تبیان، دستیار زندگی
یكى از اصول برترى قرآن همین است كه مستقیما از جانب خدا و توسط فرشته وحى الهى بر قلب پاك رسول خدا (ص) نازل شده و كلام خداست كه تا كنون نیز خدشه و تحریفى در آن ایجاد نشده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جایگاه قرآن

قرآن کریم

مقاله زیر در صدد برآمده است تا دلایل برتری قرآن را نسبت به دیگر کتب آسمانی بررسی نماید. نگارنده دلایل برتری را چنین بیان می شمارد:

1- برترى هاى كلامى ومعنوى قرآن

یكى از اصول برترى قرآن همین است كه مستقیما از جانب خدا و توسط فرشته وحى الهى بر قلب پاك رسول خدا (ص) نازل شده و كلام خداست كه تا كنون نیز خدشه و تحریفى در آن ایجاد نشده است. انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون و نیز از آن جهت كه برنامه كامل سعادت بشرى و راه هدایت انسانهاست و نیز از جهات دیگر بر سایر كتب آسمانى دیگر برترى دارد. بر همین اساس در میان پیروان سایر ادیان نیز از احترام خاصى برخورداراست. علاوه بر آن قرآن، داراى ظاهرى زیبا و در عین حال معانى ژرف و عمیقى دارد. و سرچشمه هاى علوم عالم در آن نهفته و از حقایق ناگفته عالم برخوردار است. در واقع روح و معناى وسیع آن در قالب كلمات یك كتاب نمى گنجد بلكه فراتر از قالب الفاظ است.

حرف قرآن را مدان چون ظاهر است/ زیر ظاهر باطنى هم قاهر است. (مولوى)

- قرآن بلیغ ترین و شیواترین كلام است و اعجاز قرائت و شیوایى كلام آن تاثیر شگرفى بر روح و جان قارى و مستمع مى گذارد. پیامبر اكرم (ص) در این باره فرمودند: «اصدق القول و ابلغ الموعظه و احسن القصص كتاب الله.» ما اگر به آیات قرآن قدرى با دقت و تامل بنگریم و به ماوراى آن بیندیشیم به حقائق نورانى اش دست خواهیم یافت و عظمت الهى را در كلامش به خوبى درك خواهیم كرد.

2 - هدایت گرى قرآن

از این جهت كه سخن خداست، حامل آثار وضعى و هدایت بخش دارد و نفوذ آن بر قلبها بسیار است.

خداوند قرآن را براى هدایت بشر نازل كرده و در آن طریق هدایتش را تجلى ساخته است چنانچه پیامبر اكرم (ص) فرموده است: و لقد تجلى الله فى كلامه و لكنهم لایبصرون خدا به تحقیق در كلام خود تجلى یافته اما بشر آن را بخوبى درك نمى كند.

قرآن چراغ راه هدایت بشر براى همه زمانه او براى همه نسل هاست، بنابراین باید بیش از پیش بكوشیم تا از هدایت هاى آن بهره مند شویم و در كنار آن از همه امت ها پیشى بگیریم و لحظه اى از این چراغ روشنگر و هدایت بخش غافل نگردیم.

قال رسول الله (ص): اذا التبست علیكم الفتن كقطع اللیل المظلمه فعلیكم بالقرآن؛ قرآن مبتنى بر شیوه هاى نصح و موعظه حسنه و بلاغت مبین نازل شده است .

چنانكه امام صادق(ع) فرمودند: ان هذا القرآن فیه منادى الهدى و مصابیح الدجى؛ در قرآن راهها و شیوه هاى صحیح هدایت بخشى و انوار هدایت بشرى وجود دارد. و آن كس كه قول خدا را راهنماى خود قرار دهد، استوارترین راه هدایت رایافته است.

و روزی باشد که از هر امتی شاهدی از خودشان به زیان خودشان برانگیزیم وتو را بیاوریم تا به زیان آنان شهادت دهی و ما قرآن را که بیان کننده هر چیزی است و هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است بر تو نازل کرده ایم. (نحل آیه 89)

اهمیت این بعد از قرآن به حدى است كه نه تنها از ما خواسته شده است به قرآن رجوع كنیم و بدان تمسك جوئیم بلكه از توجه به غیر آن نیز منع شدیم چنانكه امام رضا (ع) فرمودند: لاتطلبوا الهدى فى غیر القرآن قتضلوا؛ در غیر از قرآن هدایت نجویید كه گمراه خواهید شد.

شرط بهره مندى از قرآن این است كه به آن سهل و سبك ننگریم و سعى كنیم به همه ابعاد هدایتگرى اش پى ببریم همانطوركه امام على (ع) با توجه به اقوام بودن بعد هدایت قرآن مى فرماید: «من اختار قول الله دلیلا فهدى الى اللتى هى اقوم» هر كس كه فرموده خدا را دلیل راه خود قرار دهد پس به طریق اقوم هدایت خواهد شد. بنابراین آیات «ذلك الكتاب لاریب فیه هدى للمتقین» و «ان هذا القرآن یهدى للتى هى اقوم» نیز به همین بعد مهم قرآن اشاره دارند.

قرآن کریم

3 - جامعیت

قال الله تعالى: «وَ نَزَّلْنَا عَلَیْكَ الْكِتَابَ تِبْیَانًا لِّكُلِّ شَیْءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً وَ بُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ» (نحل آیه 89) ما بر تو كتابى نازل كردیم كه بیانگر همه چیزهاست. در قرآن علم اولین و آخرین و آنچه كه بشر در دوران عمر خود با آن روبرو مى شود و بدان نیاز پیدامى كند نهفته است. یعنى علوم اعصار گذشته و آینده، همه در قرآن جمع است و از آنجا كه آیات آن برگرفته از علوم آسمانى است، بنابراین هر كس در هر زمانى كه تفسیر خاصى از آن ارائه نماید، فصل الخطاب آن به حساب نمى آید.

چنانكه پیامبر اكرم (ص) فرمودند: «من اراد الاولین و الآخرین فلیثور القرآن»؛ هر كس بخواهد علم اولین و آخرین را دریابد پس به قرآن رجوع نماید.

هر كسى از ظن خود شد یار من            از درون من نجست اسرار من

علاوه این آیات و ما فرطنا فى الكتاب من شىء و لا رطب ولا یابس الى فى كتاب مبین. و آیات مشابه آنها در قرآن به همین بعد جامعیت و كمال علمى و معنوى آن اشاره دارند. و كلمات «لایعلمون» و «لایفقهون» در قرآن بدان معناست كه بشر به معناى قرآن نخواهد رسید. همانطور كه حضرت على(ع) فرمودند: ما من شىء الا و علمه فى القرآن و لكن عقول الرجال یعجز عنه؛ یعنى هیچ چیزى در عالم وجود ندارد مگر آن كه علمش در قرآن است و لیكن عقول بشر از درك آن عاجز است.

منبع: روزنامه جوان - ابراهیم حسنى

ویرایش: گروه دین و اندیشه - مهدی سیف جمالی