تبیان، دستیار زندگی
سرلشگر پاکروان امروز در تلگرامی به کلیه ادارات ساواک دستور داد که در روزهای تاسوعا و عاشورا از هرگونه «اصطکاک مأمورین با عزاداران و وعاظ و روحانیون خودداری» شود. در این تلگرام آمده است که
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دولت از حادثه قم عذرخواهی کند

شنبه 11 خرداد 1342 / 8 محرم 1383 / 1 ژوئن 1963

● سرلشگر پاکروان امروز در تلگرامی به کلیه ادارات ساواک دستور داد که در روزهای تاسوعا و عاشورا از هرگونه «اصطکاک مأمورین با عزاداران و وعاظ و روحانیون خودداری» شود. در این تلگرام آمده است که اگر در برخی مجالس روحانیون اقدام به تندروی کردند، پس از پایان مراسم به آنها شدیداً تذکر داده شود و «عواقب وخیم به آنان یادآوری گردد.» پاکروان در ادامه این متن نوشت: «ضمناً اسامی و مشخصات این قبیل عناصر تهیه که پس از برگزاری ایام عزاداری تصمیم لازم درباره آنان اتخاذ شود.»

کلیک کنید

فیضیه

● پاکروان در نامه‌ای جداگانه به ساواک شیراز دستور داد که برای آخرین بار به روحانیون این شهر «تذکر خیلی جدی» داده شود. در خاتمه نامه پاکروان آمده است: «فعلاً روشن نیست که دو روز عزاداری را بدون ایجاد حادثه برگزار کنیم اما پس از آن عکس‌العمل خیلی شدید به عمل خواهد آمد.»

● پیش‌ازظهر امروز با حضور تعدادی از مقامات امنیتی، انتظامی و نظامی، کمیسیونی در گارد شاهنشاهی تشکیل شد تا در مورد برگزاری مراسم عزاداری روز عاشورا در کاخ گلستان رایزنی شود. با توجه به حضور محمدرضا پهلوی در این مراسم، کمیسیون مزبور تصمیم گرفت که کلیه ساختمان‌های مشرف به جایگاه شاه «از طرف شهربانی کل کشور بازدید و از لحاظ حفاظت تأمین برقرار شود.» در بند دوم صورتجلسه این کمیسیون آمده است: «چون ممکن است در همان روز در مسجد ارک روضه‌خوانی باشد ودر ضمن تظاهراتی به عمل آید و به وسیله بلندگو شعارهای مزبور پخش گردد، شهربانی کل کشور پیش‌بینی لازم را در این مورد به عمل آورد که از هر گونه تظاهرات و دادن شعار جلوگیری به عمل آید.»

● ظهر امروز دو مأمور ویژه ساواک در پوشش اعضاء نهضت آزادی به ملاقات آیت‌الله خمینی رفته و پس از خاتمه مراسم عزاداری در اندرونی خانه به دیدار با ایشان پرداختند یکی از آنها به عنوان «پیک مطمئن هوایی در فرودگاه مهرآباد معرفی شد» که از این طریق بتوان اعلامیه‌های آقای خمینی را به کشورهای اسلامی فرستاد. در گزارش ساواک از این موضوع آمده است: «دو مأمور مزبور از خمینی می‌پرسند که دستور جدیدی برای ایام تاسوعا و عاشورا صادر می‌فرمایند؟ آیت‌الله خمینی می‌گوید جز همین اعلامیه که داده است و وعاظ را ملزم به گفتار و انتقاد از دستگاه‌ها نموده، فعلاً دستور دیگری نیست. مأمور ساواک فارس علاوه می‌نماید که در شیراز قصد شدت عمل و احتمالاً تخریب در بین است و وسایلی برای این کار از طریق نهضت دریافت داشتند صلاح آیت‌الله چیست؟ خمینی می‌گوید فعلاً صلاح نیست و من حاضر نیستم در این ایام پیش‌آمدهای ناگواری بکند که منجر به ریختن خون مسلمین گردد.»

● سازمان اطلاعات و امنیت امروز طی گزارشی به سفارش اخیر آیت‌الله خمینی به طلاب پرداخت و نوشت که ایشان وعاظ را ملزم کرده‌اند که در روزهای تاسوعا و عاشورا به شرح واقعه روز دوم فروردین در مدرسه فیضیه پرداخته و مردم را دعوت به بازدید از این مکان کنند. بنابه این گزارش آیت‌الله خمینی «به طلابی که در مدرسه فیضیه مسکن دارند دستور داده است در این دو روز آنچه لباس پاره پاره و حتی خونی و لنگه کفشها را و هم‌چنین فرش‌های مندرس و کتاب‌های سوخته شده را» جمع‌آوری و به معرض تماشای بازدیدکنندگان بگذارند.

آیت‌الله خمینی «به طلابی که در مدرسه فیضیه مسکن دارند دستور داده است در این دو روز آنچه لباس پاره پاره و حتی خونی و لنگه کفشها را و هم‌چنین فرش‌های مندرس و کتاب‌های سوخته شده را» جمع‌آوری و به معرض تماشای بازدیدکنندگان بگذارند.

● سرهنگ بدیعی رئیس ساواک قم در تلگرامی به ریاست ساواک از تصمیم آیت‌الله خمینی مبنی بر سخنرانی در روز عاشورا در مدرسه فیضیه خبر داد.

● پیام اخیر آیت‌الله خمینی به وعاظ مبنی بر افشاگری علیه رژیم در ایام محرم، امشب در نازی‌آباد تهران دست به دست می‌شد. بنابه گزارش ساواک طلاب و روحانیون در هر منبری که در این محله می‌رفتند اعلامیه آیت‌الله خمینی را نیز به مردم می‌دادند.

● حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی که از اول ماه محرم در مسجد آذربایجانیها سخنرانی می‌کرد، امشب در اثر ازدحام انبوهی از مردم به سختی توانست خود را به منبر برساند. تعداد حضار در مراسم را ساواک «بیش از چهل هزار نفر از طبقات مختلف مردم» برشمرد. در بین حضار در مراسم و در محلی ویژه که از قبل تحت مراقبت نیروهای امنیتی قرار گرفته بود، اسدالله علم هم حضور داشت. علاوه بر او ارتشبد حجازی رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران و سپهبد نعمت‌الله نصیری رئیس شهربانی کل کشور نیز حاضر بودند. فلسفی که از حضور این مقامات در مراسم آگاه بود، در خطابه خود بار دیگر بر لزوم برقراری دموکراسی و آزادی بیان در جامعه تأکید کرد و دولت را به خاطر محدود کردن حقوق اساسی ملت سرزنش نمود. او به منظور اثبات مخالفت هیئت حاکمه با روحانیت به ماجرای مدرسه فیضیه و اعزام طلاب به سربازی پرداخت و دولت را شدیداً مورد انتقاد قرار داد. در پایان سخنرانی، فلسفی از مردم خواست که برای رساندن صدای خود به گوش هیئت حاکمه، خواسته‌های زیر را با دوبار عبارت «صحیح است» تأیید نمایند. این خواسته‌ها بنابه گزارش ساواک بدین‌شرح بود:

«1ـ حوزه علمیه قم و مراجع تقلید و علمای ایران حق دارند بر سرنوشت ملت ایران دخالت نمایند و هرگونه انتشار اعلامیه و نظریات آنها را دولت بایست جداً و حتماً و الزاماً و آزادانه به آنان توجه نماید.

2ـ دولت بایستی حتماً و جداً از حادثه اسفناک قم معذرت بخواهد.

3ـ آزاد ساختن طلاب علوم دینی که غیرقانونی به سربازخانه‌ها برده‌اند و معرفی کردن آنها به حوزه علمیه قم.

4ـ آزادی اجتماعی مردم و دخالت در سرنوشت خود.

5ـ آزادی زندانیان سیاسی که در گوشه‌های زندان به سر می‌برند.

6ـ چاپ و انتشار نظریات مراجع تقلید در روزنامه‌ها.

7ـ محاکمه و مجازات مسببین واقعه مدرسه فیضیه قم.»

به گزارش ساواک هر یک از خواسته‌های بالا با دوبار «صحیح است» مورد تأیید مردم واقع شد.

● رئیس ساواک فارس در نامه‌ای به استانداری خبر داد که در شب عاشورا مجلس سخنرانی آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب در مسجد نو شیراز برپا خواهد بود. او در این نامه درخواست کرد «مأمورین انتظامی پیش‌بینی لازم را معمول دارند.»

● امشب نیز در مسجد هدایت مراسم سخنرانی برپا بود. ابتدا حجت‌الاسلام غلامرضا گلسرخی به منبر رفت و پس از شرحی از رویارویی امام حسین (ع) با یزید، رشته سخن را به مدرسه فیضیه کشاند. او ماجرای روز دوم فروردین را محکوم کرد و از گسترش نفوذ وابستگان اسرائیل در ایران به شدت انتقاد کرد. پس از او آیت‌الله طالقانی به منبر رفت. او که به تازگی از زندان آزاد شده بود در این سخنرانی شرحی از مشکلات خود در زمان حبس را بازگو کرد و گفت: «مأمورینی که مابین جمعیت هستند و صحبت مرا بدون کم و کاست خبر دهند.»

● ساواک امروز یک تبعه لبنانی را در فرودگاه مهرآباد دستگیر کرد. این فرد محمد توفیق قیسی نام داشت و همراه خود مقادیر زیادی ارز وارد کرده بود. ساواک در همین روز گزارشی از این دستگیری تنظیم و به وزارت کشور فرستاد. در این گزارش آمده بود: «نام برده که دارای سی هزار مارک آلمانی و 500 لیره ترک و 200 هزار لیره عراقی و چند برگ کاغذ سفید که نوشته‌های آن به طور وضوح معلوم نبوده و بایستی با وسایل مخصوص ظاهر شود، بوده [که] به وسیله مأمورین ساواک جلب گردید.»

پایگاه اطلاع رسانی 15 خرداد

بخش هنر مردان خدا - سیفی