تبیان، دستیار زندگی
بدون تردید یک دست ترین مجموعه تلویزیونی در ایام عید چه به لحاظ ریتم مناسب که مخاطب را به دنبال خود می کشاند وچه به لحاظ بازی های بسیار روان وبدون تکلف و دو نوآوری یکی در تیتراژ و دیگری در موسیقی، آن جا ی بررسی و نقد دارد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سیروس مقدم ، کارگردان سینمای ایران

نشست خبری عوامل سازنده‌ی «4 دیواری»

بدون تردید یک دست ترین مجموعه تلویزیونی در ایام عید چه به لحاظ ریتم مناسب که مخاطب را به دنبال خود می کشاند وچه به لحاظ بازی های بسیار روان وبدون تکلف و دو نوآوری یکی در تیتراژ و دیگری در موسیقی، آن جا ی بررسی و نقد دارد.به همین مناسبت نشست خبری با عوامل این مجموعه را تقدیم شما کاربران گرامی می نماییم.

سیروس مقدم كه پیش از این ساخت همزمان با پخش سریال‌هایی چون «اغما» و «روز حسرت» را در ماه‌های رمضان از او شاهد بودیم در این نشست اعلام كرد گفت: از «چاردیواری» به بعد قصد دارم به شیوه‌ی گذشته سریال‌سازی نكنم، بلكه ساخت مجموعه‌هایی را قبول كنم كه فیلمنامه‌ی آن شكل گرفته باشد و به خوبی بتوان مراحل پیش‌تولید و تولید آن را سپری كرد.

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «چاردیواری» پخته‌ترین سریالی است كه تاكنون ساخته‌ام و در گونه‌ی كمدی حرف‌های تازه‌تری داشته است.

* امیر جعفری نیز در این نشست گفت: از گدایی خنده بدم می‌آید و از هرگونه بازی كه باعث بی‌احترامی به مخاطب شود بیزارم.

بازیگر نقش نادر در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سعید آقاخانی اشاره كرد و گفت: كمتر بازیگر طنزی را می‌شناسم كه بتواند مانند سعید آقاخانی هنگام بازی عكس‌العمل (ریكشن) نشان دهد، چون اغلب بازیگران این‌گونه سریال‌ها تلاش می‌كنند با اندام مختلف خود این كار را انجام دهند، ولی آقاخانی حتی با یك نگاه می‌تواند حس صحنه را به مخاطب منتقل كند.

* آریا عظیمی‌نژاد نیز در این نشست با اشاره به علت قبول ساخت موسیقی «چهاردیواری» اظهار كرد: افراد مختلفی مرا از ساخت موسیقی سریال «چهاردیواری» نهی می‌كردند ولی این مخالفت‌ها مرا بیشتر تشویق به این كار كرد.

* مریم امیرجلالی ـ بازیگر نقش آهو خانم ـ درباره‌ی میزان بداهه‌گویی خود در «چهاردیواری» گفت: در این سریال اگر پیشنهاداتی برای نقش‌ها داشتیم آنها را با كارگردان مطرح می‌كردیم. به عنوان نمونه جمله‌ی «همیشه در روی پاشنه جیر‌جیر نمی‌كند» را خود به فیلمنامه اضافه كردم البته متن این مجموعه كامل و خوب بود.

امیر جعفری

كارگردان سریال نوروزی «چهاردیواری» در خصوص عواملی موثر در وزین‌تر شدن كلام طنز در این سریال نوروزی به خبرنگاران ایسنا اظهار كرد: شناسنامه كاری، سلیقه شخصی و نگاه من به تلویزیون و مخاطب با دیگران متفاوت است و حتی در ساخت «چهاردیواری» هم سعی كردم فیلمنامه را با برداشت‌های خودم بسازم و به‌طور كلی سلیقه‌ی من با بداهه موافق نیست.

سیروس مقدم‌ افزود: بداهه به این معنی كه پنج صفحه فیلمنامه را براساس توانمندی‌های بازیگران به 45 دقیقه متن اپیزود برسانیم حتی اگر این حركات فیزیكی و گفتار‌ها در قالب بداهه چندان ارتباطی هم با موقعیت نمایشی مورد نظر نداشته باشد، از نظر من درست نیست و من با آن موافق نیستم، چرا كه حتی اگر این نوع طنز بامزه باشد و ایجاد خنده كند، اما شاید لحظه‌ای بعد مخاطب به آن چه كه خندیده است فكر نكند.

مقدم با اشاره به این‌كه تعداد كمی از پیشنهادات بازیگران را به متن فیلمنامه اضافه كرده است تصریح كرد: اصولا به این دلیل كه فیلمنامه كامل بوده و دیالوگ‌ها برای نقش‌های درون قصه به‌طور كامل نوشته شده بود نیازی به اضافه و كم‌كردن دیالوگ‌ها و گفتن بداهه از سوی بازیگران احساس نمی‌شد.

بداهه به این معنی كه پنج صفحه فیلمنامه را براساس توانمندی‌های بازیگران به 45 دقیقه متن اپیزود برسانیم حتی اگر این حركات فیزیكی و گفتار‌ها در قالب بداهه چندان ارتباطی هم با موقعیت نمایشی مورد نظر نداشته باشد، از نظر من درست نیست

وی با بیان این‌كه روابط درونی انسان‌ها مهم‌تر از روابط بیرونی آن‌هاست خاطرنشان كرد: انسان‌ها مجموعه‌ای از خوبی‌ها و بدی‌ها، خیر‌وشر و در واقع نكات منفی و مثبت هستند و خوشبختانه فیلمنامه هم این قابلیت را داشت كه خوب و بد را به‌عنوان خصوصیات نهفته در انسان‌ها ببیند نه به‌عنوان دو قطب بیرونی و در واقع آدم‌های قصه مجموعه‌ای از خوبی‌ها و بدی‌ها كه تضاد قصه را هم شكل می‌دادند، بودند.

كارگردان مجموعه‌ی تلویزیونی «چهاردیواری» با این اعتقاد ‌كه همان‌طور كه فیلمنامه و نوع ساخت سریال نو و تازه بود، باید تیم سازنده‌ی آن هم كارهای نویی را انجام دهند، عنوان كرد: به‌طور مثال در بخش تدوین، «چهاردیواری»، جزء معدود‌ترین سریال‌های كمدی دارای ریتم است كه گفت‌وگو‌ها با قاعده است، عكس‌العمل به اندازه‌ی خود عمل و دیالوگ دارای ارزش است و نهایتا سكانس‌ها به سرعت از یك موقعیت به موقعیت دیگر پرتاب می‌شد، بدون این‌كه آب توی آن بسته شود و این موضوع كمك می‌كرد كه وقتی تماشاگر بخشی و یا سكانسی از سریال را نمی‌دید احساس می‌كرد كه قسمتی از این فیلم را از دست داده است.

مقدم اضافه كرد: این ریتم حتی در مونتاژ و موسیقی این مجموعه‌ی تلویزیونی حفظ شد، به‌گونه‌ای كه جدای از دوقسمت ابتدایی سریال كه مخاطب با جنس موسیقی نوین آشنا شده، اما از قسمت سوم به بعد نه‌تنها گوش بیننده به آهنگ و موسیقی سریال عادت كرده، بلكه نسبت به آن وابستگی عاطفی پیدا می‌كند و در قسمت‌هایی كه مجبور بودیم از سازهای دیگری استفاده كنیم مخاطب نسبت به موسیقی اصلی سریال كه موسیقی سنتی بود احساس دلتنگی می‌كرد، چرا كه در عین شادی دارای حزن و رتیم درونی خاصی بود و این مسائل كمك كرد كه این كار در كارنامه‌ی حرفه‌یم پخته‌ترین كار و به‌عنوان ساختاری، بتواند در قالب سریالی كمدی حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد.

   موضوع «چهاردیواری» مبتنی بر واقعیت بود

به گزارش ایسنا، محسن طنابنده نویسنده‌ی مجموعه‌ی تلویزیونی «چهاردیواری» در خصوص علت كمتر استفاده‌كردن از طنز كلامی دراین سریال اظهار كرد: در این فیلمنامه سعی براین شد تا كار جدید‌تری بسازیم برمبنای لودگی نباشد و اساسا باور‌پذیرتر و نزدیك‌تر به شرایط روزگار باشد.

وی با اشاره به این‌كه سریال «چاردیواری» فیلمی تماما كمدی از نوع موقعیت بود خاطرنشان كرد: انسان‌های قصه در عین جدی‌بودن در موقعیت‌های گوناگونی قرار می‌گرفتند كه معمولا شیرین بود و اصولا جنس داستان به‌گونه‌ای بود كه نیازی به لودگی و حركات اضافه نداشتیم چرا كه آنقدر فرصت و زمان كافی و توانایی در اجرا و طراحی فیلمنامه داشتیم كه قصه را با دلخواه و سلیقه‌ی خودمان پرورش دهیم و نیازی به لودگی و تكرار مكررات نداشتیم.

طنابنده با بیان این‌كه موضوع این فیلمنامه ما به ازای خارجی داشت گفت: این سوژه كه به مجرد‌ها خانه اجاره نمی‌دهند برای یكی از دوستان من اتفاق افتاد و او مجبور شد كه خواهرش را برای اجاره منزلی به همراه خود ببرد كه بعدها هم به مشكل برخورد كرد و این موضوع دستمایه‌ای برای طرح و نوشتن این فیلمنامه شد.

موسیقی

تضاد حزن و شادی در موسیقی

آریا عظیمی‌نژاد ـ آهنگساز سریال «چهاردیواری» در پاسخ به پرسشی مبنی بر دلیل استفاده از آهنگ‌های سنتی اظهار كرد: اولین علت در انتخاب این نوع موسیقی كه تركیبی از سورنا و دهل بود، قرین‌شدن زمان پخش این سریال با ایام نوروز بود؛ چرا كه از طرفی بسیار كهن و سنگین بود و از طرفی هم در عین‌ وجود نوعی حزن در این موسیقی، رگه‌هایی از شادی هم شنیده می‌شد.

وی ادامه داد: این تجربه تاكنون صورت نگرفته بود و كار تازه و نویی بود كه توانست روی حس بازی بازیگران و خط داستانی كه طی می‌شد، اثر بگذارد و تضاد زیابیی را به‌وجود آورد.

محسن طنابنده در خصوص موسیقی سریال نوروزی «چهاردیواری» گفت: این نوع موسیقی برای اولین‌بار در سریال‌های تلویزیونی استفاده شد. این‌كه موسیقی‌ همان كاری كه تصویر انجام می‌دهد را ادامه ندهد و خودش به‌طور مستقل به تقویت آن كمك كند، بسیار جالب توجه است؛ به‌طور مثال در صحنه‌هایی كه به ظاهر شیرین هستند و نوع روایت شیرین نیست، این نوع موسیقی كمك می‌كند كه واقعیت پس پرده نمایان شود.

 امیرجلالی و احساس رضایت از نقش «آهو»

به گزارش ایسنا، مریم امیر‌جلالی، بازیگر نقش «آهو» در پاسخ به پرسشی مبنی ‌بر این‌كه آیا از نقش خود در سریال «چهاردیواری» راضی است؟ تصریح كرد: خوشحالم از این‌كه «چهاردیواری» در بین همه مردم مطرح شد و من موفقیتم در این نقش، مدیون تمامی عوامل پشت صحنه فیلم هستم.

وی ادامه داد: از آن جا كه گروه فوق‌العاده و آبرومند بود، هم پشت صحنه خوب و هم بازدهی خوبی داشتیم و نهایتا این فیلم به فرهنگ اصیل ایرانی ما كمك كرد.

امیرجلالی افزود: من به عنوان یك ایرانی از دیدن فیلم‌هایی كه تماما لودگی و مسخره‌اند، احساس بدی دارم و ناراحت می‌شوم، اما این سریال از احترام خاصی برخوردار بود و همه دوستان با انرژی كامل جلوی دوربین می‌رفتند.

این بازیگر سپس از نقشی كه به وی واگذار شده بود تشكر ‌كرد و افزود: از ایفای این نقش احساس رضایت دارم.

  امیر جعفری و بیزاری از گدایی خنده

امیر جعفری، بازیگر نقش «نادر» درباره ایفای نقشی نسبتا متفاوت‌ در سریال «چهاردیواری»، خاطرنشان كرد: اصولا مناسب‌ترین نوع طنز، طنز موقعیت است كه بازیگر در یك موقعیت قرار می‌گیرد و یك اتفاق خنده‌دار برایش پیش می‌آید. طنز كلامی برای زمانی است كه بازیگر متن كافی در اختیار ندارد و مجبور است كه خودش به در‌ و دیوار بزند، اما هنگامی كه قصه بازیگر را پیش می‌برد دیگر دلیلی برای اضافه‌كردن به متن و بیشتر خندان مردم وجود ندارد؛ من اصولا از گدایی خنده از مخاطب و انجام‌دادن هر كار درست و نادرست برای شاد‌كردن تماشاگر بیزارم.

وی با بیان این‌كه شكلك درآوردن در بازی با تیپ‌سازی متفاوت است، تصریح كرد:‌ به‌طور مثال من معتقدم كه در ایران تیپ‌سازی بهتر از رضا شفیعی‌جم نیست و اگرچه من علاقه‌ای به تیپ‌سازی ندارم، ولی مطمئنم كه تیپ‌ساز‌هایی مثل رضا شفیعی‌جم نیز آنچه را كه قصه و فیلمنامه انتظار دارد، بازی می‌كنند؛ چرا كه در غیر این‌صورت لطمه می‌خورند؛ اما در سریالی مثل «چهاردیواری» كه اثری كاملا رئالیستی است و همه‌ وجوه آن به خوبی پیش می‌رود، دیگر نیازی به این‌گونه مسائل نیست.

بداهه‌ی خلق‌الساعه، درست نیستند

در ادامه این نشست محسن طنابنده درباره انواع طنز گفت: این‌كه كمدی موقعیت و یا كلامی، كدامیك درست و یا نادرست است، مدنظر ما نیست؛ بلكه این نكته اهمیت دارد كه همه ویژگی‌ها سر جای خودش مورد استفاده قرار گیرد؛ به‌طور مثال سریال خارجی «دوستان»(friends) تماما بر اساس طنز كلامی شكل می‌گیرد و بسیاری از شیرینی‌هایش مبتنی بر گفت‌وگو است، ولی این اتفاق به درستی شكل می‌گیرد.

وی ادامه داد: در كل بداهه‌هایی كه خلق‌الساعه هستند و در پیش‌برد داستان موثر نبوده و متناسب با جنس كاراكتر هم نیستند، بلكه تنها در یك لحظه و برای خندان مخاطب حرفی زده می‌شود، درست نیستند، چرا كه در قصه نمی‌گنجند.

محسن طنابنده در پاسخ به پرسشی مبنی‌ بر این‌كه چرا با وجود آن همه دروغ‌گویی از سوی مریم و نادر باز هم این دو در نهایت رستگار شدند و همه‌چیز به‌خوبی تمام شد؟ خاطرنشان كرد: اصولا تم اصلی «چهاردیواری» دروغ‌گویی نبوده و من به‌عنوان نویسنده برای اثبات درستی و یا نادرستی دروغ، این فیلمنامه را ننوشتم و بیشتر به‌دنبال فیلمی بودم كه تماشاگر در آن شریك باشد و این‌كه آنها چه فكری می‌كنند و قضاوت داستان فیلم را به مخاطبان واگذار كرده‌ام، چرا كه اصولا كار یك هنرمند پند ‌دادن نیست و او باید هرچه كه هنر و خلاقیت دارد ارائه كند.

تم اصلی مذمت دروغ‌گویی است

در ادامه صحبت‌های طنابنده، سیروس مقدم در رابطه‌ی هدف اصلی از ساخت این سریال، اظهار كرد: تم اصلی مجموعه‌ی «چهاردیواری» دروغ‌گویی است.

او گفت: اصولا هیچ كس، دروغ‌گویی‌ را دوست ندارد و آن را جزء خصوصیات بد به حساب می‌آورد، ولی گاهی اوقات فرد در شرایطی قرار می‌گیرد كه مجبور به دروغ‌گویی می‌شود. به نظر من حرف اصلی «چهاردیواری» در شعر تیتراژ پایانی گنجانده شده كه باركج به مقصد نمی‌رسد و حتی قبله كج هم به خدا نمی‌رسد.

این كارگردان افزود: طبیعی است كه وقتی كار ناپسندی را می‌خواهیم مذمت كنیم باید ضمن ایجاد مشكلات و موانعی كه هر انسان در صورت ارتكاب آن دچار می‌شود باید پیامد‌های خوب انجام‌ندادن آن را هم به نمایش بگذاریم. به‌طور مثال وقتی كه چهارده قسمت مریم و نادر به‌خاطر دروغ‌گویی دچار مشكلات و موانع گوناگون می‌شوند طبیعی است كه باید گفت اگر دروغ نمی‌گفتند با هم ازدواج می‌كردند، به مشهد می‌رفتند و شناسنامه‌شان هم گم نمی‌شد.

(این مطلب ادامه دارد)


گروه هنری تبیان