نوروز در روایات

در کتاب شریف بحارالانوار مرحوم مجلسی رحمه الله پیرامون عید نوروز روایات متعددی نقل شده به طوری که در جلد 59 بیش از 45 صفحه به این موضوع اختصاص یافته است. در این مختصر، به بخش هایی از آن مباحث اشاره می شود:

معلی بن خنیس نقل کرده است که روز نوروز بر امام جعفر صادق (ع)وارد شدم، امام علیه السلام خطاب به من فرمود: آیا این روز را می شناسی؟ عرض کردم، قربانت شوم، این روزی است که ایرانی ها آن را بزرگ و نیکو می شمارند و به همدیگر هدیه می دهند. پس امام فرمودند: علت این امر را که بسی دیرینه است برایت تشریح خواهم کرد. عرض کردم اگر این موضوع را از ناحیه شما فراگیرم بهتر از آن است که گذشتگانم زنده شوند و دشمنانم نابود گردند!

 نوروز اولین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و بادهای ناگهانی وزیدن گرفت و ستاره زمین در چنین روزی ایجاد شد ... نوروز روزی است که علی علیه السلام در نهروان خوارج را هلاک کرد; گل های زمین در آن روز خلق شد; در چنین روزی بود که کشتی حضرت نوح علیه السلام بر کوه جودی نشست; همان روزی است که جبرئیل بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد; همان روزی است که ابراهیم علیه السلام بت ها را شکست; در همین روز حضرت محمد صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام را بر دوش خود حمل کرد تا بت های قریش را سرنگون کند... در چنین روزی حضرت مهدی علیه السلام ظهور می فرماید و ما انتظار فرج آن حضرت را در چنین روزی داریم; برای این که نوروز از ما و شیعیان ماست. نوروز برای مسافرت خوب و برای زراعت و طلب حوایج بسیار نیکوست، عقد نکاح و ازدواج در چنین روزی بسیار شایسته است. (1)

همچنین در کتاب مزبور آمده است شیخ طوسی و سایر متاخرین برای عید نوروز اعمال مخصوصی را بیان داشته اند که از آن جمله است: غسل، روزه، نماز و... (2) همچنین روایت شده که احمد بن فهد الحلی رحمه الله در کتاب مهذب البارع فرموده است که: نوروز، روز عزیز و بلند مرتبه ای است. (3) مرحوم سید مرتضی علامه بهاءالدین علی بن حمید با استناد به فرمایش معلی بن خنیس از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که: نوروز روزی است که در آن روز پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در آن روز برای امیر المؤمنین علی علیه السلام در غدیر خم پیمان گرفت و آن حضرت را به امامت بعد از خودشان منصوب فرمود... و نوروزی بر ما نمی گذرد الا این که ما در آن روز منتظر ظهور فرج قائم آل محمد صلی الله علیه و آله هستیم. و نوروز از روزهای ما می باشد. (4)

مرحوم حاج شیخ عباس قمی رحمه الله در فصل یازدهم کتاب گرانسنگ مفاتیج الجنان اعمال ویژه ای برای عید نوروز آورده اند از جمله: نماز، ادعیه متعدد و صدقه دادن. و نیز از امام ششم علیه السلام روایت کرده که چون عید نوروز فرا رسد، غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین بوهای خوش خود را خوشبو گردان. صله ارحام، عیادات از بیماران، بزرگان دین، علما و پدر و مادر از جمله برنامه های این روز است.

پی نوشت ها:

1- علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 59، ص 91، باب 22

4و3و2- همان، ص 116;117.

منبع:حوزه نت                                                      تنظیم:نقدی-حوزه علمیه تبیان