سرنخ های تازه از تاریخ شهر نشینی در قم
كاوش های باستان شناسان در تپه ی قلی‌درویش قم نشان می دهد که شهر باستانی پیشرفته ای در این ناحیه وجود داشته است. این کاوش ها که فصل پنجم خود را می گذرانند نشان می دهند که نه تنها این شهر در فاصله هزاره پنجم پیش از میلاد تا هزاره اول پیش از میلاد وجود داشته، بلکه آثار باستانی جالبی هم دارد که از ساختارهای اجتماعی حاکم بر آن در دوره عصر آهن حکایت می کند!
ظاهرا این شهر باستانی دارای فضایی با كاركرد مذهبی، نیایشگاه، محل سكونت و محل ذخیره آذوقه بوده و مدارکی مبنی بر تجارت گسترده مردمان آن با ساکنان حاشیه خلیج فارس به دست آمده است.
در این شهر که متعلق به عصر آهن است،مدارکی مبنی بر تجارت گسترده
مردمان آن با ساکنان حاشیه خلیج فارس به دست آمده است
او ادامه داد: «تا كنون هر آنچه از عصر آهن كاوش كرده‌ایم، به گورستان‌های این دوره و آثار منقول مربوط بوده است، تا جایی كه بیش‌تر باستان‌شناسان نظر داشتند، جوامع عصر آهن، جوامعی كوچ‌رو و كوچ‌نشین بودند و فضای استقراری و مسكونی نداشتند؛ ولی كاوش در این سایت، خلاف این مسأله را مبنی بر این‌كه جوامع بسیار پیشرفته‌ای از نظر الگوهای سازه‌یی و استقراری در این دوره وجود دارند، به اثبات رساند.»
ارجمندی هدف اصلی از كاوش در محوطه‌ی قلی‌درویش قم را به‌دست آوردن اطلاعات درباره‌ی جوامع عصر آهن با توجه به نبود فضاهای استقراری از این جوامع دانست و گفت: «تكمیل لایه‌نگاری و شواهد سكونتی از هزاره پنجم پیش از میلاد تا دوره‌ی عصر آهن از دیگر هدف‌های فصل پنجم كاوش در محوطه‌ی قلی‌درویش است.»
او به قدیمی‌تر بودن نواحی جنوبی سایت قلی‌درویش اشاره کرد و گفت: «هرچه به سمت شمال سایت می‌رویم، لایه‌های تاریك‌تری داریم، حتی ممكن است بستر قدیمی رودخانه‌ی قمرود از این مكان گذشته و به‌مرور به شهر كنونی قم رسیده باشد.»
گروه گردشگری تبیان
