اشتباه وحشتناک!
روایتهای دلهرهآور انسان امروز (2)
مروری بر 10 اثر برتر داستانی دهه اول قرن 21 به روایت تایم
بخش دوم :
قهرمانی که جان گرفت
6) «هری پاتر و فرمان ققنوس» اثر جی. کی. رولینگ (2003): مجموعه داستانهای هری پاتر در دهه اخیر توانست به عنوان اثری تأثیرگذار در دنیای ادبیات کودکان مطرح شود. هری پاتر و فرمان ققنوس بهترین اثر از میان آثار این مجموعه به شمار میآید. در این داستان احساسات هری پاتر و دنیای جادویی پر از جنگی که در برابر اوست بزرگتر میشوند. در این داستان سیریوس سیاه میمیرد و هری پاتر دیگر مانند گذشته نیست.
مجموعه داستانهای هری پاتر در دهه اخیر توانست به عنوان اثری تأثیرگذار در دنیای ادبیات کودکان مطرح شودخانم جوآن رولینگ نویسنده انگلیسی خالق داستانهای خیالی هری پاتر در سال 1990در سفری از منچستر به لندن به فکر نوشتن مجموعه داستان هری پاتر افتاد. پس از ورود اولین داستان هری پاتر به نام «سنگ جادو» در سال 1997شش داستان دیگر از این مجموعه تا سال 2007منتشر شد و تاکنون 400میلیون جلد از مجموعه داستانهای هفت قسمتی هری پاتر در دنیا به فروش رسیده است. فرمان ققنوس پنجمین داستان هری پاتر در سال 2003توسط نشر آرتور لیواین بوک به بازار عرضه شد.
اشتباه وحشتناک
7) «تاوان» اثر یان مک ایوان (2002): تاوان رمانی 4قسمتی است که هر قسمت از آن میتواند مستقل تلقی شود. مک ایوان آثار خود را با ظرافت و وسواسی بیش از حد مینویسد. پرداخت این رمان بسیار بادقت و جزئینگرانه و طرح داستانی آن نیز به همان اندازه قوی و مستحکم است، اما پایان غمانگیز این رمان نیز مانند «هرگز نگذار بروم» اثر ایشی گورو خواننده را بشدت تحت تأثیر قرار میدهد.
تاوان داستان جنایتی غیرقابل بازگویی و ناشی از اشتباهی وحشتناک است. اما مک ایوان نشان نمیدهد آیا چنین تاوانی امکانپذیر است یا خیر؟
دیوید مک ایوان نویسنده و فیلمنامهنویس انگلیسی، پیش از انتشار رمان تاوان، رمان «آمستردام» را در سال 1998به بازار عرضه کرد و در همان سال موفق به دریافت جایزه بوکر شد.
پس از تاوان که از سوی مجله تایم رمان برتر سال 2002معرفی شده است، 2رمان به نامهای «شنبه» در سال 2005و «در ساحل چسیل» در سال 2007از این نویسنده پرکار منتشر شد. در سال جدید رمانی به نام «سولار» از مک ایوان نیز به بازار خواهد آمد.
تاوان داستان جنایتی غیرقابل بازگویی و ناشی از اشتباهی وحشتناک است. اما مک ایوان نشان نمیدهد آیا چنین تاوانی امکانپذیر است یا خیر؟
ماجراهای جنایی
8) «زندگی شاداب» اثر ریچارد پرایس (2008): منتقدان آثار جنایی در نقدهای خود از آثار فراوانی نام میبرند که به زعم آنها سطح داستانهای گونه جنایی را بالا میبرند، اما با وجود آنکه برخی از منتقدان زندگی شاداب ریچارد پرایس را با داستانهای جنایی ریموند چندلر مقایسه میکنند، زندگی شاداب سطح هیچ چیزی را بالا نمیبرد. این اثر تنها یک اثر فوقالعاده از لحاظ اجتماعی است. اگر دیکنز تاکنون زنده بود و به حرفه نویسندگی میپرداخت، مانند ریچارد پرایس مینوشت.
این رمان در ساحل شرقی منهتن، در منطقهای بسیار مدرن و اعیانی روی میدهد. شبی در این منطقه یک صاحب کافه به وسیله 2سیاهپوست هدف گلوله قرار میگیرد، اما با وجود تلاشهای پلیس خشن منهتن برای کشف ماجرا، شاهدان عینی اتفاق رویداده هم چندان قابل اعتماد نیستند. این ماجرا راهی است تا از خلال آن نویسنده لایههای مختلف اجتماع را با قرار دادن در کنار یکدیگر مقایسه کند. تمهیدات لازم نیز گفتگوها و موقعیتهایی است که در آن ساکنان حاشیهشهرها و مناطق اعیانی در آن به هم گره میخورند. زندگی شاداب در مارس 2008از سوی نشر فارار در آمریکا به بازار آمده بود.
فضاهای قابل لمس
9) «سرانجام به آخر رسیدیم» اثر یاشوا فریس (2007): یاشوا فریس در این رمان که نخستین اثر او نیز هست، گروهی از شرکتهای تبلیغاتی در شیکاگو را به تصویر میکشد. فضای اداری موجود در این موقعیت به هیچ جای خاصی تعلق ندارد. لطیفههای خیابانی، کارهای غیرقانونی و ترس کارمندان از فاش شدن رفتارهای خلاف قانون آنها با هم در این فضای داستانی ترکیب شدهاند. راوی با ضمیر اول شخص جمع «ما» داستان سقوط و شکست همه اعضای این گروه تجاری را برای مخاطب روایت میکند.
داستان سرانجام به آخر رسیدیم پایانی تلخ و غمانگیز دارد و از رمانهای کمیابی است که فضایی کاملا قابللمس را ترسیم میکند.
سرانجام به آخر رسیدیم، تنها رمان یاشوا فریس است که از سوی نشر لیتل/ براون در مارس 2007به بازار عرضه شد و در همان سال موفق به دریافت جایزه پن/همینگوی شد. در سال جدید رمان «بینام» از آقای یاشوا فریس در راه است.
خاکستر و باد
10) «الهههای آمریکایی» اثر نیل گیمن (2001): خاک آمریکا مانند تمدنهای کهن به اندازه کافی برای داشتن الهههایی متنوع حاصلخیز نبوده است. اما با خواندن رمان الهههای آمریکایی، میتوانیم ببینیم یک نویسنده خارجی (نیل گیمن انگلیسی است) الهههایی را در آمریکا میبیند که برای ساکنان آن غیر قابل مشاهده هستند.
الهههای مصری، ایرلندی، اسلاوی، اسکاندیناوی و سرزمین هائیتی به وسیله نسلهایی مهاجر به آمریکا آمدهاند و همچنان در حال نفس کشیدن هستند. گیمن در این اثر حتی به ما نشان میدهد این الههها مانند گذشته همچنان قوی و نیرومند هستند.
نیل گیمن یک هنرمند همهکاره انگلیسی است. او نویسنده داستان کوتاه، رمان و کتاب مصور است و در زمینه تئاتر شنیداری و فیلمسازی نیز آثاری در کارنامه هنری خود دارد. رمان الهههای آمریکایی نیل گیمن جوایزی چون هوگو و نبولا را در سال 2002کسب کردند. نیل گیمن پس از ارائه این اثر در سال 2005رمانی به نام «بچههای آنانسی» و در سال 2008«کتاب گریویارد» را منتشر کرد. اثر اخیر گیمن جایزه نیوبری مدال را در سال 2009از آن خود کرد.
مترجم: خالد کارون
تنظیم برای تبیان : زهره سمیعی