آیت الله بروجردی

آیه الله العظمی حاج آقا حسین طباطبائی بروجردی ،از جمله فقها و مراجع تقلیدی بود که در طول عمر با قلم و تالیف سرو کار داشت . هنوز سن ایشان به سی سال نرسیده بود که نوشتن حاشیه کفایه الاصول استادش ، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی را آغاز کرد، گویا در زمان حیات استاد،این تالیف ارزنده را به پایان رساند، واین رشته تالیف و حک واصلاح آن ، تا آخر عمر پربرکت ایشان ادامه داشت :

خود ایشان می فرمود :

[زیاد چیز نوشته ام بعضی تمام و قسمتی ناتمام ، و بعضی هم براثر نقل وانتقال از بروجرد به قم مفقود شده است].

همین علاقه به نوشتن و تالیف و کارهای علمی، باعث می شد که فضلا و شاگردان خود را به نوشتن و تالیف تشویق نمایند. گاهی می فرمود:

[بسیار خوشوقتم که فضلای حوزه زحمت می کشند و در علوم دین بحث و بررسی می کنند و آثار خوبی از خود، به یادگار می گذارند].

اما همانطور که آثار خودایشان از قلمی گویا و رسا و محتوایی متقنن و محکم برخوردار بود، مکرر به فضلا و طلاب می فرمود :[چیزی بنویسید که همه طبقات استفاده کنند واهل فن نیز خرده نگیرند].

برای نوشتن مقاله ای پیرامون تالیفات مرحوم آیه الله بروجردی و یا هر شخصیت علمی دیگر، بهترین و مطمئن ترین راه این است که :اصل تالیفات از نزدیک بررسی و ویژگیهای آنها یادداشت و براساس آن یادداشته، به معرفی و کتابشناسی پرداخته شود.

اما متاسفانه این کار برای این ناچیز میسور نبود و به عللی در صدد هم برنیامدیم که تالیفات آن مرحوم رااز نزدیک ببینم .این جا مناسب می دانم یادآوری شود که از هنگام رحلت آیه الله بروجردی ، کتابخانه ایشان در شرائطی قرار گرفت که محققان نتوانستندازاین کتابخانه و تحقیقات آن مرحوم استفاده نمایند، و حتی نسخه هایی از تالیفات و آثار علمی آن بزرگوار، دراختیار کتابخانه های عمومی حوزه هم قرار نگرفت و حال آن که این از حقوق مسلم حوزه های علمی شیعه بود که می بایست بازماندگان محترم آن مرحوم رعایت می کردند. بسیار جای تاسف است که پس از سی سال از رحلت این فقیه نامدار، هنوزاطلاع دقیقی از کم و کیف بخشی از تالیفات و آثار علمی ایشان ، در دسترس نباشد.

کتاب هایی که درباره زندگی آیه الله بروجردی نوشته شده اند، به قرار زیراست :

الذریعه الی تصانیف الشیعه ، علامه حاج شیخ آقابزرگ تهرانی .

اعلام الشیعه (قرن چهاردهم ) علامه حاج شیخ آقا بزرگ تهرانی ، چاپ نجف .

مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال ، علامه حاج شیخ آقا بزرگ تهرانی ، چاپ نجف .

فهرست کتاب چاپی فارسی ، تالیف مرحوم خان بابامشار، چاپ تهران ، در سه جلد.

فهرست کتب چاپ عربی تالیف مرحوم خان بابامشار، چاپ تهران ، در یک جلد.

فهرست مولفین کتب چاپی تالی مرحوم خان بابامشار، چاپ تهران ، در شش جلد.

آثارالحجه ، تالیف حاج شیخ محمد رازی ، چاپ قم ، در دو جلد.

گنجینه دانشمندان ، تالیف حاج شیخ محمد رازی ، چاپ ، تهران ، در هشت جلد.

زندگانی آیه الله بروجردی ، تالیف حضرت آقای دوانی که در چهلمین روز درگذشت آیه الله بروجردی منتشر شد.

خاطرات آیه الله بروجردی ، تالیف حضرت آقای علوی (داماد آیه الله بروجردی ) که درسالگرد رحلت آیه الله بروجردی منتشر شد.

زندگی حضرت آیه الله بروجردی ، نوشته حضرت آقای سیداسماعیل علوی طباطبایی که در پایان فهرست نسخه های خطی مسجداعظم قم چاپ شده است .

زندگاین آیه الله بروجردی به ضمیمه تاریخچه شهر سامرا و زندگانی عسکریین ، تالیف حضرت آقای مهدوی ، چاپ اصفهان .

ماهنامه مکتب اسلام ، شماره مخصوص رحلت آیه الله بروجردی . (شماره سوم . سال سوم) .

سالنامه مکتب تشیع مقاله ای که به مناسبت رحلت آیه الله بروجردی در همان تارخی نوشته شده است .

سالنامه نور دانش سال 1366 قمری .

علمای معاصرین ، مرحوم خیابانی چاپ سنگی ، در یک جلد.

زندگانی آیه الله چهارسوقی ، نوشته حضرت آقای حاج سیدمحمدعلی روضاتی ، چاپ اصفهان .

اختران تابناک ، نوشته مرحوم حاج شیخ ذبیح الله محلاتی ، چاپ تهران ، در یک جلد.

اعیان الشیعه ، مقاله ای که پس از رحلت آیه الله بروجردی به قلم یکی از دانشمندان نوشته شده است . و دراعیان چاپ جدید درج گردیده است .

برخی از آثار شهره حضرت آیه الله بروجردی  بدین شرح اند:

حاشیه علی کفایه الاصول

المهدی فی کتب اهل السنه

الآثار المنظومه، انیس المقلدین

مجمع الفروع، مناسک الحج

جامع احادیث الشیعه

مستدرک فهرست منتخب الدین

تجرید اسانید الامانی

تجرید اسانید الاستبصار

اطلاعات بیشتر درباره ایشان و آثارشان

تنظیم برای تبیان : نرگس امیرسرداری