بهترین قانون زندگی

قوانين اسلام از كليه قوانينى كه بشر براى اداره امور خود وضع نموده برتر و عالى تراست . دستورالعملهاى اسلام را بايد با ژرف انديشى و درون نگرى شناخت و به جامعيت آن پى برد

بى شك قانونگذارى دراسلام بااحاطه و نگرشى عميق ازانسان صورت پذيرفته است لذا به همه ابعاد وجودى وى توجه گرديده و تمامى خواسته هاى واقعى اش مورد پذيرش قرار گرفته است . صاحبان اين نگرش بر اين باورند كه اسلام همه نيازمنديهاى انسان را پاسخ گفته و براى آنها حكم و برنامه آورده است .

حضرت امام با همين ديدازاسلام مى فرمايد:

[ اسلام تمام جهاتى كه انسان براى آن احتياج دارد برايش احكام دارد.احكامى كه دراسلام آمده است چه احكام سياسى چه احكامى كه مربوط به حكومت است چه احكامى كه مربوط به اجتماع است چه احكامى كه مربوط به افراداست چه احكامى كه مربوط به فرهنگ اسلامى است تمام اينها موافق بااحتياجات انسان است].

مارسل بوازار دانشمند غربى با مطالعه و تحقيق در مكتب اسلام مى گويد:

[قوانين اسلام از كليه قوانينى كه بشر براى اداره امور خود وضع نموده برتر و عالى تراست . دستورالعملهاى اسلام را بايد با ژرف انديشى و درون نگرى شناخت و به جامعيت آن پى برد].

عبادات بخشى از دستوراتى است كه در آنها فقط رابطه انسان با خدا تبيين گرديده است ولى انسان داراى روابط قانونمند ديگرى نيز مى باشد: رابطه با خود و شكوفايى امكانات درونى واستعدادهاى نهفته باطنى رابطه با همنوعات و برقرارى مناسبات باانسانها واجتماع و شناخت و حد و مرزهاى حقوقى رابطه با طبيعت و شيوه هاى صحيح بهره گيرى ازامكانات طبيعى و به كارگيرى آنها در جهت اهداف انسانى .

انسان در همه اينها نياز به قانون دارد.اسلام با واقع بينى كامل قوانين عرضه كرده است كه با پيروى از آنها انسان به زيستى آرمانى و هدفدار دست مى يابد و به فلسفه و هدف وجودى اش نزديك مى گردد.

امام مى فرمايند:

[ اسلام نسبت به تمام شوون مادى و معنوى انسان حكم دارد درباره چيزهائى كه در رشد معنوى و تربيت عقلانى انسان دخيل است احكام دارد و در مرتبه پائين تر هم كه مرتبه ى اخلاق باشد دستورات اخلاقى و تربيتهاى اخلاقى دارد در مرتبه معاش هم قانون دارد براى انسان فى نفسه در رابطه با همسر واولاد و همسايه و هموطن و هم دين و نسبت به كسى كه مخالف دين اوست احكام دارد قبل ازاين كه تولدى در كار باشد و قبل ازازدواج تا وقت ازدواج و حمل تولد و تربيت در بچگى تا حد بلوغ و حد جوانى تا وقت پيرى و تا وقت مردن].

در يك نظر قوانين اسلام به دو بخش ثابت و مغير تقسيم مى گردد:

قوانين ثابت كه ناظر به احتياجات فطرى و اوليه و جنبه هاى ثابت انسان مى باشد و در همه اعصار و شرايط جلوه و ظهورى يكسان دارد.

قوانين متغير كه بر مبناى نيازمنديهاى ثانويه و مصالح تدريجى انسان تشريع گشته است . دراين قسم قوانين اسلام به شكلى كلى و اصولى فراگير وضع گرديده و در جارى زمان با شرائط مختلف و متغير انسان صورتهاى متعدد مى پذيرد و باانعطافى كه دارد قابليت انطباق پذيرى بر صور مختلف را دارا مى باشد. جايگاه و فلسفه وجودى فقه دراسلام اين است كه :احكام و قوانين متغيراسلامى بر شرائط مختلف و صور متغير زندگى و نيازها و مصالح تدريجى انسانها تطبيق يابد بنابراين در فقه همواره قوانين متغيراسلامى تفسير مى شود تا خط مشى و شيوه زندگى دينى واداره آن در بستر تحولات تعيين گردد. براساس آنچه ياد كرديم حضرت امام با ديد و بينش جامع و فراگيرازاسلام و با توجه به توان فقه دراستنباط و تطبيق احكام اسلامى مى نويسند:

بااين نگرش به[ اسلام] و[ فقه] كه باور توانمندى دستگاه فقه را در ارائه دستورات اسلام براى اداره انسان در پى دارد و تبعا فقيهان را به تلاش جدى و روشمند در تدوين فقهى مدون جامع و هماهنگ با نيازهاى جديد وا مى دارد حضرت امام در تذكر به فقهاى شوارى نگهبان مى نويسند:

[شما در عين اين كه بايد تمام توان خودتان را بگذاريد كه خلاف شرعى صورت نگيرد (و خدا آن روز را نياورد) بايد تمام سعى خودتان را بنماييد كه خداى ناكرده اسلام در پيچ و خمهاى اقتصادى نظامى اجتماعى و سياسى متهم به عدم قدرت اداره جهان نگردد].

منبع:فصلنامه حوزه-شماره45                                     تنظیم:نقدی-حوزه علمیه تبیان