تبیان، دستیار زندگی
پدیده شهادت صرفاً مختص دین اسلام نمی باشد. ازنظرتعریف : شهید كسی است كه داوطلبانه به جای انكار مذهب ، مرگ را با حرف یا عمل پذیرا می شود. چنین عملی درتمام مذاهب اصلی دنیا به درستی شناخته شده است. ...... شهید همچنین به شخصی اطلاق می شود كه
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

واژه شهید در نگاه ادیان

تغییر رنگ شهادت

آنچه در پیش رو دارید نوشته آلیسون زریك ، در مورد واژه شهید و شهادت در ادیان مختلف است . لازم به ذکر است که این مقاله حاصل دیدگاه های نویسنده است و ما فقط به بیان نظرات او می پردازیم  .

درسپتامبر سال 2001 ، بحران بین المللی تروریسم درآمریكا شدت گرفت. ابرسیاهی كه برمحله مانهاتان نیویورك سایه افكنده بود ، بالاخره كناررفت اما ورود آمریكا را به صحنه ترور از میان نبرد.

11 سپتامبر، آمریکا

رئیس جمهور بوش هنگام سخن با ملت داغدیده و عزادار بر علیه تروریست ها و آنهایی كه به تروریست ها كمك می كردند، اعلام جنگ صلیبی نمود.مضمون صحبت های او كه به عربی جهت پخش درتمام خاورمیانه ترجمه شده بود بیانگر این بود كه بوش درصدد راه اندازی جنگ صلیبی است.نشانه های مذهبی درمورد تمام تروریست هایی كه به ساختمان مركز تجارت جهانی حمله كردند واقعیت دارد، تمام این افراد متعلق به گروهك تروریستی القاعده ( اسامه بن لادن) بودند. این گروه یك سازمان اسلامی می باشد كه معتقدند تمام كسانی كه اعمالی نظیر حادثه 11 سپتامبر را انجام می دهند ، شهید می باشند و به بهشت جاودان وارد خواهند شد.

پدیده شهادت صرفاً مختص دین اسلام نمی باشد. ازنظرتعریف : شهید كسی است كه داوطلبانه به جای انكار مذهب ، مرگ را با حرف یا عمل پذیرا می شود. چنین عملی درتمام مذاهب اصلی دنیا به درستی شناخته شده است. ...... شهید همچنین به شخصی اطلاق می شود كه زندگی و یا چیزی باارزش را به خاطر آرمان خود ازدست می دهد. ( دایرة المعارف بریتانیكا).

واژه شهید ازكلمه یونانی به معنای شهادت گرفته می شود . درطول ادوار مختلف ، تمایل به مردن به دلایل شرافتمندانه، همواره یك عقیده و اندیشه محكم بوده است.

شهید همچنین به شخصی اطلاق می شود كه زندگی و یا چیزی باارزش را به خاطر آرمان خود ازدست می دهد. ( دایرة المعارف بریتانیكا).

شهادت درسه مذهب عمده و اصلی دنیا، اسلام ، یهودیت و مسیحیت ، نقش عمده ای داشته است .

دردین یهود،مفهوم شهادت تحت عنوان kiddash Hashem « به معنای تقدیس نام خداوند» بكاررفته است. این تعریف دربرگیرنده ممانعت از انكارخدا به منظور حصول به رستگاری است.

مطابق اعتقادات دین یهود ، ابراهام ( ابراهیم ) اولین موسس كیش یهودی به خاطر انكار بت پرستی به آتش انداخته شده است. اگر چه خداونداو را نجات داد ،ولی به خاطر تماس وی با آتش او را اولین شهید راه عقاید یهودیت نامیده اند.

مسیحیت

درقرون وسطی، مسیحی ها، یهودی ها را تحت تعقیب قرارداده و آنان را به دلائل جرائم مختلف مانند بی حرمتی به تكه نان تبرك شده برای عشای ربانی دركلیسا ، محاكمه و به مرگ محكوم می نمودند . بسیاری از یهودی ها به خاطر فرار ازمحاكمه ناعادلانه مجبور شدند كه روانه اسپانیا شوند. این ها را معمولاً با تیرچوبی می سوزاندند.

هیتلر دردهه1940 بیش از 6 میلیون یهودی را درطول حكومت رایش سوم قتل عام نمود. اینها تنها نمونه های اندكی از شهدای یهودی هستند .

درآغازترویج دین مسیح ، تمام كسانی كه به این دین اعتقاد داشتند، شهید تلقی شدند. بعداً ، فقط به كسانی كه ایمان خود به دین مسیح را انكار نمی كردند و درنتیجه آن شكنجه می شدند( خواه كشته می شدند و یا زخمی می شدند) شهید می گفتند. سرانجام اینكه تنها ، آنهایی كه به خاطراعتقاداتشان كشته می شدند شهید نامیده شدند.

اغلب واژه شهادت را به جای كلمه saint یاانسان بهشتی كه زندگی توام با اعمال خیرخواهانه وتقوا همانند ترزای مقدس دارد اشتباه می گیرند.

درزمان رومی ها، ازمسیحی هایی كه ایمان خود را انكار نمی كردند به عنوان خوراك شیرها استفاده می كردند. درقرن شانزدهم ، ملكه ماری كه گاهی ماری خون آشام نامیده می شد، هزاران تن از پروتستانها را به خاطرعدم پذیرش عقاید و دین كاتولیك روم كشت. دراین دین ، یك فرهنگ اعلام شهدا وجوددارد وافراد مقدسی را كه شهید شدند براساس روز شهادت آنها درتقویم به ترتیب اعلام شده اند.

اغلب واژه شهادت را به جای كلمه saint یاانسان بهشتی كه زندگی توام با اعمال خیرخواهانه وتقوا همانند ترزای مقدس دارد اشتباه می گیرند.

اولین شهیددراسلام سمیه بنت خباب ، هفتمین كسی كه دین اسلام را پذیرفت می باشد.. او توسط رهبر مكه كه درتلاش بود جلوی گسترش اسلام را بگیرد، به شهادت رسید به طور كلی دو دسته از مومنان بنام شهدای اسلام شناخته اند.آنهایی كه درجهاد كشته می شوند و آنهایی كه بی رحمانه وناعادلانه كشته می شوند.

سربازان فلسطینی

درسالهای اخیر ، تعریف شهادت كه هركدام ازاین مكاتب دینی ارائه نمودند، دستخوش تغییرات شده است. ازنظرتاریخی ، واژه شهادت به طور كلی یك تداعی غیرخشونت طلبانه و منفعل دارد: شهدا به طور فعال اعمال خشونت آمیز مرتكب نمی شوند بلكه وادار می شوند كه به خاطر اعتقادشان متحمل شكنجه و عذاب زیاد شوند . به طور سنتی ، شهید كسی است كه به جای انكار ایمان خود ، مرگ و آزار و اذیت را می پذیرد. به هرحال ، سازمانهایی كه به نام ایمان واعتقاداشان درحال ترویج خشونت هستند ، امروزه دردنیا درحال كسب قدرت می باشند .دردل این سازمانها گونه ای جدید از شهادت به وجود آمده است. نوشهیدان، زیربار مرگ ستمگران نمی روند، بلكه فعالانه به منظور توجیه اهداف خود مرگ را با آغوش باز می پذیرند این انحراف از شهادت به یك سیستم اعتقادی وایمانی خاص محدود نمی شود. ازلحاظ بین المللی ، گروهها درتفسیر خود از مذهب و دین بیشتر ستیزه جو شده اند. درخاورمیانه ، درگروه های حماسی ،اعمال شهادت طلبانه جدید ، بین اسرائیل و فلسطین به طور ترسناكی وجوددارد و به ندرت روزها بدون كشتار و یا خشنونت واعمال وحشیانه از طرف هركدام از این گروهها سپری می شود.

فعال گرای آمریكایی ٌپل هیل قهرمان نهضت ضد سقط جنین دراین كشور می باشد. او به خاطر قتل دونفردررابطه با جنگ صلیبی نهضت خود محاكمه واعدام شد. تیموتی مك وی آمریكایی همچنین دررابطه با بمب گذاری درشهر اوكلاهاما محاكمه واعدام شد. او عضو شبه نظامیان ضددولتی كه حامی بمب گذاری است بود.

درخاورمیانه ، درگروهای حماسی ،اعمال شهادت طلبانه جدید ، بین اسرائیل و فلسطین به طور ترسناكی وجوددارد و به ندرت روزها بدون كشتار و یا خشنونت واعمال وحشیانه از طرف هركدام از این گروهها سپری می شود.

گرچه هم هیل وهم مك وی ازنظر فنی به این دلیل كه خود دربمب گذاریها از بین نرفته اند، نوشهید محسوب نمی شوند اما از آنجائیكه بعدها به خاطر این اقدامات به مرگ محكوم شده اند . امروزه درنهضت خود به عنوان قهرمان مورد احترام می باشند.

حاملین بمب های انتحاری فلسطینی واسرائیلی مانند هیل و مك وی ، وتعدادی بی شمار از دیگر افراد معرف قدرت جنگ افزار اتمی، انسان ضعیفی هستند كه معتقداست خداوند خون و خونریزی را دوست دارد.

غزه

دریك گزارش 111 صفحه ای كه برای كنگره آمریكا چاپ شده 46 گروه متفاوت درلیست گروههای تروریست خارجی قراردارند. هرگروه اهداف مجزا و ابزار ارتكاب خشونت خاص خویش را دارد. وابستگی مذهبی ملاك طبقه بندی رایج برای این گروهها می باشد. از میان گروههای اسلامی می توان القاعده گروهك مسئول حادثه 11سپتامبر، را نام برد. گروهك القاعده درصدد نابودی هرقدرتی كه باشكوه و عظمت اسلام مخالفت كند و یا آن را تهدید كند، می باشد. هدف و اندیشه تعالی بخشیدن به اسلام از طریق نشانه گرفتن قدرتهای غربی درمناطق خاورمیانه رواج یافته است. بررسی این گروهها كه ازخشونت به عنوان ابزار رواج و دفاع از اسلام استفاده می كنند روح تازه ای دركالبد شاخه جدید شهادت دمیده است. مرجان ساتراپی درشرح حالی مفصل نوعی دیگر از شهادت را كه درزادگاهش ایران هنگام جنگ ایران وعراق دردهه 1980 به وجود آمده ، بررسی می نماید. اگرچه دونوع شهادت ازبسیاری جهات باهم شبیه می باشند، تفاوتهای اساسی بین آنها وجوددارد و همین تفاوتها مبناء تقسیم شهادت به دو گروه می باشند.

شهادت مفهومی پویا دارد و بستگی به متنی دارد كه این كلمه درآنها بكار می رود. درك دامنه و قلمرو این پدیده دردین اسلام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

شهادت مفهومی پویا دارد و بستگی به متنی دارد كه این كلمه درآنها بكار می رود. درك دامنه و قلمرو این پدیده دردین اسلام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. شهادت یك عمل رایج ، معمولی، وهمه گیر درفرقه های تندرو اسلامی می باشد.به طور كلی ، معتقدین و پیروان دین اسلام افراطی نیستند و به شهادت تمایل ندارند.اولیوتی می گوید كه كمتر از 5درصد ازمسلمانان را می توان به عنوان بنیادگرا نامید و ازمیان این 5 درصد فقط یك صدم درصد به تروریسم یا خشونت مذهبی تمایل دارند. بنابراین فقط یك نفر از هردویست هزار مسلمان را می توان به تروریست متهم نمود. علیرغم این تعداد كم مسلمانان افراطی ، همه جا و درسراسر دنیا ترس از اعمال خشونت بار مسلمانان وجوددارد.

شهدا

درمورد اینكه مسلمانان افراطی كه اعمال خشونت آمیز تحت لوای نام اسلام انجام می دهند را شهید بنامیم، تناقص و چالش وجوددارد. بعد از 11 سپتامبر، بوش آنهایی كه هواپیما را به سمت ساختمان تجارت جهانی هدایت كردند نه تنها لقب شهید نداده است بلكه آنها را قاتل نامیده است.

رسانه های عربی ازجمله شبكه تلویزیونی الجزیره عموماًً به نوعی از بمب گذاری انتحاری تحت عنوان بمب های انسانی اشاره دارند و درآمریكا این اصطلاح درمورد خلبانانی بكار می رود كه حادثه 11 سپتامبر را رقم زدند. این اختلافات ، بیانگر دیدگاه های متفاوت ازكنشهای شهادت گونه مسلمانان می باشد.

به منظور اجتناب از اشتباه و انطباق با موضوع همچنین آگاهی دقیق از اهداف اسلام گرایان افراطی . درتمامی این متن ، هنگام اشاره به افرادی كه تروریست ، بمب گذاری انتحاری ، جانی و آدم كش هستند از واژه شهید استفاده شده است.

حال با توجه به مطالب بالا بر این باوریم که فاصله ی زیادی بین مفهوم شهید از زمان صدر اسلام ، در سیره ی امام حسین و ائمه تا شهدای دفاع مقدس و مفهوم شهید در ادیان تحریف شده ی کنونی هست .

و چنین است که ما به شهدای دفاع مقدس که یاران راستین اباعبدالله الحسین هستند افتخار می کنیم .


منبع :

تغییر رنگ شهادت (نوشته آلیسون زریك)

برگرفته از سایت نوید شاهد

تنظیم برای تبیان :

بخش هنر مردان خدا - سیفی