است، تحول به معنی این نیست که سنت‌های مفید گذشته نادیده گرفته شود، بلکه تحول به معنی به روز کردن و فعال نمودن حوزه و اجرای طرحی ابتکاری است، زیرا با وضعیت موجود و امکانات ناچیز نمی‌توان در برابر امکانات مدرن دشمن ایستادگی کنیم.

امروز اگر بخواهیم در برابر هجمه دشمنان اسلام ایستادگی کنیم، با شمشیر به مقابله با آنان نمی‌پردازیم؛ بلکه با امکانات امروزی باید مقابله کرد. درمسائل حوزه این چنین است؛ به این معنا که ما نمی‌توانیم امکانات گذشته را در اختیار طلاب امروزی قرار داده و انتظار داشته باشیم طلبه بتواند با هجمه‌های سنگین فرهنگی دشمن مقابله کند.

* نقش رسانه‌ها در ترویج اهداف  حوزه را بیان فرمایید.

امروز جامعه برای کمبود پزشک و تخصص‌هایی چون برق و ساختمان و... تحمل ندارد و جای خالی آن را خیلی ملموس درک می‌کنند،‌ ولی نیاز جامعه به دین و کارشناس دینی؛ با بی‌توجهی مردم و رسانه‌ها روبرو شده است. ما برای جامعه هفتاد میلیونی خود، نود هزار روحانی داریم، ولی در مقابل باید دید که برای هفتاد میلیون جمعیت، چند پزشک، متخصص اجتماعی، سیاسی و... وجود دارد، رسانه‌ها همان گونه که جامعه را از وجود میکروب آگاه می‌سازند، باید معضلات فرهنگی را نیز جدی بگیرند و جامعه را به هجمه‌های  فرهنگی و جنگ نرمی که دشمن به راه انداخته حساس کنند و در این عرصه به رسالت خود عمل کنند. دنیا با ما در جنگ تمام عیاری است و سلاح فرهنگی، کاری تر از سلاح نظامی است که برای مقابله با آن باید جهشی تمام عیار و ملی در پیش داشته باشیم.

*چه توصیه‌ای به مسئولان حوزه دارید؟

مسئولان در جهت‌دادن به تحصیلات حوزه نقش مهمی دارند. امروز طلابی وارد حوزه می‌شوند که برای خدمت به دین خدا و سربازی امام زمان(عج) آمده‌اند، ولی نمی‌‌دانند که برای چه درس می‌خوانند و این درس خواندن چه فوایدی برای آنان دارد.

منسجم کردن کارها نیز در مرحله بعدی کار مسئولان قرار دارد؛ چنانچه هرکسی در گوشه‌ای با سلیقه شخصی عده‌ای را جمع کند، در آینده به جای این که این افراد در حوزه با هم تعامل داشته باشند، دست‌ و پاگیر هم شده و این اقدام دشمن را شاد می‌کند و جلوی پیشرفت علمی را می‌گیرد.

حوزه باید مرکز مدیریت باشد و طلاب به داشتن چنین مرکزی افتخار کنند. زمانی که طلاب این  مدیریت را بپذیرند، از آن الهام گرفته و می‌‌توانند مشکلات خود را برطرف سازند.

* توصیه شما به طلاب جوان چیست؟

خداوند در قرآن کریم، رفعت و ارتقاء،‌ انسان را ایمان و علم بیان می‌کند، «یرفع‌الله الذین آمنوا منکم والذین اوتوا ‌العلم درجات» که تمام خیرات و برکات از این دو چشمه می‌جوشد. لذا هر طالب علمی باید بداند که عمر او در حال گذر است و اگر خود را در نیابد و اوقات خود را بیهوده از دست دهد،‌ حسرت خواهد خورد.

امروز که دشمنان اسلام با ترفند‌های مختلف قصد ضربه زدن به انقلاب و اسلام را دارند،‌ اگر خود را به سلاح ایمان و علم مجهز ننماییم، در محضر خداوند مؤاخذه خواهیم شد.

* دفتر نمایندگی حوزه در تهران، شورای تصمیم‌گیری راه‌اندازی نموده،‌ به عنوان عضو این شورا در این خصوص توضیحاتی بفرمایید؟

: فعالیت شورا در دفتر نمایندگی مرکز مدیریت حوزه علمیه تهران تجربه نشده است،‌ لکن،‌ با توجه به اینکه شورا، احیای سنت نبوی و اجرای دستور خدا است، عقل جمعی بر عقل فردی برتری دارد. از این رو زمانی که تعدادی از علما و فضلای حوزه دور هم جمع می‌شوند و نشست‌های مستمری را برگزار می‌کنند، مشکلات و امکانات را بررسی و طرحی را پیشنهاد می‌کنند که در بهبود وضعیت علمی و اخلاقی طلاب ارزشمند خواهد بود. زیرا اگر کسانی بدون تجربه، در سنین نوجوانی وارد حوزه ‌شوند و خطوط درست را نشناسند،‌ ممکن است گرفتار مسیرهای انحرافی شده و عمر خود را تلف کنند و در محتوای علمی نیز پیشرفتی نداشته باشند و مشکلات زمان را نشناسند.

* از این که با حوصله به پرسش‌های ما پاسخ دادید، سپاس‌گزاریم.

بنده هم از شما ممنونم که در این عرصه تلاش می‌کنید و همت شما این است که اهداف حوزه را پیش ببرید. امیدوارم در این خدمت رسانه‌ای موفق باشید.

*در  پایان اگر سخنی دارید،‌ بفرمائید.

«و آخر دعوانا ان ‌الحمدلله رب‌‌العالمین»؛ خداوند متعال به صورت معجزه‌آسا امور حوزه‌ها و طلاب را پیش می‌برد. ما صاحب و پشتیبان داریم و دلگرمی حوزویان،‌ به قطب عالم امام زمان(عج) است. طلبه سرباز مستقیم امام عصر(ارواحنا له‌ الفداه) است. باید  شکر این نعمت که در سفره امام زمان(عج) و در زیر خیمه ایشان نشسته‌‌ایم را به جا آوریم و تمرین خدمت‌گزاری را نصب‌العین کارهای خود قرار دهیم.

حوزه نیوز

تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه