تبیان، دستیار زندگی
بازار فروش بازى هاى كامپیوترى در اوایل تابستان هر سال گرماى خاصى مى پذیرد. امسال نیز این بازار از سنت همیشگى خود پیروى كرد و بسان ادوار گذشته با فرا رسیدن تابستان با حركتى پرشتاب گام هاى محكم خود را براى رونق فصلى برداشت. ای...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از رستوران سوخته تا بازار جمهورى

بازار فروش بازى هاى كامپیوترى در اوایل تابستان هر سال گرماى خاصى مى پذیرد. امسال نیز این بازار از سنت همیشگى خود پیروى كرد و بسان ادوار گذشته با فرا رسیدن تابستان با حركتى پرشتاب گام هاى محكم خود را براى رونق فصلى برداشت. این روزها بسیارى از كسبه بازار لوازم صوتى و تصویرى بخش وسیعى از درآمد هاى خود را از راه فروش بازى هاى كامپیوترى كسب مى كنند. آنان در حالى كه مدت ها از عرضه تلویزیون و ضبط و كالاهاى این چنینى بازمانده بودند، چند صباحى است كه بازگشت رونق را به فروشگاه هاى خود به لطف روزهاى گرم تابستان جشن مى گیرند. در گیرودار هجوم جوانان و نوجوانان براى خرید وسایل سرگرمى زاى الكترونیكى، كسبه این بخش از بازار هم از فرصت كمال استفاده را برده و با افزودن بر قیمت ها، سودى را كه در اثر ركود بازار لوازم صورتى و تصویرى از كف داده بودند دوباره باز مى جویند. خیابان جمهورى به عنوان قلب بازار لوازم الكترونیكى كشور این روزها به خوبى مى تپد و پول هاى بسیارى را در حساب هاى فروشندگان به گردش در مى آورد. عده كثیرى از دانش آموزانى كه حالا از بند مدارس خود رها شده اند، هر روز به سوى این خیابان مركز شهر تهران روانه مى شوند تا موجبات خوشحالى مغازه داران را فراهم آورند. در پى این حضور گسترده قیمت ها نیز در بازار بالا كشیده تا مرام بازاریان كه همیشه هم زمان با هجوم مشترى ها بر قیمت كالاها مى افزایند حفظ شود.

مهمترین كالایى كه در بازار لوازم سرگرمى ساز نوجوانان عرضه مى شود، پلى استیشن است. هیچكدام از كمپانى هاى بزرگ جهان هرگز در طول 15 سال گذشته نتوانسته اند در كنار شركت سونى در این بخش از بازار عرض اندام كنند. از همین رو سونى در بازار داخلى و مجامع بین المللى بدون هیچ مشكل و رقیبى هر روز بر میزان فروش خود مى افزاید.

لوازم صوتى و تصویرى از جمله بخش هاى بازار به شمار مى رود كه هیچ گونه نظارتى بر فعالیت هاى آن صورت نمى گیرد. قیمت ها در این بخش براساس توافقات فروشندگان همسایه با یكدیگر تعیین مى شوند و هیچ مركز نظارتى حق برهم زدن معادلات را ندارد به همین سبب در روزهایى كه مردم علاقه مند در پاتوق فروشگاه هاى لوازم صوتى و تصویرى حاضر مى شوند، هیچ كس نباید قرق را بر هم زند. این روزها بهاى بسیارى از بازى هاى كامپیوترى كه پلى استیشن در آن حكم سلطانى بى جانشین را دارد نیز در حدود 30 درصد رشد را در بازار نشان مى دهد. افزایش 50 درصدى فروش این محصول هم روند صعودى قیمت ها را جامه منطقى مى پوشاند و به عنوان اولین و مهمترین توجیه مطرح مى شود. مهمترین كالایى كه در بازار لوازم سرگرمى ساز نوجوانان عرضه مى شود، پلى استیشن است. هیچكدام از كمپانى هاى بزرگ جهان هرگز در طول 15 سال گذشته نتوانسته اند در كنار شركت سونى در این بخش از بازار عرض اندام كنند. از همین رو سونى در بازار داخلى و مجامع بین المللى بدون هیچ مشكل و رقیبى هر روز بر میزان فروش خود مى افزاید. غول بازى هاى رایانه اى كه در سال 1992 پلى استیشن یك را به فروشگاه ها روانه ساخت پس از ده سال متوجه شد كه جوانان به محصول آنان اقبال خوبى نشان داده اند. به همین دلیل پلى استیشن 2 در سال 2000 به دنیاى مجازى كودكان راه یافت و به دنبال آن نسل سوم یعنى همان پلى استیشن 3 نیز قدم به عرصه هستى نهاد. كمپانى هاى سامسونگ، پاناسونیك و ال جى هیچ گاه توان آن را نداشتند تا با مردان متفكر چشم بادامى ژاپنى در عرصه ساخت بازى هاى رایانه اى به نبرد بپردازند. سه غول تجارى دنیاى تجهیزات الكترونیك پس از پلى استیشن محصولات مشابهى را به بازار روانه كردند ولى به نظر مى رسید كه تولیدات آنان جایگاهى را در میان انتخاب هاى خریداران نداشت. بدین گونه مایكروسافت وقتى ناكامى همكاران آسیایى خود را نظاره كرد، قدم به كارزار مبارزه با سونى نهاد تا شاید بتواند بخشى از بازار را از دست او خارج كند اما تلاش هاى مردان تحت فرمان بیل گیتس نیز به شكست منتهى شد. البته مایكروسافت توانست 13/2میلیون دستگاه XBOX در آمریكا و 19/9میلیون دستگاه در سایر نقاط جهان را به فروش برساند. محبوبیت پلى استیشن در بازارهاى فرامرزى به گونه اى است كه عدم عرضه آن در انگلیس در هفته گذشته شرایط را براى گرانى آن فراهم آورد. چندى قبل بى بى سى در این مورد گزارش داد كه مشكلات عرضه طى دو هفته گذشته باعث شده است به تقاضاها جواب داده نشود. این سخنان را سونى كه تلاش مى كند با به پرواز درآوردن هواپیماى باربرى حامل پلى استیشن جو بازار را آرام كند، اعلام كرد. بسیارى از خرده فروشان در انگلیس به كسانى كه با این دستگاه بازى مى كنند، گفته اند كه آنها نمى توانند كنسول بازى را به تنهایى بخرند. مشتریان نیز هیچ چاره اى جز خرید بسته هاى اضافى كه قیمت آن به 100 پوند مى رسد و به قیمت كل در بازار نیز نزدیكند، ندارند. در بعضى از خرده فروشى ها نیز قیمت بسته هاى چیپ ست موجود براى كاربران زیر 18 سال 94/237 پوند است. در حالى كه قیمت جزیى كنسول به تنهایى 99/104 پوند است. یك بسته حاوى بازى هاى مناسب براى افراد بالاى 18سال 97/177 پوند است. اندازه نسخه دوباره طراحى شده پلى استیشن 2 نصف نسخه اصلى است. اما عرضه این محصول به دلیل تاخیر كشتى حامل این محصول در بازار كاهش یافت. دستگاه هاى بازى نینتندو نیز در حال حاضر در تیراژى به وسعت 30 میلیون در جهان بازى هاى مجازى حضور مؤثرى دارند.

ائتلاف براى تسخیر بازار

در حالى كه هیچ كمپانى را یاراى مبارزه با پلى استیشن نبود، شركت هاى آى بى ام و توشیبا با سونى ائتلاف كردند تا شاید بتوانند از بازار پرسود بازى هاى رایانه اى بخشى را نصیب خود كنند. سه متحد پس از 10 سال تحقیق ریزتراشه اى را به بازار روانه كردند كه فاصله میان فیلم هاى سینمایى و بازى هاى ویدئویى را كم مى كرد. چیپى كه سونى، توشیبا و آى بى ام طرح آن را ریخته بودند، براى به كارگیرى در دستگاه پلى استیشن3  ساخته شده است. این چیپ از چندین هسته پردازشگر متفاوت ساخته شده است كه با یكدیگر كار مى كنند. دستگاه پلى استیشن3 سال 2006 به بازار مى آید اما انتظار مى رود برنامه نویسان اوایل سال آینده نسخه اولیه این دستگاه را به دست آورند تا بتوانند بازى هایى را كه قرار است، هنگام انتشار در آن موجود باشد تست كنند. بدین ترتیب استقبال از محصولات دنیاى مجازى تولید كنندگان را وادار كرد تا نسل نوین آن را تا چند مدت دیگر به بازار روانه كنند. كمپانى SEGA (سگا) را نیز باید در لیست شكست خورده ها قرار داد. این كمپانى تا اوایل سال هاى 1992 حاكم بلامنازع بازار بود ولى با طلوع پلى استیشن ستاره او رو به افول نهاد. گرداب سهمگین سونى بازى هاى میكرو، نینتندو و سایرین را نیز در خود غرق كرد. بدین شكل بازار در ید قدرت پلى استیشن قرار گرفت تا عرصه براى دیگران تنگ شود. پس از آن بود كه بسیارى از كمپانى ها بیشتر نیروى خود را به سوى طراحى سى دى هاى بازى متمركز كردند. بدین تقدیر بازارى جدید كه از دسترنج سونى به دست آمده بود هم تأسیس شد.

قیمت ها در این بخش براساس توافقات فروشندگان همسایه با یكدیگر تعیین مى شوند و هیچ مركز نظارتى حق برهم زدن معادلات را ندارد به همین سبب در روزهایى كه مردم علاقه مند در پاتوق فروشگاه هاى لوازم صوتى و تصویرى حاضر مى شوند، هیچ كس نباید قرق را بر هم زند.

بازار سى دى ها

رونق بازار بازى هاى رایانه اى و هجوم مشتاقان این وسایل بسیارى از تولید كنندگان نرم افزار را وادار كرد تا با چرخشى عجیب به سوى ساخت بازى هاى كامپیوترى بروند. بنابر آمار رسمى طى 5 سال گذشته در اروپا از مجموع 4 هزار شركت سازنده نرم افزار در حدود 3 هزار كمپانى تولید بازى هاى ویدئویى را نیز در لیست فعالیت هاى خود قرار داده اند. در حال حاضر بیش از 60 درصد از سود فروش كمپانى هاى نرم افزار از راه فروش بازى ها به دست مى آید. بسیارى از این بازى ها از روى داستان فیلم هاى سینمایى معروف مانند مهاجم مقبره، مومیایى و چندین و چند اسم دیگر كپى بردارى مى شوند. مسئله اى كه در طول 10 سال گذشته همیشه به محل مناقشه صاحب نظران این بخش بدل مى شده به مضامین بازى ها بازمى گردد. در بسیارى از كشورهاى غربى بازى هاى كامپیوترى ابزارى براى توسعه اقتصادى و حتى فرهنگى، اجتماعى یا سیاسى است. كمپانى هاى تولید كننده با تمسك به این سه فاكتور بازى هاى خود را طراحى مى كنند. كشورهاى صاحب قدرت جهان سعى دارند تا در قالب بازى هاى رایانه اى سیاست هاى خود را به سایر ملل جهان دیكته كنند به طور مثال در بازى GHOSTREEONI سازندگان آن سعى دارند تا به كاربران خود بفهمانند كه نیروهاى آمریكایى مجاز به مداخله در امور داخلی کشورها هستند. اوج چنین برداشتى در بازى DELTA FORCE به وضوح به چشم مى خورد. بازى جنجالى SPLINTERCELL CHAOS THEORY هم طى چند ماه گذشته نقدهاى متفاوتى را برانگیخته است. میانگین قیمت جهانى براى بازى هاى رایانه اى در حدود 25 دلار است. قیمت گذارى براى بازى ها براساس هزینه تولید آنها نیست بلكه بازى ها را بازاریابان شركت ها با توجه به میزان هزینه متوسطى كه یك كاربر براى خرید این بازى ها مى تواند بپردازد تعیین مى كنند. انواع سى دى بازى پلى استیشن در بازار كشور به بهاى در حدود 500 تومان تا یك هزار تومان به فروش مى رود. این سى دى ها در بیشتر مواقع به صورت قفل شكسته (كراك) در اختیار متقاضیان قرار مى گیرند. بدین گونه هر فرد مى تواند از روى سى دى ها كپى مجددى تهیه كند. قیمت سى دى بازى هاى كامپیوتر نیز در بازار در همین حدود است. براساس آمار رسمى یك سوم افرادى كه از بازى هاى رایانه اى استفاده مى كنند افراد بین 20 تا 30 سال هستند كه 43 درصد آنان را زنان شكل مى دهند. در اروپا هر خانواده در طول یك سال به طور متوسط هزینه اى در حدود 250 یورو بابت خرید سى دى هاى بازى مى پردازد كه این مبلغ در خاورمیانه به 100 یورو تقلیل مى یابد. در میان كشورهاى آسیایى، كره اى ها از همه بیشتر به بازى ها علاقه مند هستند. 69 درصد از مردم كره در طول هفته 7 ساعت از زمان خود را بابت این سرگرمى عصر جدید صرف مى كنند. 39 درصد از اماراتى ها نیز همانند كره اى ها رفتار مى كنند.

پلى استیشن تنها گزینه بازار

در یكى از فروشگاه هاى آتش گرفته توكیو در ماه مه ، 1964 یعنى درست بعد از جنگ جهانى دوم دو مرد ژاپنى شركت TOKYO TSUSHIN KOGYO را بنیان نهادند كه كمپانى سونى در حال حاضر میراث دار آن است. سونى امروزه با بیش از 60 میلیارد دلار درآمد، به عنوان قدیمى ترین كمپانى الكترونیكى جهان شناخته مى شود. شركتى كه نامش از تركیب دو كلمه (SOUNS) به معنى صوت و (SONNY) به معناى پسر كوچك حاصل آمده، در این روزها در بازار لوازم سرگرمى ساز ایرانى حكمرانى مى كند. پلى استیشن یك در بازار جمهورى تهران به قیمتى در حدود 80 تا 100 هزار تومان فروش مى رود و پلى استیشن 2 نیز قیمتى در حدود 150 هزار تومان تا 200 هزار تومان دارد.

منبع: روزنامه شرق